شنگن عنوان یک پیمان است که در اتحادیه اروپا 22 سال پیش در لوکزامبورگ از سوی بلژیک، فرانسه، آلمان، هلند و لوکزامبورگ امضا شد.
کشورهای اروپای غربی به‌جز انگلیس و ایرلند عضو این پیمان بودند. براساس پیمان مزبور، اتباع دولت‌های امضا‌کننده پیمان شنگن مجاز هستند از مرزهای کشورهای عضو پیمان بدون داشتن روادید عبور کنند. [آشنایی با پیمان شنگن]
از جمعه شب کشورهای اروپای شرقی و بالتیک شامل استونی، مجارستان، لتونی، لیتوانی، لهستان، اسلواکی، اسلونی، جمهوری چک و جزیره مالت نیز وارد پیمان شنگن می شوند و اتباع این کشورها پس از عبور از مرزهای زمینی و دریایی وارد کشورهای اتحادیه اروپا می شوند. [گسترش دامنه اعضای پیمان شنگن]
تردد هوایی میان این 24 کشور عضو اتحادیه اروپا تنها از تاریخ 10 فروردین ماه آزاد می‌شود.
در مراسمی که به همین مناسبت در مرز آلمان و لهستان برگزار شد، آنگلامرکل صدراعظم آلمان گفت: این لحظه یک لحظه واقعا تاریخی است. خوزه مانوئل بالدز و رئیس کمیسیون اروپا نیز تأکید کرد: از این پس می‌توانیم از پرتغال تا لیتوانی بدون مرزهای داخلی آزادانه تردد و زندگی کنیم.
روزنامه اینترنشنال هرالد تریبون با عنوان «مرزهای سابق جنگ سرد در اروپای جدید فروریخت»، نوشت: مرزهایی که با تفنگ‌های خودکار و سیم خاردار محافظت می‌شد، فروریخت و بی‌تردید این واقعه پایان یکی از مهم‌ترین باقیمانده‌های پرده آهنین در دوره جنگ سرد محسوب می‌شود.
مقامات اروپایی فکر می‌کنند این مرززدایی‌ها منجر به رشد تجارت و جهانگردی شود اما نگرانی‌ها از گسترش جرم و جنایت و مهاجرت‌های غیرقانونی نیز به‌شدت وجود دارد.
قبرس برای پیوستن به این روند یک سال مهلت خواسته است و کشورهای رومانی و بلغارستان هنوز به جهت تمهیدات امنیتی شرایط مساعدی ندارند.
از نظر خبرگزاری روسی نووستی، برداشتن مرزها به آن معنی است که منطقه شنگن به مرزهای غربی روسیه رسیده است و لهستان، و 3جمهوری بالتیک که در دوره شوروی در زمره جمهوری‌های شوروی بودند، وضعیت تعمیق‌یافته‌تری با اتحادیه اروپا پیدا می‌کنند.
از نظر مقامات روسیه، اعلام وضعیت جدید، تغییر در شرایط رفت و آمد اتباع روسیه ایجاد نمی‌کند چون کشورهای مزبور از مدت‌ها قبل در عمل مقررات پیمان شنگن را اجرا می‌کردند. با وجود این، بنا به گفته رئیس کمیته روابط بین‌الملل دومای روسیه، وزارت امور خارجه روسیه با 4کشور لهستان، لیتوانی، لتونی و استونی در حال رایزنی است تا شرایط جدید مشکلی برای روس‌ها ایجاد نکند. روس‌ها بحثی از مسائل سیاسی و راهبردی تاکنون مطرح نکرده‌اند و فقط نگران آن هستند که گرفتن روادید جدید برای اروپا، گران‌تر تمام نشود.
