عبور بورس از مرز تاریخ

به گزارش همشهری، روز سه‌شنبه بعد از ماه‌ها چالش و جنجال رسانه‌ای وزارت صنعت به آزاد‌سازی‌ قیمت فولاد رضایت داد و قرار شد محدودیت قیمت محصولات فولادی در بورس‌کالا برداشته شود. بر همین اساس بورس تهران هم یک روز بعد یعنی در مبادلات دیروز به این خبر واکنش نشان داد و با بالاترین رشد در کل تاریخ مواجه شد. روز چهارشنبه شاخص‌های بورس تهران با 6483واحد رشد معادل 4/4درصد رشد کرد و برای نخستین بار به 155هزار و 61واحد رسید. این بالاترین مقدار رشد در کل تاریخ بورس است. دیروز 30هزار میلیارد تومان به ارزش سهام شرکت‌های بورس اضافه شد و ارزش کل بازار سهام ایران برای نخستین‌بار به مرز 700هزار میلیارد تومان رسید. سرمایه‌گذاران دیروز 2هزارو 20میلیارد تومان سهام خریدند. طبق اطلاعات دریافتی بعد از آزاد‌سازی‌ قیمت فولاد به‌زودی نوبت به آزاد‌سازی‌ سایر محصولات نظیر پتروشیمی و خودرو خواهد رسید. فولاد ازجمله مواداولیه تولید خودرو به شمار می‌رود و نمی‌توان انتظار داشت شرکت‌های خودروساز فولاد را به قیمت آزاد بخرند اما قیمت محصولاتشان را افزایش ندهند. این کار در بلندمدت به نفع مصرف‌کننده است و اقتصاد ایران را از رانت رهایی خواهد داد. البته این آزاد‌سازی‌ اقتصادی یک سرنوشت ناگزیر است و به‌نظر می‌رسد دولتمردان ایران اکنون چاره‌ای جز آزاد‌سازی‌ اقتصادی ندارند و گرنه هرگز به‌این کار مهم اقتصادی دست نمی‌زدند.

با این تعاریف، بیشترین بخشی که از موضوع آزاد‌سازی‌ قیمت‌ها نفع می‌برد، بورس و صنعت است. با آزاد‌سازی‌ اقتصادی شاخص‌های تالار شیشه‌ای به پرواز درمی‌آید.

به‌طور بنیادی رشد بازار سهام تابعی از عوامل مختلفی ازجمله تورم، قیمت ارز، نفت و همینطور سیاست‌های کلان سیاسی و اقتصادی است و هرکدام از این عوامل نقش مهمی در رشد شاخص‌های بورس دارند و افزایش هر کدام می‌تواند به رشد تالار شیشه‌ای منجر شود. بررسی الگویی شاخص دلار و شاخص بورس نشان می‌دهد بازار سهام اثر زیادی از قیمت دلار می‌پذیرد؛ به‌معنای اینکه افزایش قیمت دلار می‌تواند اثر زیادی بر رشد شاخص‌های بورس داشته باشد. زیرا بزرگ‌ترین شرکت‌های بورس شرکت‌هایی هستند که محصولاتشان را صادر می‌کنند و افزایش قیمت ارز می‌تواند به رشد درآمدهایشان منجر شود.

در چنین شرایطی چشم‌انداز تورمی پیش رو که شتابش در ماه‌های قبل افزایش یافته به یکی دیگر از عوامل رشد بازار سهام تبدیل شده و برخی تحلیلگران حتی بر این باورند که شاخص بورس تا مرز 400هزار واحد هم صعود خواهد کرد. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد به‌زودی تحت‌تأثیر آزاد‌سازی‌ اقتصادی، قیمت دلار و تورم با رشد‌های بیشتری مواجه شود و ارزش بورس حتی به 1500هزار میلیارد تومان هم برسد. هرچند برآوردهای تحلیلی از صعود بورس در آینده حکایت دارند اما در این میان به‌نظر می‌رسد تنها مانعی که فعلا در مسیر تداوم رشد بازارسرمایه وجود دارد، افزایش متناوب ریسک‌های سیستماتیک در فضای اقتصاد است.