این جشنواره منهای تفاوت در شکل اجرایی و تعدد در بخش‌های جشنواره، تفاوت‌های دیگری دارد که آن حضور حمید سمندریان بعد از 8 سال دوری از صحنه تئاتر و جشنواره بین‌المللی تئاتر است.
سمندریان که 35 سال قبل هم نمایشنامه ملاقات با بانوی سالخورده را اجرا کرده‌است ، این بار با شکلی متفاوت و مناسب با این دوره و با حضور بازیگران پیشکسوت و جوان آن را به روی صحنه آورده است.
نمایش ملاقات با بانوی سالخورده در طول جشنواره 2 اجرا دارد و سپس تا پایان سال این نمایش اجرا خواهدداشت. شیوه کارگردانی این کارگردان مبحث گزارشی است که از زبان بازیگران می‌خوانید.
گوهر خیراندیش ایفاگر نقش کلارا در نمایش ملاقات با با بانوی سالخورده است، حضور او در صحنه تئاتر قوی و بسیار تأثیرگذار است، او که از شاگردان حمید سمندریان در سال‌های گذشته است، بازی در این نمایش و در این سال‌ها را کلاسی آموزشی می‌داند و می‌گوید:«ما هنوز روی صحنه هستیم و استاد هرشب چیزهای تازه‌ای را به نقش و اجرا اضافه می‌کند. این کار در مرحله تمرین تمام نشد، خاصیت تئاتر این است که با حضور تماشاگران و با حضور بازیگران، کارگردان به ایده‌های نو و تازه می‌رسد.»
او تازگی و نگاه کارگردان در تمرینات را مؤثر در نتایج بازیگری می‌داند:«زمانی که جمع شدیم تا نمایش را تمرین کنیم، استاد خودشان همه نقش‌ها را خواندند و ما را به نحوه درست خواندن نقش آشنا و سپس نقش‌ها را تک به تک آنالیز کردند ومعانی پشت جمله‌ها را مشخص کردند.»
او به جمله ابتدای نمایش اشاره می‌کند:«زمانی که کلارا وارد شهر می‌شود جملاتی به پاسبان و دکتر می‌گوید که در ابتدا همه گیج و متعجب می‌شوند اما در پایان همه متوجه معانی این جملات می‌شوند، جملاتی مانند: از این به بعد همه چیز را نادیده بگیر یا از این به بعد سکته قلبی را تشخیص بده و درپایان نمایش هر کدام از این جملات در جای جای نمایش اتفاق می‌افتد و همان می‌شود که بانوی سالخورده خواسته است.»
این بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما علاوه بر شاگردی سمندریان از علاقه مندان حرفه‌ای تئاتر این کارگردان هم هست؛مرغ دریایی، دایره گچی قفقازی، بازی، مرغ دریایی و...از جمله کارهایی است که خیر اندیش دیده و به همین دلیل با نحوه کار و کارگردانی این کارگردان آشنا بوده‌است.
او در این باره می‌گوید:«با نحوه کارگردانی حمید سمندریان از قبل آشنا بودم، زمانی که از من خواسته شد در این نمایش بازی کنم، سر سریال میوه ممنوعه بودم.ایشان منتظر شدند که بازی من تمام شود، وقتی این محبت را دیدم، با اینکه بازی در چند کار به من پیشنهاد داده شده بود، بازی در این نقش را پذیرفتم.»
او ادامه می‌دهد:«بیشتر کسانی که در کار بازی دارند از شاگردان او در دوره‌های دراز مدت یا کوتاه مدت سمندریان بودند، هر چند که این موضوع باعث شد که حضور افراد حرفه‌ای کم باشد و در نتیجه کار کند پیش برود، با این حال این نمایش برای ما دوره کردن درس‌هایمان بود.»
او تحلیل‌های نقش و مثال‌های سمندریان را باعث پیشرفت کار و رساندن بازیگران به نقش می‌داند و شروع تمرینات را این گونه شرح می‌دهد:«هر روز تمرینات بدن و بیان داشتیم، خصوصا او روی بیان و درست ادا کردن جمله‌ها بسیار تأکید داشت.
با اینکه در کار از یکی از شاگردانش برای تمرین دادن‌ها استفاده می‌کرد، اما تک تک بازیگران را زیر نظر داشت، تا نحوه بیان وکار درست باشد.»
به گفته خیراندیش، زیبایی کارگردانی سمندریان در باز گذاشتن دست بازیگران در ارائه نقش و خلاقیت بازیگران است:«کارگردان به‌نظر بازیگر و حرف های او گوش می‌کرد و اگر به نقش و فکر نویسنده و کارگردانیش نزدیک بود، حتما استقبال می‌کرد.پذیرفتن نظر بازیگران درصورتی میسر می‌شد که از چارچوب اندیشه دورنمات و متن خارج نباشد.»
شیوه خاص کارگردانی
پیام دهکردی ایفا‌کننده نقش آلفرد ایل است، نقشی که پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد نقشی که اگر راهنمایی‌های درست کارگردان پشت آن نباشد از راه رفتن روی لبه تیغ هم خطرناک‌تر است و از آنجایی که او از پس این نقش به خوبی برآمده‌است می‌توان علاوه بر توان بازیگری او به نقش مؤثر کارگردان نمایش پی‌برد.
دهکردی در باره کارگردانی و راهنمایی‌های حمید سمندریان می‌گوید:«در این سال‌هایی که کار کرده‌ام می‌توانم بگویم بهترین نحوه هدایت بازیگر را با سمندریان تجربه کردم، نحوه راهنمایی و حلاجی کردن نقش به شکلی بود که بازیگر به راحتی، حس مطلوب را پیدا می‌کند.»
