ساختمان‌های کوتاه و بلند در کنار برج‌هایی همچون برج تجارت که انگار تراکم بنا در ساخت آن معنایی نداشته است و خط آسمانی که ابتدا و انتهایش معلوم نیست از مناظر عادی در شهر قزوین است. این ساختمان‌های بی‌هویت یکی آجری و دیگری رومی هریک ساز خود را می‌زنند. پل‌ها و بزرگراه‌های بی‌روح و بی‌هدف که باغستان‌های سنتی شهر را شکافته‌اند همچون قارچ سبز شده‌اند و درختانی که از فرط آلودگی هوا سبزی‌شان رنگ باخته است دیگر مجالی برای عرض اندام ندارند. روان‌شناسان و کارشناسان رشته جامعه‌شناسی بر این باورند که بی‌توجهی به محیط سبب بروز برخی ناهنجاری‌های اجتماعی و همچنین افسردگی افراد جامعه می‌شود.
- کج‌سلیقگی
محمدطاها عباسی، کارشناس معماری و فعال حوزه شهری، بر نامتناسب بودن سیما و منظر شهری تأکید دارد و آن را تافته‌ای جدابافته از سنت‌ها و ارزش‌های شهر تاریخی قزوین می‌داند. وی در این باره به همشهری می‌گوید: سنت و حفظ هویت شهر باید مورد توجه قرار گیرد. هر شهر بسته به سبک و اقلیم خود دارای شاخصه‌های مشخصی است که بیگانه شدن و دوری از این شاخصه معضلی به نام پراکندگی و تشویش نماها و سیمای شهری را به ارمغان می‌آورد. متاسفانه در سیما و منظر شهری در تولید فرم، محتوا، چیدمان مبلمان شهری و همچنین رنگ دچار کج‌سلیقگی و گاهی بی‌سلیقگی شده‌ایم.
این کارشناس اظهار می‌کند: مثلا استفاده از گرانیت در نماهای شهری ترویج یافت بی‌آن‌که معماران، مسئولان و کارفرمایان را به این سوال وادارد که آیا استفاده از این نوع مصالح در نماهای شهری در این اقلیم کاربرد دارد یا خیر. این نوع مصالح دارای اشعه رادیواکتیو است و این موضوع سبب اختلالات روحی و روانی بسیاری برای شهروندان خواهد شد که نتیجه آن بی‌حوصلگی، بدخلقی، سرطان و... است.
عباسی می‌افزاید: استفاده نکردن از مصالح بومی علاوه بر تشعشع رادیواکتیو، تخریب فرهنگ، هویت و اصالت آبا و اجدادی قزوینی‌ها، سبب بروز خسارت‌های غیرقابل پیشگیری می‌شود. نبود ضوابط و مقررات در خصوص نماهای شهری سبب بروز معضلات و مشکلات فراوانی برای شهرها می‌شود. همه ما می‌دانیم شهر قزوین روی گسل قرار دارد. متاسفانه با وجود آگاهی داشتن از این معضل، شهر را به سمت گسل توسعه داده‌اند و علاوه بر اینها از نماهای سنگین و غیرایرانی همچون نمای رومی استفاده کرده‌اند. در ادامه به سراغ یک جامعه‌شناس رفتیم تا نظر وی را در این باره بدانیم.
