تندرستی در کیسه پلاستیک!

 یکی ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی نازک (که ما به آن کیسه فریزر می‌گوییم) در چین و دیگری اعلام این ممنوعیت تا سال ۲۰۱۰ میلادی در ایتالیا.

البته استفاده از کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از 250/0 میلی‌متر در کشورهای تایوان و استرالیا همین حالا هم در حال اجراست. همچنین ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی نازک در بنگلادش از سال ۲۰۰۲ و در فرانسه نیز از سال ۲۰۰۷ آغاز شده و ژاپن و ایرلند هم بر آن مالیات قابل توجهی بسته‌اند.

 به این ترتیب این چند کشور، اولین کشورهای دنیا هستند که در این مسیر پیشاهنگ شده‌اند. اما اگر برایتان این سوال پیش آمده که پس مردم چه می‌کنند؟ باید این توضیح اضافه را بشنوید که کیسه‌های پلاستیکی کلفت تر در این کشورها استفاده می‌شوند، اما به قیمت نسبتا بالا.

 این‌که چین هم به این جنبش ضد پلاستیک پیوسته، جالب توجه است. میزان مصرف کیسه پلاستیک در چین بسیار بالاست و این کشور در بازیافت زباله به ویژه کیسه‌های پلاستیکی هم ناموفق بوده و انباشتگی زباله در چین به حد نگران کننده رسیده است.

 روزانه بین 2 تا 3 میلیارد کیسه پلاستیکی در چین استفاده می‌شود و با در نظر گرفتن محدود بودن میزان بازیافت آنها، محیط زیست این کشور شدیدا آسیب دیده است. گفته می‌شود که برای تولید این تعداد کیسه زباله در روز، 37 میلیون بشکه نفت باید تولید شود.

 دولت چین به مردم توصیه کرده از سبد حصیری یا ساک‌های پارچه ای برای حمل اجناس خریداری شده خود استفاده کنند و فروشگاه‌هایی که از رعایت مقررات جدید در این کشور سرپیچی کنند، جریمه خواهند شد. همچنین اعلام کرده که از ماه ژوئن تولید کیسه‌های نازک شفاف غیر قانونی خواهد شد. توضیح دولت چین هم این است: کیسه‌های نازک پلاستیکی خیلی راحت پاره می‌شوند و به همین دلیل مصرف کننده بدون توجه به ضررهای آن برای محیط زیست بلافاصله آن را دور می اندازد.

 مهم‌ترین مسئله‌ای که کیسه‌های پلاستیکی دارند، مشکلات بازیافت آنهاست. کیسه‌های پلاستیکی در طبیعت تجزیه نمی‌شوند و تا امروز راه به‌صرفه‌ای برای بازیافت درست آنها پیدا نشده. اما غیر از آن، تاثیر این محصولات بر سلامت مردم را هم نباید نادیده گرفت.

 در فرایند بازیافت مواد پلاستیکى، نوع پلیمرى که باید بازیافت شود مدنظر قرار مى‌گیرد. به عبارت دیگر، هر نوع پلیمر جدا از انواع دیگر بازیافت مى‌شود. به عنوان مثال: پلى اتیلن‌ها با هم، پلى پروپیلن‌ها با هم و پلى آمیدها با هم بازیافت مى‌شوند، چرا که هنگام فرایند بازیافت مواد پلاستیکى را خرد سپس ذوب کرده و مجدداً مورد استفاده قرار مى‌دهند. بنابراین اگر ترکیبى از مواد پلاستیکى مختلف ذوب شوند، با توجه به متفاوت بودن نقطه ذوب ترکیب ناهمگونى ایجاد مى شود.

مسئله بعدى نداشتن رنگ در مواد پلاستیکى است. به دلیل اینکه پلیمرهاى رنگى داراى رنگ یکنواختى نیستند پس از بازیافت رنگ تیره پیدا مى‌کنند. به همین خاطر کارخانه‌هاى سازنده براى به دست آوردن یک رنگ ثابت از دوده استفاده کرده سپس مواد پلیمرى مذاب را به صورت فیلم درآورده و به کیسه پلاستیکى تبدیل مى کنند، که ما از آنها به صورت کیسه‌هاى زباله مشکى استفاده مى‌کنیم.

 اما همه این‌ها چه تاثیری بر سلامت ما دارد؟ گاهى به دلیل کاربرد ناصحیح دوده، تماس دست با این کیسه‌ها باعث جذب ذرات دوده از راه دست مى شود و بنابراین در حال حاضر کارخانه‌هاى صنایع غذایى مجاز نیستند مواد بازیافتى را براى نگهدارى و بسته بندى مواد غذایى به کار ببرند. دلیل اصلى آن هم عدم رعایت اصول بازیافت مواد پلاستیکى است. فراموش نکنید براى تولید کیسه‌هاى پلاستیکى شفاف از مواد اولیه بکر استفاده مى‌شود، در حالى که اکثریت پلاستیک‌هاى مشکى موجود در بازار از مواد بازیافتى تهیه مى‌شود.

 نکته دیگر، افزودنی‌هاست. پس از انجام عمل پلیمریزاسیون براى تولید مواد اولیه پلیمرى از مواد افزودنى نظیر آنتى اکسیدان، استابیلایزر، پلاستى سایزر و... با مقدار کنترل شده استفاده مى‌شود. بنابراین ورود این مواد به مواد غذایى باید کنترل شود.

 انتخاب نوع مواد پلاستیکى از نظر نقطه ذوب و میزان تحمل گرما هم مهم است، چراکه می‌تواند باعث آزاد شدن مواد سرطان‌زا از ظروف پلاستیکی شود. پلاستیک هاى مشکى که در حال حاضر در بازار هستند هیچ کدام براى مصارف غذایى مناسب نیستند و مشخص نیست کجا و تحت چه شرایطى تولید شده اند.

این مواد در اثر تماس با مواد غذایى آنها را آلوده کرده و عوارضى را براى انسان به دنبال خواهند داشت. پس حداقل، تا زمانی که در کشور ما هم قوانینی برای سلامت تولید محصولات پلاستیکی وضع شود، باید بیشتر مراقب باشید.