استان مرکزی به عنوان کریدور ارتباطی، بیشتر جاده‌های کشور را به یکدیگر متصل می‌کند، اما به غیر از این ظرفیت، مرکزی دارای جاذبه‌های فراوان گردشگری نیز است که می‌تواند نوروز متفاوتی را برای گردشگران رقم بزند. اراک، محلات، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، آشتیان، کمیجان، زرندیه و خنداب شهرستان‌های این استان به حساب می‌آیند. به‌جز اراک که شهری جدید و با سابقه ۲۰۰ ساله است، مابقی شهرهای استان از قدمتی تاریخی بسیار زیادی برخوردارند.
.............................................
گردشگری: جاذبه‌های گردشگری محلات / جاذبه‌های گردشگری نراق / بازار اراک / بازار نراق / مسجد سرخ - ساوه / مناره ساوه / مسجد جامع ساوه / قیز قلعه - ساوه / موزه مردم‌شناسی نراق / مسجد جامع نراق / چشمه‌های آبگرم محلات /
تاریخی: بقعه امامزاده یحیی - نراق / بقعه امامزاده سلیمان - نراق / آب‌انبار حاج مهدی - نراق / میل نراق / پل تاریخی باقرآباد - محلات / محوطه تاریخی و باستانی خورهه - محلات / آتشکده آتشکوه نیمور محلات /
محیط زیست: تالاب کویری میقان / غار یکه چاه - محلات / غار امجک - تفرش / غار چال نخجیر - نراق /
آداب و رسوم: آداب و رسوم چهارشنبه سوری در استان مرکزی / آداب و رسوم مردم استان مرکزی در شب یلدا / آداب و رسوم شب یلدا در برخی شهرهای استان مرکزی / آداب و رسوم مردم استان مرکزی در ایام نوروز / آداب و رسوم مردم دلیجان در ایام نوروز /
.............................................
مسیر دسترسی به استان مرکزی
زمانی که تهران را به مقصد استان مرکزی ترک می‌کنید، ۲ راه دسترسی به این استان وجود دارد. مسیر اول به اراک می‌رسد، شما می‌توانید از مسیر تهران - قم حرکت کنید. طول این مسیر ۲۸۹ کیلومتر است و در طول بزرگراه تهران- قم هم اقامتگاه بین‌راهی و پلیس راه، پمپ بنزین و گاز وجود دارد. ۲۸۸ کیلومتر مسافتی است که برای رسیدن به شهر اراک از پایتخت کشور باید طی کرد و آغاز سفر به استان مرکزی و گشت‌وگذار در سرزمین آفتاب با گذشتن از قم آغاز می‌شود. راه دسترسی دوم به ساوه ختم می‌شود. از بزرگراه آزادگان که آزادراه تهران- ساوه از آن شروع می‌شود و تا شهر ساوه ۱۵۰ کیلومتر فاصله دارد. با این حال ما مسیر اول را توصیه می‌کنیم.
سفر به اراک
کسانی که پس از گشت‌وگذار از استان قم به سمت استان مرکزی وارد می‌شوند، بعد از سلفچگان می‌توانند از ظرفیت‌های استان مرکزی استفاده کنند. حتما به خاطر داشته باشید در سلفچگان بنزین بزنید، چون تا شهر اراک پمپ بنزینی وجود ندارد. بعد از طی مسافت حدود ۴۰ کیلومتر از سلفچگان به منطقه زیبا و بی‌نظیر «هفتاد قله» می‌رسید و زیبایی‌های این منطقه در سمت چپ بزرگراه قابل مشاهده است. همان‌طور که در حال دیدن کوه زیبای این منطقه هستید اگر به سمت دیگر جاده نگاهی بیندازید، می‌توانید روستای «ابراهیم‌آباد» با قنات منحصر به فردش را ببینید. پیشنهاد ما این است که حتما خودرو خود را متوقف کرده و حداقل از صبح تا عصر را در این منطقه برای دیدن مناظر طبیعی که تا به حال آن را تجربه نکرده‌اید، صرف کنید. نکته مهم این است که تا اراک هیچ اقامتگاهی برای گذران شب وجود ندارد. به منطقه هفتاد قله برگردیم، این منطقه حفاظت شده در ۳۰ کیلومتری در شمال خمین، ۱۵ کیلومتری شمال غرب محلات، ۳۵ کیلومتری شمال غرب دلیجان و ۲۵ کیلومتری شرق اراک واقع شده است و مناظر بسیار زیبایی همچون دره چکاب و سیبک دارد که از مهم‌ترین مناظر بی‌نظیر این منطقه به حساب می‌آیند، هفتاد قله به دلیل داشتن چشمه‌های زیبا و حیات وحش بی‌نظیر از شگفتی‌های بی‌نظیری برخوردار است. همان‌طور که گفته شد شما می‌توانید در مسیر بزرگراه و در اولین دوربرگردان وارد روستای ابراهیم‌آباد شوید. قنات تاریخی این روستا مانند قلب تپنده روستاست. این قنات بیش از ۹۰۰ سال قدمت دارد و همچنان می‌تپد و در سال ۹۵ به ثبت میراث جهانی نیز رسیده است.
