او علاقه‌ی شدیدی به عکاسی داشت. سلفی‌ای که در آن روزگار ناصرالدین‌شاه گرفته با تکنیک خاصی بوده و می‌شود گفت که او عکاسی از درون آینه را هم به نام خودش ثبت کرده است. او از ۱۲سالگی عکاسی را از عکاسان فرانسوی آموخت و به این هنر عشق می‌ورزید.
این‌روزها به کوشش محسن احتشامی در موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر، نمایشگاهی به نام «خاطره‌ی حاشیه‌ها» برپا شده است. سال گذشته این پژوهشگر و مدرس دانشگاه، کتابی به نام خاطره‌ی حاشیه‌ها منتشر کرد. امیرهوشنگ للهی مدیر موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر در این‌باره به هفته‌نامه‌ی دوچرخه می‌گوید: «محسن احتشامی، سال‌هاست که بر روی لوح‌ها، مُهرها، گرافیک و عکاسی در دوره‌ی قاجار کار کرده است. این نمایشگاه علاوه بر عکس‌های دوره‌ی قاجار به حاشیه‌ی عکس‌ها می‌پردازد، به فضای گرافیکی، تذهیب، آرایه‌ها و یادداشت‌هایی که در حاشیه‌ی عکس‌ها هست.»
للهی می‌گوید: «در این نمایشگاه، سعی شده از انواع حاشیه‌هایی که در کتاب آمده است، نمونه‌ای انتخاب شود. این حاشیه‌ها خیلی به هنر ایرانی نزدیکند. برخی از حاشیه‌ها ساده، برخی تذهیب و بعضی دیگر به شکل چاپی هستند و انگار از خارج به ایران آورده شده‌اند.» او درباره‌ی نقش و کارکرد حاشیه‌ها می‌گوید: «حاشیه‌ها برای حفاظت از عکس‌ها به کار می‌رفته‌اند. با این‌کار دور تا دور عکس سالم می‌ماند. علاوه بر این آرایه‌ها و تذهیب‌ها به نوعی هنر عکاسی را که پدیده‌ا‌ی غربی بوده به هنر ایرانی نزدیک می‌کرده است. حاشیه‌ها فضایی برای یادداشت هم بوده‌اند که آن‌جا توضیح می‌داده‌اند عکس کجا و توسط چه کسی و در چه فضایی گرفته شده است.»
مدیر موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر درباره‌ی علاقه‌ی ناصرالدین‌شاه به عکاسی می‌گوید: «ناصرالدین‌شاه در دوره‌ی نوجوانی عکاسی را از مستشاران خارجی یاد گرفت. اولین شاهزاده‌ای که عکاسی کرد، «ملک قاسم میرزا» بوده. وقتی ناصرالدین‌شاه دوربین را می‌بیند، شیفته‌ی عکاسی می‌شود. او تنها کسی بوده که می‌توانسته از اندرونی هم عکس بگیرد. این عکس‌ها منحصر‌به‌فردند.»
او درباره‌ی سلفی می‌گوید: «اولین سلفی در جهان در سال ۱۸۳۹ میلادی گرفته شده و ناصرالدین شاه در سال ۱۸۶۰ میلادی در ایران، اولین سلفی را ثبت می‌کند.» للهی درباره‌ی پیشینه‌ی هنر عکاسی در ایران می‌گوید: «هنر عکاسی هم‌زمان با کشورهای دیگر وارد ایران شد و ما در این هنر خیلی از جهان فاصله نداریم. محققی به نام کارلو گونزالس عکس‌های ایرانی را بازخوانی کرده و درباره‌ی عکس‌های ایرانی گفته که چیدمان عکس‌های ایرانی از راست به چپ است که به ذائقه‌ی ایرانی‌ها بیش‌تر خوش می‌آمده است. به نوعی ترکیب‌بندی عکس‌های ایرانی خاص است.»
به هرحال دیدن این عکس‌ها و حاشیه‌هایشان جالب است. این نمایشگاه که از ۱۲ دی شروع شده تا ۱۰ بهمن دایر است. موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر در میدان هفت تیر، خیابان بهار شیراز واقع است. شماره‌ی تلفن موزه: ۸۸۸۴۸۹۹۳
نظر شما