در تهران چندیست به دوچرخه در حمل‌ونقل شهری توجه شده است. گسترش دوچرخه‌سواری البته در کلانشهرها با موانع زیادی روبه‌روست. علاوه بر اینکه باید برای توسعه زیرساخت‌های فیزیکی و کالبدی آن برنامه‌ریزی کرد و موانع فرهنگی دوچرخه‌سواری نیز باید رفع شود. بانوان که پایه اصلی طرح‌های فرهنگی اجتماعی شهر هستند، با این گام می‌توانند با این وسیله تردد داشته باشند. از سوی دیگر گره خوردن سلامت شهروندی به کم‌تحرکی موضوعی است که با دوچرخه‌سواری بهبود می‌یابد و در این شرایط می‌توان به افق شهر دوچرخه‌سوار امیدوار بود.
- تجربه‌ای در شرق
در شهر سئول کره‌جنوبی، تا سال آینده برنامه جامع ساخت جاده و راه مخصوص کسانی که بخواهند از دوچرخه استفاده کنند طراحی و اجرا خواهد شد. بر مبنای این طرح که به اسمcycle rapid transportation (CRT) شناخته می‌شود، انقلابی در حمل‌ونقل سئول به‌وجود خواهد آمد.
در این طرح قرار است در جنوب سئول ۵مسیر در مرکز شهر و ۶مسیر در شمال جمعاً به طول ۱۲۰ کیلومتر تاسیس شود. همچنین مسیرهای قدیمی و سیستم کهنه کنار جاده‌ای برای استفاده از دوچرخه به‌کلی برچیده می‌شود زیرا آن سیستم بیشترین خطر را برای جان شهروندان داشته است. در سیستم جدید جاده‌های مخصوص دوچرخه برای کسانی که از این وسیله استفاده خواهند کرد کاملا جدا از خیابان‌های اصلی است و دوچرخه‌سوار با خیالی راحت و آسوده از این وسیله نقلیه استفاده خواهد کرد. با ساخت این جاده‌ها، مسافت جنوبی‌ترین نقطه شهر سئول تا شمال این شهر به طول تقریبا ۴۰کیلومتر را در ۳۰ دقیقه می‌توان با دوچرخه طی کرد همچنین مسیرها به گونه‌ای طراحی شده که طول، عرض و ارتفاع آن دوچرخه‌سوار را خسته نکند. هم‌اکنون به‌طور متوسط در هر خیابان ۴لاین به اتومبیل‌های سواری اختصاص داشته و یک خط ویژه نیز برای بی‌آرتی طراحی شده است؛ در طرح جدید یک مسیر از خیابان برای اتومبیل حذف و اتوبوس‌های بی‌آرتی در خطوط عادی حرکت خواهند کرد و خط ویژه بی‌آرتی مختص دوچرخه خواهد شد. این اقدام باعث کاهش بار ترافیکی در شهر می‌شود البته به موازات اعلام این برنامه مدرن تبلیغات وسیع برای اجرای این طرح و مزایا استفاده از دوچرخه برای سلامتی انسان انجام می‌گیرد؛ بدون تردید با این اقدامات تاثیرگذار در آینده دوچرخه یکی از اصلی‌ترین وسایل حمل‌ونقل در کشور کره‌جنوبی خواهد شد.
- حرکت به سمت شهر دوچرخه‌سوار
در شهرهای بزرگ جهان، شهروندان در حال کشف مزایای دوچرخه‌سواری هستند. شهرها نیز با ساختن زیرساخت‌هایی برای دوچرخه سوارها و امنیت آنها به این نیاز پاسخ می‌دهند. حرکت به سوی افزایش دوچرخه‌سواری و ارتقای کیفیت زندگی شهری یکی از مهم‌ترین حرکت‌ها در شهرنشینی جهان است. البته همه شهرها نیز در این مورد مساوی نیستند. برخی از آنها بسیار پیشرو بوده و برخی مثل تهران هنوز عقب هستند. البته در کشور ما براساس برنامه ششم توسعه به‌عنوان یک سند بالادستی قرار است افزایش سهم دوچرخه در مدهای حمل‌ونقلی موجود، مد نظر برنامه‌ریزان قرار گیرد.