تالاب میقان
بعد از گذر از روستای ابراهیم‌آباد و اگر هنوز خورشید در آسمان است، به شما پیشنهاد می‌کنیم در مسیر حرکت به سمت اراک بعد از روستای «شهوه» دوراهی پیش رو را به سمت شمال حرکت کنید. ۱۵ کیلومتر مانده به اراک، شما می‌توانید در آسمان خط پرندگان را ببینید و به تالاب و کویر زیبای میقان برسید. وسط دریاچه میقان ۲ جزیره به نام‌های «کریستالین» یک و ۲ قرار دارد که در واقع از رسوبات کربنات کلسیم و سایر نمک‌های بالا آمده تشکیل شده است. تالاب سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در خود جای می‌دهد که درناها نمونه‌ای از آن است. از سوی دیگر برج دیده‌بانی این تالاب، روی گردشگران باز است و شما می‌توانید از بالای این سازه، از دیدن مناطق زیبا لذت ببرید.
اگر به اراک رسیدید، حتما اول به بازار سنتی آن بروید تا در کنار خرید سوغاتی‌هایی همچون سفال، گلیم و نمد از زیبایی‌های این بازار مسقف لذت ببرید، بعد از آن غذاهای خوشمزه به‌خصوص «دوگوله اراکی» یا همان آبگوشت اراکی را در سفره‌خانه‌های سنتی «سلطان» در کوی صنعتی، سفره‌خانه سنتی «ارگ» در میدان ارگ، سفره‌خانه سنتی «سرچشمه» در منطقه گردشگری حسین‌آباد بغدادی یا سفره‌خانه «حجره» در خیابان محسنی، گذر چهارم لذت ببرید. شب نیز می‌توانید در مهمان‌پذیر «تخت جمشی» در خیابان امیرکبیر، مهمان‌پذیر «توحید» در میدان شهدا، مهمان‌پذیر «جهان» در خیابان امام خمینی، روبه‌روی بانک ملی، هتل «زاگرس» در خیابان شهید قدوسی، مهمان‌پذیر «صدر» در خیابان دکتر بهشتی، میدان ۷ تیر، مهمان‌پذیر «یاس» در خیابان امیرکبیر و هتل‌های «امیرکبیر» (هتل پنج ستاره) در بلوار آیت‌الله اراکی، هتل بین‌المللی «پیام» در خیابان جهاد (هپکو)، ابتدای فاز یک، پشت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، هتل «زاگرس» در خیابان شهید شیرودی، بلوار شهید قدوسی، هتل «آفتاب» در بلوار سردشت، روبه‌روی شهرک سنجان، جنب پارک کلاله سپری کنید، تا صبح چند گزینه جذاب برای سفر در پیش روی شما باشد.
سفر به خانه پدری امیرکبیر
پیشنهاد نخست ما رفتن به روستای «هزاوه» است. این روستا در ۱۸ کیلومتری غرب اراک و ۲۵ کیلومتری فرمهین قرار دارد و دارای مزارع وسیع انگور است. از سوی دیگر شما می‌توانید از منزل امیرکبیر وسط این روستا دیدن کنید. پیشنهاد دیگر ما سفر به سنجان و کرهرود است. با طی مسافتی به طول۵ کیلومتر به سمت جنوب غربی اراک می‌توانید به روستای «آشیانه عقاب» یا همان سنجان برسید و در جنب این روستا، روستای زیبای دیگری به نام «کرهرود» با باغ‌های زیبا و هوای پاک و البته پارک کلِاله این روستا لذت ببرید. در این بین سری هم به بازارچه‌های محلی بزنید و گیوه‌های منحصر به فرد و زیبا در کنار گردوی مرغوب منطقه را خریداری کنید.
