همایش شیعه پژوهی در آلمان

این همایش با همکاری مشترک دانشگاه کلن و رایزنی جمهوری اسلامی ایران در آلمان برنامه‌ریزی شده است.

نخستین کتابخانه تخصصی شیعه در اروپا به همت عبدالجواد فلاطوری؛ در دانشگاه کلن آلمان و نیز آکادمی علوم اسلامی در این کشور تاسیس شده است. کتایون امیر‌پور؛ استاد مطالعات اسلامی دانشگاه هامبورگ و احمد‌علی حیدری؛ استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی در این همایش درباره «مدینه‌النبی» سخنرانی کردند.همایش دو روزه «شیعه‌ پژوهی در آلمان» تا 19 اکتبر در دانشگاه کلن، میزبان شیعه پژوهان بود.
همایش مطالعه نقش علمی و تاریخی مدینه در شیعه به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس نخستین کتابخانه تخصصی شیعه در اروپا به دست دکتر عبدالجواد فلاطوری، توسط دانشگاه کلن و رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

نشست علمی «علوم اسلامی، اخلاق و هنر در جهان تشیع: بررسی موردی مدینه» عنوان اصلي اين نشست بود.

محل این نشست یک سالن کوچک، کم‌نور و پر از نقاشی دیواری ویژه تئاتر در این قصر با حداقل تجهیزات متعارف بود. در آغاز جلسه دیروز، مقاله‌ای کوتاه از سوی از سوی خانم دکتر کتایون امیرپور به زبان انگلیسی با عنوان «کتابخانه شیعی عبدالجواد فلاطوری و مطالعات اسلامی در دانشگاه کلن» ارائه شد. درباره ایشان و کتابخانه مرحوم فلاطوری یادداشتی جداگانه نوشته خواهد شد.

 به گزارش خبر گزاري مهر«تاریخ پیامبران پیشین در روایات امام باقر علیه السلام » از دكتر محسن الويري،«حیات و آثار امام جعفر بن محمد در مدینه» و «نقش و آثار امام جعفر الصادق علیه السلام در تحول دانش حدیث"» به زبان آلمانی از سوی آریا اوانلو از دانشگاه کلن و حسام عوف از دانشگاه توبینگن ،«امکان‌سنجی ایجاد فقه شیعی بدون خبر واحد» از حسین قزوینی استاد حوزه علمیه کربلا، «مدارس کلامی شیعه: نخستین نشانه‌های پیدایش مدرسه کلامی شیعه»از استاد مجید هادیزاده از حوزه علمیه اصفهان،«خاندانی از فیلسوفان شیراز در دو قلمرو قدسی: بررسی موردی سید علی خان مدنی»از سجاد رضوی از دانشگاه اگسیتر انگلستان ،«بین نظریه و عمل: منازعه قدرت بین ائمه و شاگردانشان»از لیاقت تکیم از دانشگاه مک ماستر کانادا و مقاله «مبانی عقلی و معرفت‌شناختی مکتب اهل بیت علیهم السلام در قرن اول هجری»تاليف خانم رقیده مصری از دانشگاه لبنانی بیروت از مقالات ارائه شده در اين همايش بود .

پس از پایان یافتن نشست روز اول همایش، به منظور بازدید از کتابخانه مرحوم فلاطوری به همراه چند تن از شرکت کنندگان همایش به کتابخانه دانشگاه کلن که در ساختمانی جدا در بیست کیلومتری محل همایش بود رفتیم.

این کتابخانه که بر اساس گزارش ارائه شده از سوی خانم دکتر امیرپور در نشست صبح دیروز، نخستین کتابخانه شیعی در اروپاست، کار خود را از سال ۱۹۴۹ با خرید مقداری کتاب آغاز کرده است و تصمیم اختصاص یافتن آن به موضوع شیعه ـ اسلام از سوی رییس سابق بخش مطالعات شرقی دانشگاه کلن در سال ۱۹۷۶ اتخاذ شده است.

مجموعه اصلی کتاب‌های این کتابخانه در دو اتاق مملو از قفسه و کارتن به بیش از ده هزار جلد می‌رسد که در فاصله سالهای ۱۹۶۵تا ۱۹۷۵م. فراهم شده است و مرحوم فلاطوری از طریق سفرهای مکرر به ایران و دستیابی به مجموعه‌های شخصی و خرید لیتوگرافی نسخه‌های مربوط به قرن هجدهم و نوزدهم در تهیه آن نقش بسزایی داشته است.

این نسخه‌ها دربردارنده موضوعات متنوعی از تفسیر و فقه و فلسفه و آداب و رسوم و دیگر آموزه‌های شیعی است. در سال ۲۰۱۳ م. چند صد جلد کتاب عربی از سوی شیعیان عراق به این مجموعه افزوده شده است. متاسفانه هنوز فهرستی روش‌مند از این کتابخانه تهیه نشده است و نسخه‌های خطی هم به صورت غیراستاندارد در پنج کمد فلزی کنار هم قرار گرفته‌اند. نسخه‌های خطی و چاپ سنگی این کتابخانه افزون بر ارزش خود نسخه، از نظر نوشته‌های روی صفحه عنوان و پشت جلد و حاشیه اهمیت دارد.

این کتابخانه پشتوانه اصلی کرسی اسلام‌شناسی دانشگاه کلن است که خانم دکتر امیرپور به تازگی آن را برعهده گرفته‌اند. تقویت و به روزرسانی منابع این کتابخانه و پشتیبانی از ارتباط دانشجویان این کرسی با اشخاص و نهادهای علمی غیردولتی کشورمان به ویژه با مجموعه‌های مرتبط با حوزه علمیه می‌تواند زمینه‌ساز عمیق‌تر نسل جدیدی از شیعه‌پژوهان مغرب زمین به ویژه آلمانی‌ها با معارف مکتب اهل بیت علیهم السلام شود. دریغ است که بهره‌برداری از این فرصتها از سوی کسانی که می‌توانند کاری کنند در اولویت قرار نگیرد.