در این فصل چند سالی است که هجوم سفید بالک‌ها یا مگس‌های سفید در تهران آسایش برخی شهروندان را به هم زده‌اند. اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط‌زیست درباره چگونگی ظهور سفیدبالک‌ها و چگونگی مقابله با آن با همشهری صحبت کرده است.
- آقای کهرم، به‌نظر می‌رسد امسال هم زندگی سفیدبالک‌ها را در تهران ببینیم...
من تا به حال این سفید بالک‌ها را ندیده‌ام. فکر می‌کنم گاهی ما این حشره‌ها را بزرگ می‌کنیم. اصلا سفید بالک‌ها چیزی نیستند. اجازه بدهید یک چیزی را بگویم. مجموعه جانورانی که در یک شهر زندگی می‌کنند، در مدت 30، 40سال به‌طور مرتب در حال تغییر هستند. یعنی 30، 40سال پیش ما پرنده قمری در تهران نداشتیم، بعدها این پرندگان از خراسان به تهران مهاجرت کردند. ما بلبل خرما و طوطی طوق صورتی نداشتیم و امروز در تهران هست.
حالا این سفید بالک‌ها یا مگس سفیدها از یک جایی همراه با باد به تهران می‌آیند و الان هم فصل آمدن سفید بالک‌هاست. اینها به تهران می‌آیند و زندگی می‌کنند، منتها این مگس‌ها در مکان‌هایی که آب راکد وجود دارد، زندگی می‌کنند. بدنه‌های آب راکد برای تخم‌گذاری سفید بالک‌ها لازم و البته مناسب است.
این مگس‌ها راه خودشان را به تهران پیدا کرده و آمده‌اند و تخم گذاشته‌اند. در این فصل نیز وقت آن هست که سفید بالک‌ها از تخم بیرون بیایند. حالا ممکن است بدنه آب راکد استخر باشد یا حاشیه دریاچه و یا اینکه تالابی باشد که در آن آب بوده و این مگس‌ها تخم‌گذاری کرده‌اند. حالا بچه‌های این مگس‌ها احتمالا می‌آیند، اما اینکه سفید بالک‌ها چه اندازه تخم گذاشته‌اند و از این تعداد چه مقدار سرمای زمستان را تحمل کرده‌اند، کسی خبری ندارد.
- این حشرات با اینکه موزی نیستند، اما ظاهرا با قرار گرفتن در دهان و بینی مخل آسایش شهروندان می‌شوند.
با اینکه چنین صحبت‌هایی مطرح می‌شود، ولی من تا حالا ندیده‌ام که سفید بالک‌ها به دهان و بینی شهروندان بروند. من به‌طور مرتب در گلوبندک و دریاچه چیتگر رفت‌وآمد می‌کنم، ولی تا حالا چنین موردی را ندیده‌ام. من این اطمینان را به شهرداری تهران می‌دهم که لازم نیست با هزینه کردن این حشرات را از بین ببرند، زیرا دوره این مگس‌ها هم تمام می‌شود و می‌رود.
- ظهور چنین حشراتی در تهران چه اندازه به تغییر اقلیم شهر ارتباط پیدا می‌کند؛ اینکه میزان رطوبت در تهران نسبت به گذشته بالا رفته و مسائلی از این دست.
مشخص است تهران به‌طور مرتب در حال تغییر است. منتها سفید بالک‌ها زمانی در یک مکان، شهر، بیابان و... بودند و یکدفعه با یک جبهه هوا به‌صورت باد و طوفان به اینجا می‌آیند. حالا این مگس‌ها هم از تهران خوششان می‌آید و می‌مانند. ما دقیقا نمی‌توانیم بگوییم که چه عاملی در تهران هست که اینها را جلب کرده.
از نظر علمی شاید بتوان گفت اینها مگس‌هایی هستند که در آب زاد و ولد می‌کنند، یک چیزی شبیه پشه مالاریا. منتها مالاریا مضر است و سبب بیماری می‌شود، اما سفید بالک‌ها نه. تا به حال هیچ گزارشی در مورد بیماری‌زا‌بودن سفید بالک‌ها گزارش نشده؛ یعنی بنده نه جایی خوانده و نه دیده‌ام.
- رونمایی از قاتل سفیدبالک در تهران
تجربه ناگوار چشم‌ها و بینی‌های شهروندان تهران از مواجهه با سفیدبالک‌ها، این سؤال را به‌وجود آورده که آیا در تابستان امسال هم این حشره‌ها را در پایتخت می‌بینیم؟ شهرداری تهران چه برنامه‌هایی برای مقابله با سفیدبالک‌ها دارد؟ در سال‌های گذشته شهرداری تهران برای از بین بردن این مگس‌های سفید، درختان را شست‌وشو می‌داد و یا چسب‌های زردی را از درختان آویزان می‌کرد تا این مگس‌ها را از بین ببرد اما امسال قرار است قاتل این حشره‌ها در تهران رونمایی شود.
امیر رشیدی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست منطقه 10 درباره اقدام جدید شهرداری برای مقابله با سفیدبالک‌ها به همشهری می‌گوید: «با بررسی‌های صورت‌گرفته درخت پالونیا به‌عنوان گونه جاذب و قاتل سفید بالک تشخیص داده شده و بر همین اساس قرار است از این‌گونه درختی به‌صورت وسیع در سطح منطقه استفاده شود.» رشیدی می‌گوید:
«پالونیا درخت زینتی زیبا با برگ‌های بزرگ و گل‌های خوشه‌ای به رنگ سفید مایل به بنفش و مناسب برای توسعه فضای سبز شهری است و از ویژگی‌های آن می‌توان به مقاومت در برابر کم‌آبی، مقاومت به خاک‌های آهکی و گچی و مقاومت به دود و هوای مناطق صنعتی اشاره کرد.»
نظر شما