«خانه فرهنگ ایرانسرا» که از زیرمجموعه‌های فرهنگسرای رویش است، سال ۱۳۹۰ در زیرگذر خیابان آزادی به میدان آزادی افتتاح شد. پاتوقی هنری با معماری‌ای به سبک قدیم و حجره‌هایی که بناهای عهد قجری را تداعی می‌کند. در صلات ظهر، درهم آمیختن شیشه‌های رنگی و روزنه‌های چوبی پنجره‌های ارسی با نور آفتاب و رقص و پایکوبی اشعه‌های نور در حوض کوچک وسط سالن، زیبایی مینیاتورگونه‌ای به محیط می‌دهد.
بیش از ۲۰ حجره که در هرکدام به یکی از صنایع‌دستی و کارهای هنری پرداخته می‌شود. در یکی استاد با دقت سرگرم ساختن سه تار است و در دیگری شاگردی چوب را تراش می‌دهد تا مجسمه‌ای از آن خلق کند. با این همه زیبایی و امکانات، استقبال مردم از این سرا آن‌طور که باید نیست. آن هم در منطقه ۹ که با فقر سرانه فرهنگی روبه‌رو است. در این گزارش به معرفی این مرکز فرهنگی هنری پرداخته‌ایم و علت استقبال کم مردم منطقه از آن را بررسی کرده‌ایم.
- پاتوقی برای علاقه‌مندان به صنایع‌دستی
انواع و اقسام صنایع‌دستی در حجره‌های ایرانسرا آموزش داده می‌شود. همچنین شهروندان می‌توانند محصولات هنری تولید شده در این مرکز را بدون واسطه و با قیمت مناسب خریداری کنند و حتی محصول مورد نظرشان را سفارش دهند. سفال کودک، سفال بزرگسال، سرامیک، کاشی معرق، مینا کاری، همجوشی شیشه، سفال نقش برجسته، محصولات چرمی، جواهرسازی، تراش سنگ‌های زینتی، تراش پیکره‌های سنگی، رودوزی، چهل‌تیکه‌دوزی، پته‌دوزی، گلیم‌بافی، مینیاتور و تذهیب، خوشنویسی (نستعلیق، تحریری و نقاشیخط)، کاریکاتور، نقاشی، خراطی، منبت، مشبک، پیکره‌های چوبی، معرق، ساخت و نوازندگی سازهای سنتی و اصیل ایرانی شامل تار، سه تار، تنبور، دف و تنبک، ویولن و شورانگیز در این مرکز آموزش داده می‌شود. این سرای فرهنگی و هنری را می‌شود با راسته خیابان نجات‌اللهی مقایسه کرد که پاتوق گردشگران و علاقه‌مندان به صنایع‌دستی به شمار می‌رود. البته ویژگی‌ای که ایرانسرا را متمایز می‌کند، فرصت تماشای مراحل خلق این آثار هنری است.
- منحصربه‌فرد، اما خارج از دسترس
علاوه بر ساکنان منطقه ۹، اهالی مناطق ۵، ۲۱ و ۲۲ هم دسترسی آسانی به ایرانسرا دارند. با وجود بی.آر.تی، مترو و تاکسی‌های خطی و گذری، رسیدن به حاشیه شرقی میدان و ابتدای خیابان آزادی کار راحتی است. با وجود این، استقبال شهروندان از این پاتوق هنری رضایتبخش نیست. «مرتضی خوش‌منظر» رئیس خانه فرهنگ ایرانسرا، در این خصوص به همشهری محله می‌گوید: «امکانات و خدماتی که در این مرکز به شهروندان ارائه می‌شود در تهران کم‌نظیر و در مناطق غربی بی‌نظیر است.
در ایرانسرا به هنر و صنایع‌دستی سوبسید داده می‌شود. حجره‌ها بسیار کمتر از قیمت واقعی در اختیار هنرمندان قرار گرفته است. این سوبسید در آموزش و فروش محصولات هم وجود دارد. هزینه خرید یا شرکت در کلاس‌های آموزشی ایرانسرا دست‌کم ۵۰درصد کمتر از قیمت آموزشگاه‌ها و فروشگاه‌های سطح شهر است. کلاس‌ها با توجه به اینکه تعداد شاگردان‌شان کم است و ساعت و روز برگزاری طبق هماهنگی انجام شده بین استاد و شاگرد تعیین می‌شود، حالت خصوصی دارد، اما تعرفه و هزینه آموزش مانند کلاس‌های گروهی است. استادان بزرگ و شناخته شده‌ای نظیر میرطیبی، بابازاده، مولایی، توفیقی، آرامون و محرابی در ایرانسرا فعالیت می‌کنند و آموزش می‌دهند که در تهران و کشور معروفند.»
- آموزش صنایع‌دستی به کودکان‌کار
یکی از کارها و فعالیت‌های جانبی ایرانسرا آموزش به کودکان‌کار است. این برنامه از ابتدای امسال با همکاری مراکز حمایت از کودکان‌کار آغاز شده. خوش‌منظر می‌گوید: «روزهای چهارشنبه به کودکان‌کار اختصاص دارد. ترم بهاره با حضور ۴۰ نفر از کودکان‌کار برگزار شد اما در ادامه به ۲۵ نفر رسید. این برنامه یک کار نمادین و صوری نیست. بچه‌ها را برای تفریح و سرگرمی هم به اینجا نمی‌آوریم. هدف این است که به آنها کار و حرفه‌ای آموزش بدهیم تا بتوانند آینده‌شان را با آن بسازند و از کار اجباری و دستفروشی در خیابان خلاص شوند. در واقع می‌خواهیم آنها بتوانند آینده روشنی برای خودشان متصور شوند. بعد از اینکه علاقه و استعداد بچه‌ها مشخص شد، در یکی از رشته‌های نقاشی روی شیشه، سفال، سنگ‌های نیمه قیمتی، چرم و معرق‌کاری آموزش می‌بینند. بعد از اینکه دوره‌های آموزشی کامل شد و مهارت لازم را کسب کردند، با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای و همچنین سازمان صنایع‌دستی به آنها مدرک رسمی و معتبر داده می‌شود.»
نظر شما