سفر به زادگاه آفتاب
بعد از اراک به خمین بروید. برای رسید به شهرستان خمین در جنوب اراک، باید ۷۳ کیلومتر بزرگراه شمالی را طی کنید تا به زادگاه بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران برسید. اما این را بدانید که تا ۵ کیلومتری خمین هیچ اقامتگاهی نیست و شما تنها می‌توانید به روستاهای اطراف بروید. پیشنهاد ما این است که قبل از رسیدن به شهرستان خمین حتما از روستای «انجدان» به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در ۳۱ کیلومتری جنوب شرقی شهر اراک دیدن کنید. از جاذبه‌های روستا می‌توان به چشمه‌های زیبا با آبی خنک اشاره کرد. آب این چشمه مزارع روستا را آبیاری می‌کند، این روستا برای گردشگران و اقامت چند ساعته سفره‌خانه سنتی منحصر به فردی دارد که آبگوشت اراکی آن مشهور است. در گذشته در این روستا قلعه‌ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شده بود که بیشتر آنها امروز از بین رفته‌اند و تنها بقایای یکی از آنها که به شکل مخروبه است که در جنوب غربی و در حدود ۲ کیلومتری روستا قرار دارد.
بعد شما می‌توانید از مسیر جاده اراک- خمین به روستای «لکان» برسید و از حمام زیبای این روستا دیدن کنید. برای رسیدن به روستای لکان باید در مسیر این جاده و حدود یک کیلومتر از شهرک صنعتی صنعتگران و در مسیر توقفگاه و رستوران بین‌راهی، به جاده فرعی سمت غرب وارد شوید و بعد از طی مسافت ۲۰ کیلومتری به بخش کمره، دهستان خرمدشت، روستای لکان برسید. اگر در این روستا قصد توقف داشتید حتما به کوه‌های اطراف نگاهی بیندازید و آن زمان کوه «الوند» در مجاورت روستاهای لکان و خان‌آباد را می‌بینید که برای گذران چند ساعت در دامان طبیعت، مکان بسیار مناسبی است.
اگر به شهر خمین رسیدید، حتما این را بدانید، این شهرستان از غرب و فاصله حدود ۴۰ کیلومتری به الیگودرز در لرستان و از جنوب به گلپایگان در استان اصفهان با فاصله ۴۰ کیلومتری واقع شده است، اما پیشنهاد ما مسیر شرق است که بعد از ذکر اطلاعات، درباره این مسیر و نحوه رفتن به هلند ایران توضیحاتی خواهیم داد.
در بدو ورود به خمین بیت تاریخی پدر امام خمینی(ره) را در این شهرستان ببینید. این خانه زیبا در خیابان صالحی قرار دارد. در ادامه، بازدید از قلعه سالار محتشم را در مرکز این شهرستان فراموش نکنید. بعد حرکت به سمت روستای حشمتیه و سد فرنق، بازدید از سنگ‌نگاره‌های آشناخور، قورچی باشی و سپس حرکت به سمت سراب رضاآباد و دشت‌های لاله واژگون خمین، می‌تواند روزی ماندگار را برای شما رقم خواهد زد.
برای دیدن یکی از روستاهای جذاب ایران باید به سمت غرب شهرستان خمین و حدود ۱۵ کیلومتر حرکت کنید تا به دهنو برسید. یکی از ویژگی‌های روستای دهنو، بیمارستان موقوفه‌ای و تاریخی آن است که در سال ۱۳۱۶، یعنی حدود ۸۰ سال پیش، به دست یکی از افراد روستا ساخته شد. روستای دهنو در حدود یک قرن پیش یکی از روستاهای برخوردار از امکانات بهداشتی و درمانی به شمار می‌رفته است.
علاوه بر این بیمارستان قدیمی، وجود کبوترخانه در دهنو نیز این روستا را نسبت به روستاهای دیگر استان متمایز کرده و ظرفیت گردشگری را در آن افزایش داده است.
