خدیجه بانوی عشق و ایمان

 اما خدیجه(س) چگونه چنین جایگاه رشک‌برانگیزی یافته بود؟ البته او نخستین کس و نیز نخستین زنی بود که آیات قرآن را از زبان پیامبر(ص) شنید و اسلام آورد. او تا زنده بود و جان در بدن داشت، حامی پیامبر(ص) بود و تمام دارایی خود را در کنار جانش وقف رسول‌الله و اسلام کرد. در زیارت‌ها آمده «وَ اَسْلَمَتْ نَفْسَاً وَ اَنْفَقْتَ مالَها لِسَیدِ الْأَنْبِیآءِ» که یعنی جانش را در دست پیامبر(ص) نهاد و مالش را برای او انفاق کرد.

تمام اینها نشانه‌های درخشان ایمان آن بانوی بزرگواری است که کمتر قدرش را شناخته‌اند. اما در کنار ایمان، چیزی دیگر نیز در میان است. خدیجه(س) نه‌تنها پاسدار ایمان خود بود، که پاسدار نسبت شخصی خود با رسول‌الله نیز بود و این امری است که کم‌ از آن گفته‌اند و گفته‌ایم. این که خدیجه(س) هرچه داشت، از اعتبار اجتماعی تا ثروت و حتی جانش را وقف پیامبر(ص) کرد، از سویی عملی مومنانه است، و از سویی رفتاری عاشقانه.

او اگر کسری از این را نیز در راه اسلام به‌جا می‌آورد هم مقبول خداوند بود و هم پسند رسول خدا. اما او حد و مرزی برای این کار خود قائل نشد. نه‌تنها از پیامبر(ص) و سختی‌های همراه با او کناره نگرفت، که حتی سر سوزنی از آنچه داشت را برای خود نگه‌نداشت و همه را ایثار رسول خدا کرد.

خدیجه(س) پیش از هجرت در مکه از جهان رفت همان سالی که یار دیگر پیامبر(ص)، ابوطالب نیز دیده از جهان فروبست و این دو فقدان چنان بر پیامبر(ص) تلخ بود که سال درگذشت آنها را عام‌الحزن نام نهادند.

ما در ادبیات عاشقانه و تغزلی ایران بارها با تصویری آرمانی از عشق مواجه می‌شویم که در آن عاشق اسطوره‌ای، دیگر از خود خبر ندارد و هر سو می‌نگرد معشوق را می‌بیند؛ حتی در آینه و در جبّه. خدیجه(س) مصداقی واقعی، عینی، ملموس و زیسته از این عشق است. او چنان عاشقانه همسر پیامبر(ص) بود که همه عالم - و ازجمله خود را - در پرتو حسن محمد مصطفی(ص) می‌دید.

این عشق آشکار و بی‌هیاهو بود که یاد خدیجه(س) را تا آخر عمر پربرکت پیامبر(ص) همنشین او کرد. او بارها و بارها از خوبی و یگانه بودن خدیجه(س) سخن می‌گفت چندان که درپاره‌ای اخبار سخن از واکنش بی‌شکیب بعضی از همسران پیامبر(ص) در برابر این ذکر مستدام خدیجه(س) به میان آمده است.

حضرت حتی در علاقه‌مندی به خدیجه(س) سال‌ها پس از مرگ او، دوستان وی را از احسان خود برخوردار می‌کرد و هدایایی برایشان می‌فرستاد. خدیجه(س) 15سال پیش از ظهور اسلام شیفته محمد امین شد و پس از آن نماد ایمان اسلامی و عشق به پیامبر(ص) بود که پیش از رسیدن زمان عاشقان پیامبر(ص) از نظر معنا و معنویت متولد شده بود. او نه‌تنها نخستین مومن و نخستین مسلمان که نخستین دلداده پیامبر(ص) نیز بود. از این روست که در طول تاریخ نه فقط ائمه شیعه به فرزندی حضرت خدیجه(س) افتخار می‌کردند بلکه همه امت اسلامی با وجود همه تفاوت‌ها، به ایشان به‌عنوان بانوی کامل می‌نگریسته‌اند. بازتابی از این مقام والا را می‌توان در زیارتنامه‌های معصومان ملاحظه کرد: السلام علیک یا بن فاطمه و خدیجه(س).