اگر شما پایتخت‌نشین باشید و بخواهید به شهر زنجان سفر کنید، راه زیادی در پیش ندارید و می‌توانید ۳۳۹ کیلومتر را در عرض ۳ ساعت و نیم بپیمایید و به مقصد برسید. ابتدا باید از البرز و قزوین بگذرید و بعد به زنجان برسید. ما در این گزارش سفری کم‌هزینه و پر از چاذبه‌های دیدنی را از مسیر قزوین به زنجان به شما معرفی می‌کنیم.
...........................................................
گردشگری: مسجد حسینیه اعظم زنجان / غار کتله‌خور / گنبد سلطانیه / عمارت ذوالفقاری / بازار زنجان /
تاریخی: قلعه بهستان یا کهن دژ /
آداب و رسوم: آداب و رسوم چهارشنبه سوری در استان زنجان / آداب و رسوم مردم زنجان در شب یلدا / آداب و رسوم مردم زنجان در ماه محرم /
...........................................................
معرفی زنجان
اردشیر بابکان که زنجان را بنا کرد، نام شهین بر آن نهاد و به مرور زمان این نام به زندیگان و سپس به زنگان بدل شد. زنگان نامی است که هنوز هم در بین مردمان این سرزمین رایج است، هرچند بعد از فتوحات اعراب زنگان را زنجان نامیدند.
پای در راه سفر
برای این‌که از قزوین به زنجان برسید ۱۷۸ کیلومتر را در عرض یک ساعت و ۴۵ دقیقه می‌پیمایید و از تاکستان، ابهر، خرمدره، هیدج، سلطانیه و صائین‌قلعه عبور می‌کنید.
اگر از آزادراه قزوین- زنجان بگذرید، به طور حتم با مجتمع‌های بین‌راهی روبه‌رو خواهید بود که اولین آن شهر آفتاب، ابهر، است. این محل در زمینی به مساحت ۴۰ هزار متر مربع در کیلومتر ۴۹ لاین شمالی آزادراه زنجان – قزوین واقع شده است. این مجتمع علاوه بر جایگاه سوخت (بنزین، گازوئیل و گاز) به سبک جدید، رستوران عمومی و تالار پذیرایی و هتل سه‌ستاره دارد. همچنین این محل دارای کارواش وسایل نقلیه سبک و سنگین، فروشگاه لوازم یدکی و تعمیرگاه است.
اما ما برای شما پیشنهاد بهتری داریم. بهتر است برای این‌که از دود و دم پایتخت راحت شوید به اقامتگاه‌های بوم‌گردی ابهر بروید و با صرف پول کمتر لذت چند روز زندگی آرام را با خوراکی‌ها و غذاهای محلی بچشید.
در روستاهای ابهر اقامتگاه‌های بوم‌گردی گوناگونی وجود دارد که می‌توان به خراسانلو، درسجین، کوی نیک، چشین، قروه، ازناب، کوله‌خانه، عمیدآباد، قره آغاج، مرشون، آقجه‌کند و خلیفه حصار اشاره کرد.
در این اقامتگاه‌ها می‌توانید صبحانه محلی صرف کنید و برای هر شب اقامت بسته به نوع اتاق ۴۰ هزار تومان تا ۱۰۰ هزار تومان بپردازید.
برای این‌که وقت شما در مسیر گرفته نشود بهترین کار رزرو آنلاین اقامتگاه‌های بوم‌گردی و حصول اطمینان از اتاق‌های خالی است.
در ابهر شما با جاذبه‌های زیادی روبه‌رو هستید. بقعه پیراحمد زهرنوش در منتهی‌الیه جنوبی شهر ابهر که در قسمت شرقی شهر واقع شده و همچنین مسجد جامع قروه - یکی از بناهای تاریخی که در روستای قروه در کیلومتر ۱۵ جاده ترانزیتی ابهر- تاکستان قرار دارد- از جاذبه‌های تاریخی‌ای است که شما را به دیدن آن تشویق می‌کنیم.
