خطری به داغی یک آتش‌سوزی در چند قدمی این مرکز که می‌توانست فاجعه‌ای عظیم بیافریند و به حادثه‌ای جبران‌ناپذیر تبدیل شود. روزهای ابتدایی اسفند ۱۳۹۷ بود که آتش‌سوزی در جوار مرکز اسناد اصفهان زنگ خطر اتفاقات ناگواری را به صدا درآورد. مرکزی که ۲۵ سال از عمر آن می‌گذرد و در همه این سال‌ها مکانی برای جمع‌آوری، شناسایی، ساماندهی و نگهداری اسناد تاریخی مناطق مرکزی کشور بوده است.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکز کشور در آغاز تاسیس در انتهای عمارت سعدی واقع شده بود؛ ساختمانی فرسوده که هر اتفاقی در کمینش بود. زیرساخت‌های قدیمی و غیراستاندارد اسناد را در معرض خطر قرار می‌داد و کمبود جا باعث شد بسیاری از اسناد به تهران منتقل شود. از سوی دیگر، این مرکز تا همین چند وقت پیش مکانی ناشناخته بود. پژوهشگران برای گرفتن سند باید ماه‌ها و یا سال‌ها گرفتار بوروکراسی می‌شدند تا به سند مورد نظر دسترسی پیدا کنند.
اما این روزها با شعار«مرکز اسناد؛ مکانی برای همه» تسهیلگری بزرگی برای محققان رخ داده است و بعد از ماه‌ها چانه‌زنی، رایزنی و دعوت از مسئولان و خیران، بالاخره شهرداری مکانی ایمن را برای مرکز اسناد فراهم آورد؛ مکانی امن برای پژوهشگران و فرهنگ‌دوستان که اطلاعات مکتوب، شفاهی و دیجیتال‌شده را در کمترین زمان در اختیار محققان قرار می‌دهد. بالاخره در یک جابه‌جایی طولانی در روز گذشته (شنبه) ساختمان جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه‌ای کشور با حضور استاندار و دکتر «اشرف بروجردی» رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، افتتاح شد.
- همکاری خارج از وظیفه شهرداری
معاون فرهنگی - تفریحی شهردار اصفهان با تاکید بر این‌که تفاهم‌نامه‌ای با سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکزی کشور (اصفهان) منعقد شده است تصریح می‌کند: مدتی است که سازمان مذکور به دنبال مکان مناسب و ایمن برای حفظ اسناد بود. با این‌که تامین مکان برای این سازمان در حوزه وظایف شهرداری نیست با دوراندیشی فرهنگی شهردار اصفهان، فرهنگسرایی در اختیار سازمان اسناد قرار داده شد که از استانداردهای لازم برخوردار است. «محمد عیدی» ادامه می‌دهد: این فرهنگسرا نوساز است و با حدود ۱۸۰۰ متر مربع زیربنا در ۳ طبقه ساخته شده و به امکانات خوبی مجهز است. حال امیدواریم با مساعدت شهروندان فرهنگ‌دوست آن منطقه و سازمان اسناد و کتابخانه ملی اهداف فرهنگی خوبی صورت گیرد.
- ۲ سطح فرهنگی ساختمان جدید
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکزی کشور با اشاره به این‌که از بدو تاسیس این سازمان ساختمان قدیمی آن توسعه‌نیافته بود و از استانداردهای لازم محروم بود اظهار می‌کند: همواره به دنبال ساختمان جدیدی بودیم که در شان سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکزی کشور باشد و از ظرفیت‌های کافی برای نگهداری اسناد و نسخ خطی برخوردار باشد.
«مسعود کثیری» ادامه می‌دهد: برای نیل به این هدف در سال گذشته مذاکرات فراوانی با مسئولان و خیران و هر کسی که فکر می‌کردیم به نحوی می‌تواند در این هدف به ما کمک کند داشتیم. بخشی از مذاکرات ما با استاندار سابق بود که به نتیجه خاصی نرسید. سپس قرار شد رئیس شهرک علمی - تحقیقاتی که از اهالی فرهنگ‌دوست اصفهان است، زمینی در اختیار ما قرار دهد که توان مالی ساخت آن را نداشتیم. وی اضافه می‌کند: هدف ما این بود که هرچه سریع‌تر از این ساختمان نقل مکان کنیم. زیرساخت‌های عمارت سعدی اعم از لوله‌کشی آب و سیم‌کشی برق فرسوده بود و نمی‌توانستیم امنیت اسناد را تضمین کنیم. بنابراین تلاش کردیم تا با شهرداری وارد مذاکره شویم که با نظر مساعد شخص شهردار شهر اصفهان و معاون فرهنگی وی موفق شدیم از بین مجموعه فرهنگسرا یکی را انتخاب کنیم.
کثیری با تاکید بر استانداردهای لازم ساختمان جدید که در خیابان بهارستان واقع است می‌گوید: مکان جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکزی کشور علاوه بر نگهداری اسناد می‌تواند بستری برای اقدامات فرهنگی باشد. ضمن این‌که هم‌اکنون عموم رویدادهای فرهنگی در ساختمان جدید در ۲ سطح است. سطح اول اقدامات و خدماتی اعم از قرائت‌خانه، کتابخانه و همچنین سالن ورزشی و برخی امکانات فرهنگی دیگر است که در اختیار ساکنان آن منطقه قرار داده می‌شود. در سطح دوم استفاده از تجهیزات ساختمان جدید که شامل سالن آمفی‌تئاتر است و می‌توانیم برنامه‌های فرهنگی اعم از جشن‌ها، بزرگداشت‌ها، شب شعرها و مراسم مذهبی و ملی را در آن برگزار کنیم. همچنین فرهنگسرا ظرفیت برگزاری جلسات نقد کتاب، فیلم و نشست‌های تخصصی را هم دارد.
- ضرورت دیجیتال کردن اسناد
کارشناس اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی منطقه مرکز کشور می‌گوید: سازمان اسناد حافظه تاریخی اصفهان و ایران است. نه‌تنها اسناد و مدارک موجود در دستگاه‌های دولتی در استان‌های اصفهان، مرکزی، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد را جمع‌آوری و نگهداری می‌کند، بلکه اسناد اهدایی را که نزد خانواده‌ها است به صورت اهدایی در مخازن اسناد نگهداری می‌کند. البته برخی هم اسناد و نسخ خطی خود را برای فروش به این مدیریت عرضه می‌کنند که بعد از کارشناسی و در صورت موافقت، آنها را به سازمان اسناد و کتابخانه ملی واگذار می‌کنند و بعد از انجام فعالیت‌های آرشیوی در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از کارشناسان با تاکید بر اهمیت دیجیتال کردن اسناد تصریح می‌کند: با انتقال سازمان به مکان جدید، در تلاشیم تمامی اسناد را به صورت الکترونیکی درآوریم و فهرست‌نویسی کنیم. این اقدام نیازمند هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد تومان است که چنانچه این بودجه توسط مسئولان، سازمان‌ها، خیرین یا فرهنگ‌دوستان تامین اعتبار شود، شیرینی ساختمان جدید ۲ برابر می‌شود.
نظر شما