- دولت و دوچرخه‌سواری؟
۳ هفته پیش شهردار تهران در یکی از سه‌شنبه‌های بدون خودرو، وزیر ارتباطات را به کمپین دوچرخه‌سواری دعوت کرد. آذری جهرمی ۲ هفته پیش این پیشنهاد را پذیرفت و با حناچی از میدان توحید تا پارک شهر رکاب زد و در پایان وزیر دفاع و معاون فناوری رئیس‌جمهور را به این کمپین دعوت کرد. همچنین در یکی از سه‌شنبه‌های ماه گذشته، رئیس قوه قضاییه نیز با مترو در تهران تردد کرد. حال باید دید کمپین سه‌شنبه بدون خودرو که این روزها طرفداران زیادی میان شهروندان پیدا کرده، در سه‌شنبه بدون خودروی دیگر چه اندازه از سوی مسئولان دولتی جدی گرفته می‌شود.
- الگوهای دوچرخه
شرایط اقتصادی نیز حامی ایده دوچرخه‌سواری است. در پایتخت دانمارک، دوچرخه‌سواری موجب ذخیره ۲۶۰ میلیون دلار هزینه‌های سلامت شهروندی در سال می‌شود. این در حالی است که این شهر در یک دهه گذشته ۱۵۰میلیون دلار در زیرساخت‌ها و تسهیلات دوچرخه در شهر سرمایه‌گذاری کرده و چند برابر آن را توانسته طی سال‌های اخیر برداشت کند. هم اکنون این شهر در کنار اوترشت مقام دوم و آمستردام از هلند برترین شهرهای دوچرخه جهان هستند. همچنین اوسلو، مونیخ، هلسینکی، توکیو و مونترال نیز در لیست کلانشهرهای پیشرفته دوچرخه قرار گرفته‌اند. از سویی آمستردام (هلند) یکی از مشهورترین شهرهای دوستدار دوچرخه در جهان است که رقابت تنگاتنگی با شهر اوترشت (هلند) دارد. آمستردام در چند سال گذشته به دلیل رشد محبوبیت اسکوتر در توسعه دوچرخه‌سواری درجا زده است. با این حال دارای پروژه‌های دوچرخه‌سواری شهری بسیار قابل‌توجهی است و شبکه دوچرخه‌راه‌ها، مراکز مهم شهری و توریستی را به هم وصل می‌کند. ۵۰ سال پیش آمستردام از نظر ترافیک آلودگی صوتی و تصادفات به تهران امروز شباهت داشت اما امروزه دوچرخه‌راه‌ها، مسیرهای بدون مانع و پیوسته‌ای هستند که برای کودکان و سالمندان از ایمنی خوبی برخوردارند به همین دلیل دوچرخه‌سواری در همه سنین در شهر به چشم می‌خورد. در سراسر هلند بیش از ۳۵هزار کیلومتر مسیر دوچرخه وجود دارد. اوترشت یکی از کوچک‌ترین شهرها در این لیست محسوب می‌شود که رتبه سوم را به خود اختصاص داده و به‌صورتی منحصر به فرد به توسعه دوچرخه‌سواری پرداخته است. در این شهر ۱۲۰۰۰ محل پارک دوچرخه وجود دارد و ساخت ۳۳ هزار پارکینگ دیگر تا سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی شده است. در فرانسه شهرهای استراسبورگ، پاریس، باردو و نانت در این زمینه پیشرفت زیادی کردند.
در استراسبورگ استفاده از دوچرخه ۱۶ درصد از سهم کل ترددهای روزانه است و دوچرخه‌های عمومی در خیابان‌های شهر به وفور دیده می‌شوند. در باردو نیز سال ۲۰۱۶ برنامه شهر دوچرخه با ۸۴ میلیون دلار سرمایه‌گذاری آغاز شده است. در آسیا نیز شهرهای کیوتوی ژاپن، پکن چین، کائوسیونگ تایوان و سنگاپور پیشرفت جدی داشته‌اند و بالای ۱۰ درصد ترددهای شهری با دوچرخه صورت می‌گیرد اما ایده اصلی استفاده از دوچرخه در آسیا، حضور در طبقه پایین و نشانه منزلت پایین دوچرخه‌سوار است اما این نگاه برای پیشرفت در ایران باید با اصلاح جدی مواجه شود.
نظر شما