سنگ‌نگاره‌های تیمره
حتما از دستکندهای زیرزمینی روستای «تهیق» در فاصله ۳ کیلومتری خمین با کاربری مسکونی در دوره سلجوقی و ایلخانی با معماری ماهرانه‌ای بنا شده دیدن کنید. پیشنهاد بعد ما رفتن به منطق تیمره در جنوب خمین و در حد فاصل ۲۰ کیلومتری شهرستان گلپایگان است. صخره‌های باستانی تیمره، پر از طرح‌ها و نقاشی‌های ابتدایی است که حکایت انسان‌های اولیه و عصر حجر را بازگو می‌کند. در نزدیکی این محوطه روستای تیمره قرار دارد که مسافرانی که قصد اقامت در یک خانه زیبا را دارند می‌توانند از خانه بوم‌گردی «تیمره» به مدیریت مریم صالحی ( ۰۹۱۲۸۶۵۱۳۸۸ ابراهیمی) استفاده کنند.
روستای «خان‌آباد» و روستای «ورچه» ۲ پیشنهاد ما در مسیر گشت‌وگذار در شهرستان خمین است. خان‌آباد در ۳۵ کیلومتری غرب شهرستان خمین و در ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع شده است. با توجه به تحقیقات باستان‌شناسی، قدمت سکونت در این منطقه به حدود ۳ هزار سال پیش بازمی‌گردد. غار «کوه گره» یکی از عمیق‌ترین چاه غارهای طبیعی ایران در جنوب شرقی روستای خان‌آباد و با طی فاصله‌ای ۲ کیلومتری قرار دارد و حتما دیدن آن را از دست ندهید.
شما می‌توانید از روستای گلدشت (شهابیه) در ۳۰ کیلومتری و روستای نیشهر در ۱۵ کیلومتری شهرستان خمین نیز دیدن کنید. اگر قصد اقامت در شهرستان خمین را دارید می‌توانید برای اقامت در این شهر به هتل «امام رضا(ع)» واقع در ضلع غربی میدان مدرس خمین مراجعه کنید یا با طی ۱۵ کیلومتر به روستای «سرکوبه» در دهستان «حمزلو» بروید و در آنجا اقامت در خانه بوم‌گردی «حسنعلی میرزا» با مدیریت غلامحسین فتحعلی (۰۹۱۲۲۱۵۹۵۸۲) را تجربه کنید. پیشنهاد برای ترک شهرستان خمین، مسیر شرق است تا به هلند ایران برسید.
محلات
برای رسیدن به شهرستان محلات باید وارد جاده خمین- محلات شوید و با طی مسافت ۴۹ کیلومتر به این شهرستان می‌رسید. تنها پمپ بنزین این جاده در روستای شهابیه در ۱۵ کیلومتری شهرستان خمین قرار دارد. البته در کنار استفاده از پمپ بنزین، شما می‌توانید از زیبایی‌های این روستا استفاده کنید.
اگر به شهرستان محلات رسیدید این را بدانید که محلات نه‌تنها یکی از زیباترین مناطق استان مرکزی، بلکه یکی از دوست‌داشتنی‌ترین شهرهای کشور است. یکی از دیدنی‌های این شهرستان چشمه محلات نام دارد که در جنوب این شهر قرار گرفته است. از سوی دیگر شما می‌توانید از نمایشگاه‌های گل و گیاه و باغ گل محلات نیز دیدن کنید. در خیابان «سرچشمه» در جوار بوستان سرچشمه، چناری در میدان قرار دارد که قدمت آن ۲ هزار سال است. از سوی دیگر قلعه «آقاخان محلاتی» در قسمت جنوبی شهر محلات قرار دارد که قسمت عمده آن نیز تخریب شده است. در حال حاضر فقط دیوار قسمت شمالی قلعه باقی مانده است. چشمه‌های آبگرم محلات در ۱۵ کیلومتری شمال شرق این شهرستان در ارتفاعات بلند منطقه قرار دارد. شهرستان محلات از شمال به قم و آشتیان و از جنوب به اصفهان و گلپایگان و از غرب به خمین و اراک و از شرق به دلیجان محدود است.
