بخش عمده‌ای از صادرات و واردات کشور به‌خصوص در حوزه نفت خام و میعانات گازی از طریق خطوط کشتیرانی انجام می‌شود. ایران در ارائه خدمات حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی هم پیشتاز است اما متأسفانه با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها موانعی بر سر راه ایجاد شده که از آن جمله می‌توان به عدم‌امکان استفاده از پرچم ایران روی کشتی‌ها و نفتکش‌ها اشاره کرد.
در زمان تحریم‌های بین‌المللی که فروش نفت خام و به‌طور کلی مراودات دریایی ایران دچار مشکل می‌شود کشتی‌ها، نفتکش‌ها و شناورهای ایرانی که با پرچم جمهوری اسلامی حرکت می‌کنند به سرعت شناسایی شده و بنادر از پذیرش آنها و ارائه خدماتی مانند بیمه و... اجتناب می‌کنند.
با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها به‌خصوص تحریم بی‌سابقه در صادرات نفت خام و میعانات گازی، ایران اقدام به استفاده از پرچم‌های مصلحتی روی کشتی‌ها و نفتکش‌های خود کرد. اگرچه ایران ازجمله کشورهایی بود که به‌طور معمول از پرچم‌های مصلحتی روی کشتی‌ها و نفتکش‌هایش استفاده می‌کرد اما پس از شروع تحریم‌های آمریکا، این کار برای کشور تبدیل به یک ضرورت شد.
استفاده از پرچم مصلحتی که پرچمی غیر از پرچم مالک کشتی است، اقدامی رایج در صنعت حمل‌ونقل دریایی به‌حساب می‌آید و بیش از ۷۰درصد ناوگان کشتیرانی در جهان با پرچم مصلحتی در حال تردد هستند اما زمانی که این اتفاق به‌دلیل فشارهای بین‌المللی و جلوگیری از تردد با پرچم کشور خود انجام شود مشکلاتی را برای کشور مالک به‌وجود می‌آورد.
طبق قوانین بین‌المللی، هر کشتی تجاری، برای عبور و مرور بین‌المللی باید دارای مالک، اداره‌کننده و کشور صاحب پرچم باشد. کشتی‌ها تا زمانی که در آب‌های بین‌المللی قرار دارند تابع قوانین پرچمی هستند که روی کشتی نصب شده است. به‌عنوان مثال وقتی نفتکش ایرانی با پرچم پاناما در آب‌های بین‌المللی حرکت می‌کند تابع قوانین داخلی کشور پاناماست.
شرایط آسان برای ثبت قوانین داخلی کشتیرانی یا استخدام خدمه، نپرداختن یا کاهش میزان پرداخت مالیات، پایین‌تربودن هزینه اجاره پرچم مصلحتی و... ازجمله عواملی است که موجب می‌شود حتی شرکت‌های بین‌المللی کشتیرانی در کشورهای توسعه‌یافته هم تمایل به استفاده از پرچم مصلحتی داشته باشند.
پاناما، تانزانیا، لیبریا، قبرس، جزایر کارائیب و جزایر مارشال ازجمله کشورهایی هستند که دارای بزرگ‌ترین ناوگان دریایی جهان به‌صورت اجاره‌ای هستند. این کشورها در بحث مارکتینگ حمل‌ونقل دریایی فعال هستند و همین موضوع باعث می‌شود که ثبت نفتکش‌ها و کشتی‌ها در آنها، هزینه‌های کمتر و توجیه اقتصادی بیشتری برای مالکان و اداره‌کنندگان کشتی‌ها و نفتکش‌ها به‌دنبال داشته باشد.
کشور پاناما در آمریکای مرکزی یکی از کشورهای رکورددار در زمینه اجاره پرچم برای فعالیت‌های دریایی است و بیش از ۷هزار کشتی با پرچم این کشور در جهان در حال تردد است و این موضوع از منابع درآمدی کشور پاناما به‌حساب می‌آید. بین کشورهای اجاره‌دهنده پرچم، کشور پاناما اعتبار بیشتری هم نسبت به سایر کشورها دارد.
در شرایط فعلی که فشارهای دولت آمریکا روزبه‌روز بیشتر می‌شود کشور پاناما هم تحت‌تأثیر این فشارها اعلام کرده که پرچم خود را از کشتی‌ها و نفتکش‌های ایران و دیگر کشورهایی که مقررات تحریم‌های ایالات متحده را نقض کنند، پس خواهد گرفت.
نظر شما