امسال در فهرست اولیه آثار حاضر در این بخش، 54عنوان نمایش به چشم می‌خورد که از این بین 48 اثر توسط هیاتی متشکل از منیژه محامدی، داوود رشیدی، مسعود رایگان، مهرداد رایانی و ناصر آقایی بازبینی شد و در نهایت این هیات 14 اثر را به‌عنوان آثار برگزیده انتخاب و به دبیرخانه جشنواره معرفی کرد و از این تعداد تنها 6 اثرقطعی و 2 اثر مشروط برای شرکت در جشنواره انتخاب شد.
با این حساب 40 اثر باقیمانده از دور رقابت خارج و همچنین از اجرای عمومی در سال آینده بازماندند.این در حالی است که گروه‌های تئاتری طی شرایط سخت و با امکانات محدود به امید حضور در جشنواره و امکان اجرای عمومی در سال آینده وارد این رقابت شده بودند و انتخاب تنها 6 اثر از بین 48 نمایش را غیر‌منصفانه می‌دانند. جمعی از این کارگردانان با اعتراض به وضعیت موجود خواستار ارائه توضیح کتبی در ارتباط با دلایل مردود شدن آثار خود هستند.
منیژه محامدی در ارتباط با نحوه داوری‌های صورت گرفته می‌گوید: ما بر اساس اولویت‌های موجود نمایش‌ها را انتخاب کردیم و در نهایت اعلام کردیم که از بین نمایش‌های بازبینی شده 14اثر قابلیت حضور در جشنواره را دارند. نحوه داوری نیز به این صورت بود که ما بعد از هر بازبینی به نمایش‌ها جداگانه نمره می‌دادیم.
در نهایت نمره چهاردهمین نمایش انتخاب شده فاصله زیادی با نفر پانزدهم داشت و به همین علت این تعداد نمایش انتخاب شد. معیار انتخاب ما بر اساس کیفیت کارها بود. ما حتی برای راحت بودن کارگردان‌ها از آنها خواستیم هر مقدار از کارشان را که آماده شده را ببینیم، به‌عنوان مثال از یکی، همه کار و از یکی 30دقیقه از نمایش را دیدیم. در نهایت ما 14نمایش را انتخاب کردیم و حالا ظاهرا دبیر جشنواره ترجیح داده که از این تعداد 6نمایش را اعلام کند. این مرحله از اختیار هیات انتخاب خارج است و تصمیم با دبیر جشنواره است که چه تعداد را انتخاب کند.
این کارگردان تئاتر در باره با کیفیت نمایش‌های بازبینی شده، می‌گوید: از بین 48نمایش بازبینی شده تنها همان 14نمایش که انتخاب شدند این قابلیت را داشتند که روی صحنه بروند مابقی نمایش‌ها این امکان را نداشتند و بهتر است روی آنها کار بیشتری صورت بگیرد چون فاصله آنها با 14نمایش برگزیده بسیار زیاد بود.
محامدی در ارتباط با اعتراضات صورت گرفته از سوی کارگردان‌هایی که آثارشان رد شده نیز می‌گوید: من نمی‌دانم چرا این اعتراض‌ها صورت گرفته شاید هم حق با معترضین باشد اما هیات انتخاب هیچ تقصیری ندارند چون ما کاملا منصفانه قضاوت کردیم.
حسین باستانی که با نمایش «بی‌‌‌سرزمین‌تر از باد» در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران شرکت کرده بود و جزو افرادی است که نمایش‌شان رد شده، در اعتراض به نحوه گزینش آثار می‌گوید: ما قصد داریم از طریق خانه تئاتر اعتراض خود را اعلام کنیم. گروه‌هایی که نمایش‌هایشان پذیرفته شده به این مسئله معترض هستند که چرا تعداد کارهای پذیرفته شده این قدر کم است.
اگر قرار بود از بین 48 اثر بازبینی شده تنها 6اثر پذیرفته شود چرا 53 متن را پذیرفتند. این کار توهین به گروه‌های تئاتری است که بودجه و وقت خود را صرف این کار کردند. شما تصور کنید که 600 هنرمند طی این 3 ماه تمرین کردند و در واقع بیهوده زحمت کشیدند. چی کسی پاسخگوی این گروه‌ها است؟ خوب بود از ابتدا اعلام می‌کردند که تنها 6 یا 8 اثر را می‌پذیریم.
این کارگردان در ادامه با اعتراض به عملکرد مسئولین جشنواره می‌گوید: وقتی توان و بودجه و سالن ندارند دلیلی ندارد که 5 یا 6 برابر ظرفیت نمایش بپذیرند و باعث شوند ما همه وقت و انرژی خود را صرف تمرین کنیم.
خسارت‌هایی که به ما وارد شده تنها مالی نیست بلکه ما از نظر حیثیتی و معنوی هم ضرر کردیم. بهتر است مسئولین جشنواره پیش از انجام کار، شرایط و وضعیت موجود را بسنجند و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند. بهتر است در این موارد صداقت به خرج بدهند و با این قبیل کارها بیش از این به هنر تئاتر لطمه نزنند.
ما آرای هیات انتخاب را قبول داریم و مشکل ما رد شدن نمایش‌هایمان نیست چون حتما اعضای هیات انتخاب برای خود دلیل موجه و قانع کننده‌ای داشته‌اند. اما چرا امسال ناگهان چنین اتفاقی رخ می‌دهد و در ابتدا تلویحا اعلام می‌شود که حدود 20 اثر انتخاب می‌شوند و ما از ابتدا شانسی حدود 40 در صد برای خود متصور می‌شویم و هزینه می‌کنیم، گروه جمع می‌کنیم تا شانس خود را بیازماییم و ناگهان می‌بینیم که تنها 6 گروه پذیرفته شده‌اند.