بازیگر تئاترهای مرگ فروشنده، رازها و دروغ‌ها، کرگدن و بازرس که تنوع بازیگری در سبک‌ها و روش‌ها و نمایشنامه‌های مدرن و کلاسیک متعددی را تجربه کرده‌است در باره تفکیک و روش بازیگری در نمایشنامه‌های مدرن و کلاسیک ورسیدن به نقش در نمایش ملاقات با بانوی سالخورده می‌گوید:« نکته مهم اتفاق بازیگری است، یعنی بازیگر باید در باورپذیرکردن نقش حرکت کند وتلاشش برای رسیدن به باورپذیر کردن نقش باشد، که اگر این اتفاق در این کار افتاده باشد، برآمده از مجموعه عواملی است که به ساختار نمایشنامه و نحوه و شیوه کارگردانی حمید سمندریان برمی‌گردد.
بنابراین زمان بازی به این موضوع فکر نمی‌کنم که الان یک بازی کلاسیک یا غیرکلاسیک ارائه خواهم داد بلکه برای من مهم این‌است که بتوانم نقش را برای مخاطب باور پذیر کنم.این باورپذیری ممکن است در یک درام کلاسیک رخ بدهد یا در درامی مدرن.»
اما نکته مهم در رسیدن به نقش، تفکر وکارگردانی است که پشت اثر دیده می‌شود او در این باره می‌گوید:«هر کارگردانی شیوه خاص خودش را دارد و حمید سمندریان اصل و مبنای کارش بر کالبد شکافی دقیق پرسوناژ و تحلیل دقیق و سلول به سلول یک کاراکتر است.»
3ماه تمرینات بازیگری ملاقات با بانوی سالخورده و راهنمایی کارگردان برای بازیگران، متکی بر مثال‌هایی از نکات ریز روزمره زندگی است که نقش را برای بازیگران آشنا می‌کند، دهکردی درباره تمرینات می‌گوید:« مثال‌ها و تمرینات آنقدر لحظات آشنا و ملموسی را برای بازیگر زنده می‌کند که بازیگر به راحتی هدایت می‌شود، اما نکته مهم در هدایت و کارگردانی او این‌است که دست بازیگر را در کار خلاقه نمی‌بندد و بازیگر بر اساس تجربیات و نوع بازی‌اش هدایت و در نتیجه به نقشش می‌رسد.»
او نحوه کارگردانی سمندریان را خلاقانه می‌داند و می‌گوید:«در کار، بازیگر آزاد است و اجازه کار خلاق را دارد، به این معنا که نگاه او خشک و دگم نیست بلکه بازیگر را در ارائه نقش آزاد می‌‌گذارد و در نهایت بازیگر را هدایت می‌کند و نکاتی را به نقش اضافه یا کم می‌کند و نگاه دمکراتیک و آزاد او به نقش و اتودهای فراوان او در تمرینات به بازیگر کمک می‌کند تا به نقشش برسد.»
دهکردی تمرینات بازیگری و اصطلاحات نقش را از سوی سمندریان، منحصر به دوران تمرین و پیش از اجرا منوط نمی‌داند و می‌گوید:«در واقع ما هر شب با هم حرکت می‌کنیم و نو و تازه می‌شویم و کارگردان هر شب نکاتی را به ما یادآوری می‌کند و نکاتی را‌روتوش، تعدیل، تغییر و اضافه می‌کند که این برخی از نکات مثبت کارگردانی او است.»
نمایش خلاق
کیومرث مرادی، مدیر اجرایی و مشاور نمایش ملاقات با بانوی سالخورده علاوه بر اینکه از شاگردان سمندریان است، در عرصه کارگردانی نمایش سال‌هاست که فعالیت می‌کند.او درباره سمندریان می‌گوید:«او نمایشنامه‌ها را به شکلی کارگردانی می‌کند، که نیاز و اقتضای متن، جامعه و خودش است.» او که اعتقاد به کارگردانی کلاسیک یا مدرن ندارد، می‌گوید:«کارگردان، کارگردان است و براساس متن کلاسیک یا مدرن شیوه کارگردانی هم تغییر خواهد کرد.»
او شیوه کارگردانی سمندریان را مختص خودش می‌داند:«او خیلی خوب می‌داند که ترکیب بندی در سالن‌های بزرگ با حضور 50نفر بازیگر را چگونه انجام بدهد.سمندریان همیشه نمایشنامه‌های دورنمات را کارکرده و خیلی خوب آن را می‌شناسد و از طرف دیگر سال‌های سال است که در دانشگاه آموزش داده است و شاگردان زیادی را به جامعه تئاتری تحویل داده و به خوبی می‌توان این موضوع را در این نمایش دید که4 نسل از بازیگران و شاگردان ایشان در کنار هم بازی می‌کنند.»
خلاقیت و هدایت بازیگران روی صحنه و انسجام اجرای نمایش و به روز بودن هر اجرا از دیگر مواردی است که این کارگردان تئاتر به آن اشاره می‌کند: «سمندریان در کلاس‌هایش به ما می‌گفت که نمایش و تمریناتش در روز اول تمام نمی‌شود، بلکه تا روز آخر باید تغییراتی در نمایش داد.»
به گفته او، هرشب ،صحنه، میزانسن‌ها و بازی بازیگران کنترل می‌شود:«سمندریان پیشنهاد‌های بازیگران را می‌شنود، فکر می‌کند و اگر موافق باشد به آن عمل می‌کند و اگر بازیگر اشتباه کند حتما بازی او را اصلاح می‌کند اما خلاقیت اورا نمی‌بندد.»