بعد از دیدن زیبایی‌های محلات در مسیر شمال شرق این شهرستان روستای تاریخی خوره قرار دارد. شما می‌توانید با طی مسیر ۴۸ کیلومتری در شمال شرق محلات به این روستا برسید، محوطه باستانی و ۲ ستون بزرگ متعلق به دوره ساسانی در شمال این روستا هر گردشگری را به یاد ستون‌های تخت جمشید می‌اندازد. خانه بوم‌گردی این روستا «گنجینه خوره» نام دارد که در ایام نوروز پذیرای گردشگران است.
دلیجان
بعد از گشت و گذار در شهر محلات، با حرکت به سمت شرق به شهرستان دلیجان می‌رسید. اما پیشنهاد ما این است که بعد از طی مسافت حدود ۵ کیلومتری مسیر محلات به دلیجان، در روستای باقرآباد از پل دیدنی این روستا که متعلق به دوره قاجار است، دیدن کنید. از سوی دیگر، با طی مسافتی حدود ۱۰ کیلومتر می‌توانید عظمت آتشکده ساسانی را از نزدیک ببیند. آتشکده «آتشکوه نیمور» یکی از جاذبه‌های این شهر است. اقامتگاه بوم‌گردی نخجیربوم نیز در روستای نخجیر وانن در دهستان باقرآباد واقع شده است.
بعد از نیمور شما می‌توانید با طی مسافتی حدود ۱۹ کیلومتر به دلیجان برسید. منطقه ییلاقی جاسب واقع در شمال شرق شهر دلیجان با آب و هوای معتدل آن در فصل تابستان و وجود دره بسیار زیبای ازنا چشم‌اندازهای طبیعی سرسبز و مناسبی را برای تفریح فراهم آورده است. این منطقه در فاصله ۴۰ کیلومتری مرکز شهرستان دلیجان قرار دارد.
پیشنهاد ما این است که بعد از استراحت در شهرستان دلیجان و خرید چند نمونه صنایع دستی چوبی و حصیری و رودوزی‌های سنتی به سمت شهر نراق در شرق این شهرستان حرکت کنید. اما اگر قصد اقامت دارید، اقامتگاه بوم‌گردی سن‌ایک در روستای کهک به مدیریت آقای «حاجعلی» (۰۹۱۰۸۰۷۱۰۰۹) بهترین گزینه است. فاصله دلیجان به نراق ۱۴ کیلومتر است و اگر ۶۸ کیلومتر حرکت کنید، به شهرستان کاشان در استان اصفهان می‌رسید.
غار ۷۰ میلیون ساله
قبل از ورود به شهر نراق حتما به غار ۷۰ میلیون ساله نخجیر بروید که در فاصله ۸ کیلومتری شمال دلیجان و در منطقه‌ای به نام چال نخجیر واقع شده است. این غار در محوطه‌ای قرار دارد که در آن آبشار گیسو و روستای خاوه شما را حیرت‌زده می‌کنند.
اگر به شهرستان نراق وارد شدید، باید بدانید که کوچه‌ها و خانه‌های سنتی این شهر به شهر یزد پهلو می‌زنند و نراق بعد از یزد دومین شهر تاریخی ایران است. پیشنهاد ما دیدن کاروانسرای شمس‌السلطنه و برای استراحت و صرف غذا رستوران سنتی باغ صباست. این رستوران در مرکز شهر پشت امامزاده یحیی(ع) قرار گرفته است و با خودرو می‌توانید خود را به آن برسانید. بعد از صرف نهار به شمال شهر بروید تا کاروانسرای حاج مهدی نراقی با قدمتی بیش از ۱۸۰ سال را ببینید. دیدن مسجد جامع و خرید خوراکی و سوغات جوزقند در بازار سرپوشیده این شهر در کنار محصولاتی همچون گلیم و میناکاری شما را ذوق‌زده می‌کند.
مراسم انداختن آتش از کوه اُل
اگر خوش‌شانش باشید، می‌توانید مراسم انداختن آتش از کوه اُل را ببینید. این کوه مشرف به شهر نراق و بسیار زیبا و دیدنی است. در دامنه این کوه قلعه‌ای با نام اُل وجود دارد که به شما پیشنهاد می‌کنیم دیدن آن را از دست ندهید. در باور مردم نراق، این قلعه سکونتگاه اجنه است و شاید به همین منظور نام آن را اُل گذاشته‌اند. در میان چوپانان نراقی مرسوم است که اول بهار گوسفندان خود را برای چرا به ارتفاعات این کوه می‌برند و حضور خود را در آنجا با جمع کردن هیزم و انداختن آتش هنگام شب از فراز کوه به پایین اعلام می‌کنند. به علت داشتن شیب، آتش مسیری طولانی را تا پایین دامنه طی کرده و باعث شور و شعف مردم می‌شود.