ایستگاه بعدی، خرمدره
در ۷۰ کیلومتری آزادراه زنجان- قزوین مجتمع بین‌راهی دیگری وجود دارد که نامش غزال است. این مجموعه دارای رستوران در سایت شمالی و جنوبی، هتل در سایت شمالی، ۲ جایگاه سوخت‌رسانی، ۲ جایگاه سی. ان. جی، خودپرداز، فروشگاه، کافی‌شاپ و اورژانس است. پس با خیالی آسوده در این مسیر توقف کنید.
در طول سفر حواستان باشد که جاذبه‌های تاریخی این شهر را از دست ندهید. حمام یان‌یان، روستای سوکهریز، سد خلیفه‌لو، روستای الوند، غار بهمن و آبشار اینجلین از محل‌های دیدنی‌ای هستند که می‌توانید آنها را در خرمدره ببینید.
اگر با خودرو شخصی‌تان به خرمدره می‌روید، فرمان را به سمت روستای الوند و انجیلین بچرخانید و در خانه‌های بوم‌گردی آن شبی را به صبح برسانید.
ایستگاه بعدی شهرستان هیدج است. این شهر در فاصله ۷۳ کیلومتری شهر زنجان قرار دارد و از غرب به صائین‌قلعه و از شرق به خرمدره متصل می‌شود. این شهر زادگاه حکیم هیدجی است.
در مسیر هیدج، اولین ایستگاهی که خودنمایی می‌کند اورژانس و سپس توقفگاه است. شما قطعا بعد از طی این مسیر گنبد سلطانیه را خواهید دید که چون نگینی می‌درخشد. ساخت این گنبد در سال ۷۰۲ هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان ایلخانیان، آغاز شد و در سال ۷۱۲ هجری قمری به اتمام رسید. گفته می‌شود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده است.
بعد از طی این مسیر به زنجان می‌رسید؛ شهری تاریخی با تمام زیبایی‌هایش.
مردان عمارت کلاه‌فرنگی
امروز خانه ذوالفقاری خانه‌ای برای جمع مردان نمکی است؛ مردانی که از معدن چهرآباد زنجان کشف شدند تا در موزه‌ای ساکن شوند و بر مکان‌های دیدنی این شهر بیفزایند. جمع چهارنفره مردان نمکی در طبقه فوقانی بنای ذوالفقاری است؛ اجسادی که ۱۸۰۰ سال پیش در هنگام ریزش معدن جان خود را از دست دادند و ۲۰ سال پیش، در هنگام بهره‌برداری کشف شدند. باستان‌شناسان دست به کار شدند و در معدن چهرآباد کاوش کردند و ۴ جسد دیگر را هم از زیر خاک بیرون کشیدند. یکی از اجساد در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود و بقیه در خانه ذوالفقاری جمعند.
چند پله تا موزه رختشوی‌خانه
صدای جریان آب قنات حاجی میربهاء‌الدین در همهمه زنان گم شده است؛ زنانی که هر کدام تشتی بر شانه نهاده‌اند و به صف ایستاده‌اند تا نوبتشان بشود. اینجا همان جای امنی است که اولین رئیس بلدیه یعنی «علی‌اکبر توفیقی» بنا کرد تا زنان هرچه ناپاکی در دل خانه‌هایشان است در آب بشویند.
بازار زنجان
حوالی سال ۱۲۰۵ هجری قمری، همزمان با دوران حکومت آغا محمدخان قاجار (موسس سلسله قاجار)، تصمیم به ساخت بازار زنجان گرفته شد و از روزی که اولین خشت آن بر زمین نهاده شد تا زمانی که بنای بازار تکمیل شد حکومت ۳ شاه قاجار را به خود دید.
تا سال ۱۲۲۴ هجری قمری که کاروانسراها، گرمابه‌ها، مساجد و راسته‌ها به بازار اضافه شد، این بنا چنان بزرگ شده بود که با کل شهر ارتباط داشت و هم‌اکنون ۱۵ هکتار از مساحت شهر را به خود اختصاص داده است و ۹۴۰ باب مغازه در آن وجود دارد تا عنوان بزرگ‌ترین تودرتوی مسقف جهان را از آن خود کند.