کتایون فیض مرندی نیز که با نمایش«زنی که روی خط‌ها راه نمی‌رفت» در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران شرکت کرده و معتقد است نمایش او جزو 14 اثر اعلام شده از سوی هیات انتخاب بوده است، در اعتراض به عملکرد دبیرخانه جشنواره می‌گوید: این مسئله‌ای است که کارگردان‌های تئاتر به‌طور جمعی آن را پیگیری خواهند کرد. البته من از سخنگوی هیات انتخاب سؤال کردم و ایشان اعلام کردند که نمایش من جزو 14 اثر برگزیده بود. ظاهرا این 14 اثر از نظر امتیاز اختلاف چندانی با یکدیگر نداشتند ولی جای سؤال است که دبیر جشنواره از این بین تنها 6 اثر را انتخاب کرده است.
البته پیش از این هم در سال‌های گذشته، اتفاق مشابهی رخ داده بود و با پیگیری گروه‌های تئاتری مشکل حل شد. اما در نهایت تمام دوستانی که در بخش چشم‌انداز شرکت کردند، می‌خواستند اجرای سال آینده را داشته باشند و طبیعتا 6 نمایش نمی‌تواند اجرای سال آینده را تأمین کند. من قصد موضع‌گیری ندارم چون این یک اتفاق کلی است ولی بدترین اتفاق این است که در ابتدا، از 53 گروه برخی انصراف داده بودند به این خاطر که ما بازیگر کم داریم و در نهایت گروه‌هایی که برای این رقابت تمرین کردند فشار مضاعفی را متحمل شدند. تصور کنید حدود 600نفر تلاش کردند و حالا از این میان تنها یک گروه 60نفری انتخاب شده‌اند.
این نسبت به هیچ عنوان منطقی نیست و از طرفی اگر قصد داشتند تعداد گروه‌های محدودی را بپذیرند بهتر بود خودشان کارگردان‌هایی را که دارای صلاحیت می‌دانستند انتخاب کرده و به آنها سفارش کار می‌دادند. ما اگر می‌دانستیم شانس‌مان یک به 11 است در این ماراتن شرکت نمی‌کردیم. ما باید پاسخگوی گروه خود باشیم و از آنها دفاع کنیم.
فیض مرندی با اشاره به نحوه امتیاز‌دهی به نمایش‌ها می‌گوید: دبیر جشنواره اعلام کرده که گروه‌های برگزیده موفق به کسب بین 70 تا 90 امتیاز شده‌اند و امتیاز بقیه گروه‌ها بسیار پایین بوده است. به‌نظر من این مسئله توهین‌آمیز است به این دلیل که ما در بین گروه‌های رد شده تعدادی از استادان و مدرسان تئاتر را داریم که دانشجویان تئاتر زیردست آنها تعلیم می‌بینند و درست نیست که این طور توهین‌آمیز با آنها برخورد شود. متأسفانه کار ما زیر سؤال رفته است. اگر بودجه ندارند، اگر سالن ندارند و کمبود امکانات دارند، بهتر است از ابتدا اعلام کنند و با این قبیل کارها عملکرد گروه‌های تئاتری را زیر سؤال نبرند. بحث ما کاملا صنفی است.
پرستو گلستانی نیز یکی از کارگردان‌های انصرافی است که قصد داشت امسال با نمایشنامه «گاردن پارتی در برف» نوشته چیستا یثربی برای اولین بار با شرکت در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران، کارگردانی تئاتر را تجربه کند.گلستانی در ارتباط با اعتراض‌های صورت گرفته از سوی کارگردان‌ها می‌گوید: خوب است که من انصراف دادم چون در غیراین صورت من هم قطعا جزو معترضین بودم. واقعا هنوز هم نمی‌فهمم چطور از بین این همه نمایش تنها 6 نمایش انتخاب شده، درصورتی که داورها 14 نمایش را جزو برگزیدگان اعلام کرده‌اند.
متأسفانه همیشه از این قبیل بازی‌ها در تئاتر ما بوده و اوضاع هم روز به روز بدتر می‌شود. شرافتمندانه‌تر است اگر اعلام کنند ما دیگر تئاتر نمی‌خواهیم و کلا در تئاتر را ببندند. حتی می‌توانند بگویند ما بودجه نداریم، ولی بهتر است همه چیز را صادقانه اعلام کنند. گاهی بعضی‌ها نمی‌توانند حرف واقعی خود را بزنند و به حاشیه می‌روند و هزار عذر و بهانه می‌تراشند. تئاتر هم دقیقا همین شکل را پیدا کرده است.
گلستانی با اشاره به اینکه هنر تئاتر بخشی از فرهنگ غنی کشور ماست، می‌گوید: این منصفانه نیست که با از بین بردن تئاتر، نیمی از فرهنگ هنری را از بین ببریم. به هر حال متأسفم که با گروه‌هایی که برای شرکت در جشنواره تلاش کردند این گونه برخورد شده و خوشحالم از اینکه همان ابتدا انصراف دادم. اما انصاف نیست هنرمندانی که با تمام توان خود و با عشق کار می‌کنند، چنین برخوردهایی را ببینند.