اگر قصد گذراندن شب را در شهرستان نراق دارید، می‌توانید در اقامتگاه بوم‌گردی خانه نخجیر در خیابان فاضل نراقی، کوی سلمان (۰۹۱۸۳۶۵۵۶۲۵) بمانید.
ساوه
همان‌طور که گفته شد، از تهران و بزرگراه تهران- ساوه با طی ۱۵۰ کیلومتر به ساوه می‌رسید. اما در ادامه مسیر گردش در استان مرکزی، در مسیر شمال شهرستان نراق، با طی ۱۴۷ کیلومتر به ساوه می‌رسید. نگران بنزین، گاز و اقامتگاه نباشید چون در این مسیر یک پمپ بنزین، یک پمپ گاز و چندین اقامتگاه برای استراحت وجود دارد. امامزاده سید اسحاق، رودخانه قره‌چای، روستای اوجان، سایت تاریخی آوه، روستای اندیس (آبشار هندیس)، سد الغدیر، روستای کهک و بالقلو، نوبران، روستای کمالو و سنگستان، زرندیه، خشکرود، رازقان، روستای چلسبان، و روستای چناقچی علیا از جاذبه‌های گردشگری این منطقه هستند که بازدید از آنها حداقل به ۴ روز اقامت در این شهر نیاز دارد.
شهر زیرزمینی آوه
شهر زیرزمینی آوه در جنوب شرقی ساوه در حاشیه آزادراه ساوه به سلفچگان واقع شده است. ساخت این شهر تاریخی به زمان اردشیر بابکان نسبت داده می‌شود. شهر زیرزمینی آوه دارای محوطه باستانی، آب‌انبار قدیمی، کاروانسرای صفوی و آستان امامزاده عبدالله است و بزرگ‌ترین محوطه تاریخی استان مرکزی محسوب می‌شود. در ادامه مسیرتان و حدود ۸ کیلومتر مانده به شهر ساوه می‌توانید از زیبایی‌های منطقه نمونه گردشگری روستای باغ شیخ، بین ۲ روستای احمدآباد و طراز ناهید، دیدن کنید. باغ شیخ از جمله روستاهای کویری کشور است که بافت تاریخی آن از معماری منحصر به فرد شهرهای کویری پیروی می‌کند. از جمله آثار تاریخی این روستا می‌توان به کاروانسرای عبدالغفارخان در سمت غرب روستا متعلق به دوران فتحعلی‌شاه قاجار و تکیه باغ شیخ در مرکز روستا با طرح شبستانی اشاره کرد.
اگر به ساوه رسیدید حتما از مسجد تاریخی این شهر و بازار سرپوشیده آن‌که متعلق به دوران صفویه هستند، دیدن کنید. پیشنهاد دیگر ما این است که مسجد سرخ را ببینید. این مسجد به دلیل تزئینات و کتیبه‌های قرمز رنگی که در آن به کار گرفته شده، به مسجد سرخ معروف است. گنبد چهارسوق از دیگر آثار تاریخی شهر ساوه است که قدمت آن به دوران حکومت صفوی بازمی‌گردد. پارک جنگلی شهید چمران در ضلع جنوب غربی ساوه در مجاورت جاده کمربندی همدان قرار دارد. در این پارک جنگلی می‌توانید انواع گونه‌های درختان جنگلی از جمله کاج، گل ابریشم، اقاقیا، سرو خمره‌ای، سرو نقره‌ای، ارغوان، زبان‌گنجشک، توت، پسته و زیتون را مشاهده کنید. همچنین دریاچه مصنوعی ساوه تفرجگاهی مناسب با مناظر زیبا و استثنایی است که مسافران، مردم و گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کند. بام ساوه نیز از دیگر نقاط دیدنی این شهر است که از آنجا می‌توانید نمای پانورامایی را از منظره کل شهر ببینید. اگر به دنبال جایی به دور از شلوغی شهر و مملو از آرامش هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما به بام ساوه سر بزنید.