- رابطه افسردگی و نماهای شهری
مهری نصرتی قزوینی‌نژاد، جامعه‌شناس، آشفتگی سیما و منظر شهری را یکی از عوامل افسردگی شهروندان قزوینی می‌داند و می‌گوید: شهر و شهروند باید رابطه مملوسی داشته باشن، چراکه ارتباط بین شهر و شهروندان به احساس تعلق خاطر منجر می‌شود. بارها بر این موضوع تأکید داشته‌ایم و از مدیریت شهری، شورای اسلامی شهر و سازمان‌های ذی‌ربط درخواست کرده‌ایم با حساسیت بیشتری درباره امور شهری تصمیم‌گیری کنند، چراکه در آن صورت مدیریت شهری می‌داند در قبال خدماتی که به شهر ارائه می‌دهد باید پاسخگوی شهروندان باشد.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه شهر باهویت قزوین را ساخت‌وسازها و بلندمرتبه‌سازی‌های بی‌رویه و نامتقارن از شهری انسان‌محور به شهری پرهرج و مرج تبدیل کرده است. یکی از معضلاتی که گریبانگیر شهر است اجرای پروژه‌های بی‌هدف و بدون فکر است. مثلا بستن یک طرف از راه سبزه‌میدان به عنوان یک شاهراه اصلی سبب شده است بار ترافیکی بسیاری از سبزه‌میدان به طرف سپه و فردوسی به وجود آید که باعث بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی نظیر تصادف و دعوا می‌شود در حالی که پیاده‌راهی که به دلیل بستن این مسیر ساخته‌اند امکانات و الزامات پیاده‌راه را ندارد.
- نداشتن احساس آرامش
این جامعه‌شناس با اشاره به محیط‌های سرد و غیرپویای شهری بیان می‌کند: محیط شهری امروزی یک محیط غیرپویا و مرده است. طبق آمار و پرسش‌نامه‌هایی که از شهروندان تهیه کرده‌ایم درصد زیادی از شهروندان با قدم زدن در خیابان‌های شهر به هنگام بروز مشکلات و ناراحتی‌های مقطعی نه تنها احساس آرامش نمی‌کنند، بلکه اختلالات آنها بیشتر می‌شود. مثلا در گذشته آجری بودن دیوارهای شهر به دلیل رنگ ملایم آجر فضایی دلنشین برای مخاطب به وجود می‌آورد، اما امروزه دیوارهای سیمانی شهر، با تبلیغات ناهمگون، نشاط و پویایی را هم از منظر و سیمای شهری و هم از خود شهروندان سلب کرده است.
- اهتمام شورا و شهرداری
فرج‌الله فصیحی‌رامندی، عضو شورای اسلامی شهر قزوین، با اشاره به تاثیر مستقیم مناظر شهری در روحیه شهروندان می‌گوید: باید مردم و مسئولان به این مطلب توجه ویژه‌ای کنند تا با افزایش زیبایی در مبلمان شهری روحیه نشاط و شادابی در جامعه ایجاد شود. وی با اشاره به این‌که نمای هر ساختمانی ارتباط مستقیم با مبلمان و منظر شهری دارد، می‌گوید: نماهای ساختمان‌ها فقط متعلق به مالک آنها نیست، بلکه همه در آن سهیم هستند چراکه شهروندان در شهر از زیبایی شهری بهره‌مند می‌شوند.
این عضو شورای شهر قزوین با بیان این‌که ساختمان‌ها و پروژه‌های دولتی باید زیباسازی فضای ساختمانی را رعایت کنند، می‌افزاید: آنها باید نمای ساختمان خود را مطابق قوانین و ضوابط قانونی بسازند تا موجب زیبایی شهری شود. فصیحی‌رامندی با بیان این‌که نباید انتظار داشت سازمان زیباسازی شهرداری قزوین به تنهایی به منظر شهری بپردازد، توضیح می‌دهد: باید همه شهروندان به این موضوع حساسیت داشته باشند و به آن توجه کنند.
- زمین‌های خالی
این عضو شورای اسلامی شهر قزوین با بیان این‌که در شهر قزوین باید فضاهای تفریحی افزایش یابد، می‌گوید: در برخی از فضاهای مرکزی این شهر زمین‌های خالی وجود دارد که برخی از اداره‌ها از آنها استفاده می‌کنند و مطلوب است از این فضاها به بهترین نحو ممکن برای خدمت‌رسانی به شهروندان استفاده کرد. فصیحی‌رامندی با اشاره به این‌که باید از این زمین‌ها برای ایجاد فضاهای تفریحی استفاده بهینه کرد تا نشاط و شادابی شهروندان قزوینی با بهره‌مندی از فضاهای یادشده افزایش یابد، می‌افزاید: این شورا تلاش می‌کند تا این هدف را در شهر محقق کند.
نظر شما