این قنات ۲ هزار ساله در حالی امروز همچنان زنده و سیراب است که ۱۵ مادرچاه و ۴ دهنه چشمه دارد و به روش ترکیبی آب را جمع‌آوری و نگهداری می‌کند. یونسکو در سال ۹۵ و در نشست استانبول این قنات را به فهرست جهانی افزود و حالا حفظ این میراث و بهره‌مندی اصولی از فواید و قابلیت‌هایش رویکردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. هر سال در جشن ثبت جهانی این قنات همایش‌ها و هم‌اندیشی‌هایی به این منظور برگزار می‌شود و نتایج برای بهبود روند استفاده از قنات به سمت عملیاتی شدن می‌رود. هرچند نکات فراموش‌شده‌ای هم وجود دارد که مسئولان تمرکز بر آنها را تمرین می‌کنند.
- جاذبه بکر گردشگری
یک کارشناس میراث فرهنگی درباره بلده به همشهری می‌گوید: از ۱۶ رشته فعال قنات بلده، ۱۲ رشته اصلی و ۴ رشته فرعی است و بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی روستاهای سفلی و باغستان علیا را آبیاری می‌کند. حتی در گذشته بخشی از آب شهر فردوس با ذخیره آب این قنات در آب‌انبارها تامین می‌شده است.
«محسن بخشی» از ظرفیت‌های گردشگری و قابلیتی چون پرورش ماهی در این قنات می‌گوید. به گفته او کارشناسی‌ها نشان می‌دهد که می‌توان در کانال‌های انتقال آب این قنات در هر دوره ۵۰۰ تن ماهی پرورش داد. جاذبه‌های گردشگری این قنات و نقاط اطراف آن از جمله ظرفیت‌هایی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته است و باید معرفی شود. این کارشناس بیان می‌کند: این اثر جهانی‌شده در ادامه مسیرش طبیعتی زیبا به سمت خارج از قنات دارد و این طبیعت بکر و در ادامه آن کوچه‌باغ‌های سرسبز و دیوارهای کاهگلی آبادی‌های منتهی به آن می‌تواند اوقات خوشی را برای گردشگران رقم بزند.
- ۱۴ اقامتگاه بوم‌گردی
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی هم از اقدامات انجام‌شده برای جذب گردشگر به این قنات می‌گوید. «حسن رمضانی» از تامین ۴/۷ میلیارد تومان تسهیلات برای راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی در حوالی این قنات خبر می‌دهد. به گفته او، تاکنون مجوز راه‌اندازی ۱۴ اقامتگاه بوم‌گردی در باغستان، یکی از مناطق حوالی این قنات، صادر شده و بازارچه‌های دائمی صنایع دستی نیز در این منطقه فعال است تا سوغات و صنایع دستی هم در دسترس گردشگران باشد.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی به سرمایه‌گذاری یک و نیم میلیارد تومانی از زمان جهانی شدن قنات برای جذب گردشگر به این منطقه اشاره می‌کند و می‌افزاید: فصل اعتباری خوبی برای قنات بلده فردوس در اعتبارات ملی تعریف شده است و با تخصیص این اعتبارات تحول خوبی در زمینه ایجاد زیرساخت و دیگر اقدامات برای معرفی و جذب گردشگر به بلده انجام خواهد شد.
- ظرفیتی که کمتر دیده شد
نماینده مردم فردوس، طبس و سرایان هم بر این باور است که باید ظرفیت گردشگری قنات بلده در سطح ملی و جهانی فعال شود. «محمدرضا امیرحسن‌خانی» اظهار می‌کند: باید از آب این قنات با روش‌های نوین بهره‌مند شویم و دیگر زمان این گذشته است که بخواهیم آب را به روش‌های سنتی بهره‌برداری کنیم. استفاده از روش‌های نوین آبیاری برای سرمایه‌گذاری این آب که از سازه‌ای با عمر تاریخی تامین می‌شود ضرورت دارد و می‌توان با استفاده از آن در مسیر ایجاد اشتغال گام برداشت.
او توضیح می‌دهد: ظرفیت‌های گردشگری قنات بلده آن‌طور که باید دیده نشده و با این‌که طرح منطقه گردشگری باغستان چند سال قبل آغاز شده کاری زیادی انجام نشده است و باید به این مهم بیش از پیش توجه شود. دبیر کل مجمع مجالس آسیایی هم درباره اهمیت حفظ بلده در فهرست میراث جهانی به همشهری می‌گوید: ثبت یک اثر در فهرست جهانی سخت است اما حفظ آن در این فهرست بسیار سخت‌تر خواهد بود. «محمدرضا مجیدی» که سفیر سابق ایران در یونسکو بوده است، می‌افزاید: برای ماندگاری بلده در فهرست میراث جهانی، این اثر به یک طرح جامع و الگوی مشخص گردشگری با مشارکت اجرای بخش خصوصی و دولتی نیاز دارد.
به گفته وی، در شرایط کنونی گردشگری راهگشای اقتصادی خوبی است و مسئولان استان خراسان جنوبی با توجه به جاذبه‌های خاص این استان می‌توانند به راحتی از این ظرفیت بهره ببرند. از نظر دبیر سمپوزیوم ملی قنات بلده هم که جدیدترین رویداد هم‌اندیشی درباره بهره‌مندی اصولی از ظرفیت‌های این قنات را برگزار کرده است، ضرورت دارد با جداسازی بخش‌های مختلف قنات بلده از جمله آب، گردشگری و... از روش‌های نوین بهره جست و زمینه اقتصادی شدن آن را به وجود آورد.
«احمد اسلام‌پناه» توضیح می‌دهد: آب بلده، سفره روزی و معیشتی مردم است و باید با نگاهی اقتصادی برای استفاده اصولی از آن اقدام کرد. در این مسیر جز با حمایت بخش خصوصی راهکاری وجود ندارد چراکه دولت نمی‌تواند به تنهایی این حجم از سرمایه‌گذاری را متقبل شود. او در بخش گردشگری هم مشکلاتی را می‌بیند که در منطقه گردشگری حوالی قنات دیده می‌شود. از جمله این مشکلات وضعیت نامناسب پیاده‌روها و نبود برخی زیرساخت‌ها در این منطقه است که به گفته اسلام‌پناه اگر دولت برای رفع این مشکلات اقدام کند اهالی هم کمک خواهند کرد. عزم جمعی برای حفظ و رونق گردشگری و اقتصاد کشاورزی در حوالی بلده شکل گرفته است و مسئولان در میدان عمل شروع خوبی داشته‌اند.
نظر شما