بازار زنجان در امتداد رودخانه زنجان رود از شرق به غرب امتداد دارد و همچون بازار بیشتر شهرها به صورت خطی است. ۲ بخش آشاقی بازار (بازار پایین) و یوخاری باش (بازار بالا) این بنا را به ۲ قسمت تبدیل کرده است، به گونه‌ای که کل این مجموعه از طریق ۵۶ ورودی و کوچه با بافت قدیمی شهر مرتبط است.
بازار بالا متشکل از بازار قیصریه، بازار حجت‌الاسلام، بازار امامزاده و بازار عبدالعلی‌بیگ است. در این بازار ۹ راسته وجود دارد: زرگرها، بزازها، کفاش‌ها، سراج‌ها، کلاه‌دوزها، صندوق‌سازها، رنگرزها، میوه‌فروش‌ها و جگرپزها.
بازار پایین قدیمی‌ترین بنای مذهبی شهر زنجان یعنی مسجد میرزایی را در خود جای داده که قدمت ساخت این مسجد به احتمال زیاد در حد فاصل اواخر دوران صفویه تا اوایل قاجار است.
اگر وارد خیابان فردوسی شدید، به هر ۲ بازار بالا و پایین دسترسی خواهید داشت.
گرمابه‌های زنجان
میرلی، قوشا، حاج داداش، حسینیه و حاج ابراهیم گرمابه‌های تاریخی زنجان هستند که دیدنشان می‌تواند انتخاب خوبی برای گذراندن اوقات فراغت باشد. با رفتن به حاج داداش انگار به ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش قدم گذاشته‌ایم. در راستای همین راسته، حمام میرلی هم دیدنی است.
تا اینجا فقط تماشا بود، اما در گرمابه حاج ابراهیم فال هم هست، چراکه این گرمابه هنوز فعال است و بخار آب گرم از آن بیرون می‌آید.
مسجد جامع
مسجد جامع شهر زنجان رو به محوطه سبزه‌میدان قرار دارد. یکی از عناصر مکمل بازار و بزرگ‌ترین مسجد و مدرسه شهر زنجان است که در میان مردم به مسجد سید شهرت دارد.
معماری زیبای مسجد به سبک چهارایوانی است که توسط عبدالهر میرزا، ملقب به دارا، پسر یازدهم فتحعلی‌شاه بنا شده است. در ایوان‌های چهارگانه‌ای که در چهارضلعی مسجد به شکل قرینه قرار گرفته‌اند بیشتر از هر چیزی صحن مسجد خودنمایی می‌کند. در نوک بنای گنبد هم علامتی از برنز به شکل گوی قرار گرفته است.
سراها و کاروانسراهای مجموعه بازار زنجان
صدای زنگ شترها، شیهه اسب‌ها، و تصویر بار و بنه مسافرانی که پاپوش از پاکنده و لحظه‌ای آرمیده‌اند. لمس جایی که آبادانی را مژده می‌دهد که پس از پیمودن راهی طولانی جایی برای آسودن هست و خوراک و نوشاکی که مسافران گلویی تازه کنند. حال از هیچ کدام از اینها خبری نیست. این تصاویر در قصه‌ها باقی مانده و بنای سراها و کارونسراها یادگاری از آن دوران است. برای یادآوری دورانی که مسافرت‌ها وجود داشتن این بناها را می‌طلبید می‌توان به بازار بالای زنجان رفت، چراکه ۱۱ کاروانسرا در این محل وجود دارد. سرای حاج ابراهیم (کلاه‌دوزها)، ناصریه (دالان دراز)، حاج شعبان (سرای سوخته)، بهجت، مشهدی علی، حاج شامی، حاج حسن، دخان و حاج لطفی و نیز کاروانسرای کلبعلی و حاج علیقلی در این مجموعه قرار دارند.
راسته بازار پایین (آشاقی بازار) هم سراهای حاج نهالی، ملک، گلشن و حاج فتح‌اله را در خود جای داده است.
سفر به زنجان
به زنجان که رسیدید، برای گردش جاذبه‌های زیادی وجود دارد، از بازار قدیمی شهر گرفته تا رختشوی‌خانه، و برای دیدن همه اینها باید کمی وقت اختصاص دهید تا بتوانید از همه آنها دیدن کنید. اما اگر قصد ماندن و اقامت دارید، ۲ راه بیشتر ندارید: یا در هتل بمانید یا در مسافرخانه و اقامتگاه‌ها شب را به صبح برسانید.