اگر قصد اقامت در شهر ساوه را دارید، هتل کاوه در کیلومتر ۹۰ اتوبان تهران - ساوه، شهرک صنعتی بین‌المللی کاوه قرار دارد. از سوی دیگر، اقامتگاه قلعه خانقاه در روستای خانقاه به مدیریت «سیاوش قاضی» (۰۹۱۲۱۰۸۱۳۱۸) پذیرای گردشگران است.
بعد از گشت و گذار در ساوه می‌توانید به خارج از شهر بروید و در ۱۹ کیلومتری شمال غربی بخش نوبران در دامنه جنوبی کوه‌های خرقان روستای گردشگری سامان را ببینید. این روستا جاذبه‌های طبیعی زیادی چون آبشارهای بزرگ و کوچک، درختان کهن، رودخانه خروشان و پوشش گیاهی خاص دارد. در طول مسیر رودخانه این روستا چند آسیاب قدیمی وجود دارد که مشهورترین آنها آسیاب قازان بیگ است. قلعه سامان نیز در غرب این روستا جای گرفته و از مناطق تاریخی آن به شمار می‌رود.
پل سرخده یکی از آثار ثبت ملی شده ایران است که در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر ساوه و ساحل جنوبی رودخانه قره‌چای در روستایی به همین نام ساخته شده است. گفته می‌شود قدمت این پل به دوره صفوی یا سده‌های اولیه اسلام می‌رسد.
منطقه نمونه گردشگری روستاهای سنگستان و خلیفه‌کندی در ۷۵ کیلومتری شهر ساوه قرار دارد. رودخانه مزلقان‌چای شاهرگ آبادانی و حیات این روستاها خصوصا روستای خلیفه‌کندی است. حاشیه زیبا و سرسبز رودخانه و باغ‌های خرم و سرسبز منطقه گردشگری روستاهای سنگستان و خلیفه‌کندی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری این منطقه به شمار می‌آیند.
تفرش
از ساوه تا تفرش (زادگاه پروفسور حسابی) حدود ۱۰۰ کیلومتر راه در پیش دارید و باید از جاده ساوه - سلفچگان حرکت کنید و به جاده تفرش برسید. در کیلومتر ۴۰ جاده سلفچگان پمپ بنزین وجود دارد. قبل از رسیدن به شهرستان تفرش حتما سری به روستای خانک، یکی از مناطق نمونه گردشگری طبیعی، در ۳۰ کیلومتری این شهر بزنید. خانک ابتدا مانند کیک تولدی به رنگ قهوه‌ای سوخته به نظر می‌رسد که علت آن وجود اکسید آهن در خاک این روستاست. در ابتدای خانک و کوچه‌باغ‌های آن قناتی هست که شهره عام و خاص است. علاوه بر قنات، آبشار خانک هم بهانه دیگری برای دیدن این روستا شده است.
آرامگاه پروفسور حسابی
بعد از ورود به شهر تفرش پیشنهاد می‌کنیم به مسجد جامع شش‌ناو متعلق به دوران سلجوقی و در مرکز شهر تفرش و محله فم بروید. غیر از مسجد، تکیه زاغرم، گرمابه فم و امامزاده محمد هم می‌تواند لحظات خوشی را برای شما ایجاد کنند. حتما سری هم به آرامگاه پروفسور حسابی که در خیابان شهید مفتح (پشت پمپ بنزین رضایی) است، بزنید.
آبشار قطره باران یا کوه باران یکی از مناطق دیدنی شهرستان تفرش است که در دهستان بازرجان در نزدیکی روستای کوریان در ۳۰ کیلومتری شمال غرب شهر تفرش قرار دارد. پس از آن به چشمه آب‌معدنی گراو در فاصله ۵ کیلومتری شهرستان تفرش بروید که میان ۲ روستای کبوران و طراران است.
جاذبه‌های طبیعی تفرش در جای جای این منطقه پراکنده‌اند، بنابراین برای دیدن آنها باید به تدریج از شهر فاصله گرفت. نزدیک‌ترین آنها روستای طاد چسبیده به تفرش است. بزرگ‌ترین ویژگی طاد داشتن باغ‌های میوه زیاد است. قناتی در مرکز روستا واقع شده و آب آن پس از ذخیره شدن در یک استخر بزرگ از طریق جوی‌های متعددی در باغ‌های سراسر طاد توزیع می‌شود.
