صرفنظر از عوامل فیزیکی مانند؛ نقاط حادثهخیز جادهای، نبود علائم مناسب، بدی آب و هوا، ریزش شدید نزولات آسمانی، ریزش کوه و... که در این سالها به همت عزیزان وزارت راه و مسئولان محترم راهنمایی و رانندگی ناجا به نحو مناسبی تحت کنترل درآمده است، آنچه به نظر میرسد و کمتر مورد توجه قرار گرفته، حل مشکلات به وجود آمده توسط عامل انسانی است! اگر چه از طریق تصویب و اجرای قوانین بازدارند سعی وافری برای حل معضلاتی که توسط این عامل صورت میگیرد انجام شده و پیوسته در حال گسترش است، اما به نظر میرسد در بخش پیشگیری از بروز خطراتی که عامل انسانی در حوادث جادهای و شهری نقش دارد، کار چندان مناسبی صورت نگرفته، هر چند برخی برنامهها و انیمشنهای تلویزیونی در این جهت تاثیرخوبی داشتهاند؛ اما آنچه که مهم است توجه خاص به سلامت روانعوامل انسانی در صدور گواهینامههای رانندگی است؛
امروزه ما شاهد به وجود آمدن بخشهای مشاورهای در حوزه روانشناسی در بخشهای مختلف ناجا هستیم، این رویکرد یک اقدام مثبت است.
بنابراین پیشنهاد مشخصی که در این راستا میشود ارائه داد، استفاده بیشتر از متخصصان جذب شده و استفاده از ظرفیت به وجود آمده در این نیرو وگسترش فعالیتهای مثبت این بخش برای کمک به حل معضل تصادفات جادهای و شهری در موضوع پیشگیری از تلفات انسانی است.
به عبارت روشنتر استفاده از متخصصان روانشناس در صدور گواهینامه به عنوان یک عامل مهم در امر پیشگیری از طریق طراحی و به کارگیری ابزارهای سنجش سلامت روان کمک بزرگی خواهد کرد؛
اما میدانیم مشکلات روحی و گاهی اختلالهای روانی چگونه میتواند بخش ها یا بیشتر فعالیتهای یک فرد را تحت تاثیر قرار داده و وی را به سوی رفتارهای نامناسب و بلکه ناهنجار سوق دهد.
بنابراین میتوان با کمی هزینه و سرمایهگذاری از ضررهای انسانی و معنوی که به پیکره خانوادهها و جامعه وارد میشود جلوگیری کرد.
به عنوان مثال ما میدانیم شخصیتهای ضداجتماعی افرادی هستند که؛
1- بالقوه مستعد رفتارهای خطرآفرین هستند
2- بالقوه مستعد استفاده از الکل و سوءمصرف مواد هستند
3- به پیامدهای رفتار توجه نمیکنند
4- از گذشته عبرت نمیگیرند، معمولاً با قوانین مخالفت میورزند
5- حق را به خود میدهند
6- در مشکلات، دیگران را مقصر میدانند و آنها را سرزنش می کنند
7- معمولا پرخاشگری آشکار و آسیب زننده هستند و...
همچنین میدانیم اشخاص برونگرا روابط عمومی خوبی دارند، پیوسته فعالند و تحرک زیادی دارند و بنابراین نشستن در یک جا به مدت طولانی و داشتن تمرکز زیاد برای آنان معمولا مقدور نیست و...
احتمال حادثهآفرینی توسط چنین افرادی بسیار زیاد است، راه چاره این است در صدور گواهینامههای رانندگی با توجه به اهمیت شغل و مسئولیت راننده از ابزارهای سنجش روان به نحو مناسب استفاده شود، آیا صحیح است با داشتن متخصصان خوب و مجرب در کشور، همچنان از اهمیت پیشگیری از حوادث و صدمات مادی و معنوی جادهای و بین شهری و حتی شهری غافل بمانیم؟
مسلماً آگاهان به این سؤال جواب منفی میدهند و ما را به استفاده بیشتر از ابزارهای ذکر شده تشویق میکند.