دوران دبیرکلى کوفى عنان در سازمان ملل متحد در حال بسر آمدن است. بسیارى از خود مىپرسند، چه کسى در آینده دبیرکلى سازمان را بر عهده مىگیرد.
سنت نانوشتهاى در ملل متحد وجود دارد که مىگوید، این بار دبیر کل باید آسیایى باشد. این سنت نانوشته بر گردش این سمت بین قارهها و مناطق مختلف دلالت دارد. ولى آمریکا و برخى از کشورهاى غربى میل سنتشکنى داشته و مىگویند، دبیر کل باید صلاحیت این مقام را داشته باشد و صرف آنکه او به کجا تعلق دارد، نمىتواند اولویتى را در انتخابش بوجود آورد.
فردا در سومین سهشنبهى سپتامبر، نشست عادى مجمع عمومى سازمان ملل متحد آغاز بکار مىکند. در این نشست، طبق روال هر ساله مهمترین مسائل مطرح جهان به بحث در خواهد آمد، اما نشست سال جارى ویژگى دیگرى هم دارد، این آخرین بارى است که کوفى عنان در مقام دبیرکل سازمان ملل در این نشست سالانه حضور مىیابد.
دبیر کل ملل متحد هر پنج سال یکبار، به توصیهى شوراى امنیت و توسط مجمع عمومى منصوب مىشود. اکنون که اندکى بیش از سه ماه به پایان دورهى دبیر کلى عنان باقى مانده بسیارى جویاى آنند که دبیر کلى پنج سال آینده را سرانجام چه کسى تصاحب خواهد کرد.
در حال حاضر ۶ نامزد رسمى مطرح وجود دارند: نامزد محبوب بان کى مون وزیر امور خارجهى کره جنوبى است. پس از او با فاصلهاى مشهود شاشى تارور نویسنده هندى و معاون دبیر کل مطرح مىشود و پس از او شاهزاده زیادالحسین سفیر اردن در سازمان ملل را مىتوان نام برد. با وجود این به نظر نمىرسد که هیچ کدام از این افراد شانس قطعى کسب این مقام را دارا باشند. ۱۵ عضو شوراى امنیت باید بر سر معرفى دبیر کل پیشنهادى به توافق برسند.
پلویگنر سفیر سابق آلمان در سازمان ملل مىگوید: اغلب چنین است که در آخرین دقایق، یعنى در اکتبر و نوامبر نامزدى که واقعا شانس بدست آوردن آراى اعضاى دائم شوراى امنیت را دارد، تازه وارد صحنه مىشود.
از دیگر نامزدهاى مطرح نخستوزیر سنگاپور است و پس از او رییسجمهور لتونى خانم وایکه فرایبرگا مطرح مىشود که از حمایت رییسجمهور آمریکا برخوردار است. با وجود این ولادیمیر پوتین رییسجمهورى روسیه با او موافق نیست و وتوى روسیه رسیدن فرایبرگا به این مقام را تهدید مىکند.
نامزد دیگر، مشاور دولت سریلانکاست. امروز یک کاندیداى دیگر نیز به جمع جویندگان سمت دبیر کلى سازمان ملل اضافه شد. وزیر دارایى سابق افغانستان اشرف غنى امروز نامزدى خود براى کسب این مقام را اعلام کرد.
اما صرف نظر از اشخاص، بحثهاى دیگرى نیز در شوراى امنیت وجود دارد. آمریکا و بریتانیا با سنت گردشى بودن دبیر کلى سازمان مخالفند. بر اساس سنتى ثبت نشده، دبیر کل آینده باید آسیایى باشد، بخصوص که آفریقا که اکنون عنان نمایندهى یکى از کشورهاى آن است، دبیر کلى را حدود ۱۵ سال بر عهده داشته است.
بریتانیا و بویژه آمریکا مایلند که این بار نمایندهاى از اروپاى شرقى انتخاب شود، بخصوص که هرگز از این منطقهى جهان کسى عهدهدار این منصب نشده است. آمریکا اصرار دارد که این بار یک مدیر و نه یک سیاستمدار دبیر کلى ملل متحد را بر عهده گیرد.
در این میان تنها کوفى عنان است که بىطرفانه به این روند نظاره مىکند و مىگوید: شخص خاصى مد نظر من نیست، برایم مهم نیست کدام مرد یا زن را انتخاب مىکنند، تنها امیدوارم که بهترین را انتخاب کنند.