کمیجان
حتما مسیر بعدی‌تان را به سمت کمیجان تغییر دهید تا از روستای تاریخی و زیبای وفس لذت ببرید. برای رسیدن به کمیجان باید ۹۸ کیلومتر از ساوه به سمت شرق طی کنید. اما پیشنهاد می‌کنیم بین راه از سایت تاریخی ذلف‌آباد که یکی از سکونتگاه‌های دوران ایلخانان است و در ۵ کیلومتری شمال شهر فرمهین قرار دارد، دیدن کنید. این شهر تا ۲۰۰ سال قبل محل زندگی مردم بوده است. این شهر زیرزمینی در جوار امامزاده احمد ذلف‌آباد قرار دارد. جشن تیرگان در امامزاده احمد ذلف‌آباد و در روز اول تابستان برگزار می‌شود.
ماسوله مرکزی
برای رسیدن به روستای وفس باید از کمیجان ۱۰ کیلومتر در جاده شمال این شهرستان حرکت کنید. این روستا از شمال به ساوه، از جنوب به کمیجان، از غرب به همدان و از طرف شرق به تفرش محدود است. شما در وفس به ستارگان نزدیک‌تر هستید زیرا روستای برتر در گردشگری نجوم است. از سوی دیگر، خانه‌های پلکانی این روستا در کنار آب و هوای آن می‌تواند ماسوله را در ذهن گردشگران تداعی کند.
سوغات اصلی وفس عسل کوهی است و ساکنان آن صنایع دستی همچون زیراندازهای نفیس و زیبا، رودوزی‌های سنتی، گیوه، محصولات چوبی و گلیم را در معرض دید گردشگران می‌گذارند.
شازند
بهترین راه رسیدن به شهرستان شازند برگشت به کمیجان و انتخاب مسیر جنوب است. شما با طی ۱۱۲ کیلومتر و گذر از خنداب به این شهرستان می‌رسید. در فاصله ۵۵ کیلومتری می‌توانید باک خود را پر کنید.
این شهرستان از شمال به خنداب، از شمال شرقی به اراک، از جنوب و جنوب غربی به بروجرد در استان لرستان و از غرب به ملایر در استان همدان محدود می‌شود. کوهستانی بودن منطقه باعث به جاری شدن آب‌های روان و چشمه‌های گوناگون شده است به طوری که سرچشمه رودخانه‌های مهم استان در ارتفاعات این شهرستان است. عمارت جاری بر دامنه کوه برآفتاب، عباس‌آباد، بلاغ‌حک در ۷ کیلومتری شمال غرب شازند در دامنه جنوبی کوه راسبند در کنار کوه بلاغ، اسکان در ۱۹ کیلومتری شمال غرب شهر شازند در دامنه کوه لجور و نزدیکی روستای اسکان، عنبرته در جنوب شرق دشت شازند در دامنه شمالی کوه چال خاتون و کنار روستای عنبرته، قاقان در گردنه قاقان، پنجه‌علی در شمال غرب شازند در جاده اصلی اراک - بروجرد در دامنه کوه پنجه‌علی و نزدیک کوه قازک و دوخواهران در شرق دشت آستانه در دامنه جنوب غربی رشته‌کوه راسوند از مهم‌ترین چشمه‌های شازند هستند. برای اقامت در خانه‌های بوم‌گردی این شهرستان می‌توانید به اقامتگاه بوم‌گردی شهبازان در روستای نورآباد با مدیریت «محمد رحمانی» (۰۹۱۹۶۴۰۵۰۴۸) بروید.
شما می‌توانید مرغوب‌ترین انگور و کشمش، سنجد و گردو کشور را در این شهر تهیه کنید. همچنین دستبافته‌های سنتی مانند قالی و گلیم، رودوزی‌های سنتی، آثار چوبی و معرق‌کاری و پیکرتراشی از سوغات این شهرستان به شمار می‌روند.
البته شما می‌توانید برای خرید بهترین شیرینی‌های استان به روستای مصرلو بروید و شیرینی بساق را امتحان کنید. همچنین می‌توانید به سد کمال صالح در ۴۶ کیلومتری جنوب شهر شازند بروید و این سد را که یکی از نقاط گردشگری استان مرکزی محسوب می‌شود، ببینید.
نظر شما