هتل بزرگ، سعدی، پیام، قصر و سپهر از هتل‌های معروف هستند که گران‌ترینشان شبی ۴۰۰ هزار تومان برای شما آب می‌خورد، اما ما پیشنهاد می‌کنیم که یا مسافرخانه‌های داخل شهر را که در میدان انقلاب یعنی مرکز شهر واقع شده است، انتخاب کنید یا این‌که در اقامتگاه‌های سنتی استراحت کنید.
اگر شما از آن دسته آدم‌های خوش‌ذوق و اهل نوستالژی هستید که می‌خواهید روزهای اول بهار را دور از دود و دم بگذرانید، به شما می‌گوییم که در اقامتگاه سنتی ددمان بمانید. در این محل می‌توانید از صبحانه و ناهار محلی بهره‌مند شوید. این محل زیبا در ابتدای سعدی جنوبی، کوچه چمنی واقع شده است و در بین زنجانی‌ها طرفداران زیادی دارد، تا جایی که اغلب آنها که صبح زود از خانه برای کار بیرون می‌زنند، سعی می‌کنند صبحانه خود را در آن صرف کنند.
مهمانسرای جهانگردی هم از دیگر جاهایی است که می‌توانید بروید. این مهمانسرا که تقریبا دولتی است، در خیابان خرمشهر، جنب سازمان صدا و سیما واقع شده است و ۱۴ درصد تخفیف می‌دهد.
اقامت در مهمان‌پذیرهای سعدی، فردوسی، امیرکبیر، فرد و دیانت نیز از توصیه‌هایی است که برای اقامت ارزان‌قیمت به شما می‌کنیم. قیمت‌ها در این محل‌ها مناسب است و می‌توانید در این گرانی شبی را به صبح برسانید.
اگر جزو مسافرانی هستید که دوست دارید به همه جای شهر زنجان سفر کنید و دغدغه این را دارید که در اطراف شهر آیا می‌توانید جایی را پیدا کنید که شب را به صبح برسانید، باید به شما بگوییم اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاهای اطراف زنجان این مشکل را حل کرده‌اند. اقامتگاه‌های تیرستان، تیکمه‌داش، قلتوق، آقبلا، زرنان، دوسران، دهشیر علیا، چلگان، قره‌چریان و کوشکن در روستاهای اطراف به شما این امکان را می‌دهد که تجربه حضور در روستا و زندگی روستایی را داشته باشید.
حرکت به سمت تبریز
از زنجان اگر به سمت تبریز می‌خواهید حرکت کنید، حتما کوه‌های رنگی ماه‌نشان را در مسیر خواهید دید؛ «آلاداغلار» یا همان کوه‌های رنگارنگ قرمز، قهوه‌ای، سبز و نارنجی هستند که در دوطرف جاده کوه‌های رنگین خودنمایی می‌کنند. اما اگر می‌خواهید سفرتان را هیجان‌انگیزتر کنید، حتما سری به قلعه بهستان یا کهن‌دژ در نزدیکی روستای بهستان بزنید. این محل تاریخی یکی از ۲۰ قلعه تاریخی شهرستان ماه‌نشان به شمار می‌رود و از دوران مادها تا قرن پنجم هجری قمری افرادی در آن زندگی می‌کردند.
دودکش‌های جن
آنچه ماه‌نشان را سحرانگیز می‌کند وجود دودکش‌های جن است که در حقیقت ستونی بلند از جنس خاک رس فشرده است که بر اثر فرسایش طولانی به این شکل درآمده است. در بالای این ستون تخته‌سنگی مسطح قرار دارد که ظاهری دودکش‌مانند به آن داده است. بومیان منطقه به آنها لقب دودکش جن داده‌اند، زیرا درگذشته ساخت هر بنایی را که برای انسان دشوار بوده است به دیو و جن نسبت می‌دادند.
در راه ماه‌نشان می‌توانید در توقفگاه‌ها خودرو را نگه دارید و با خوردن یک چای گلویی تازه کنید.
نظر شما