«منصور بیجار» در گفت‌وگو با همشهری می‌افزاید: این پروژه در ۸ قطعه در حال اجراست که خطوط اصلی آن ۶۲۰ کیلومتر است و حدود ۷۰ تا ۸۰ کیلومتر از ایستگاه های این طرح ارتباط بین خطوط اصلی را برقرار می کنند. بیجار می‌گوید: در حال حاضر هر ۸ قطعه فعال است که حدود ۴۰ درصد پیشرفت دارد. به دلیل توسعه بندر شهید بهشتی و جابه جایی بار بیشتر در این بندر، نیاز به تسریع اجرای این پروژه احساس می‌شد. به همین دلیل از مقام معظم رهبری استفاده از منابع صندوق توسعه ملی درخواست شد که ایشان درماه جاری با آن موافقت کردند. بیجار می‌افزاید: قرار شد ۳۰۰ میلیون یورو برای احداث این پروژه اختصاص یابد تا بتوانیم تا پایان سال ۱۴۰۰ آن را به کمک وزارت راه و شهرسازی، استانداری و مجری طرح به بهره برداری برسانیم.
- حمل ریلی بار از بندر چابهار
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان می‌گوید: این محور به ۲ قطعه عمده تقسیم شده است؛ قطعه اول حد فاصل چابهار - زاهدان به طول ۶۱۰ کیلومتر و قطعه دوم حد فاصل زاهدان – بیرجند – مشهد - سرخس به طول تقریبی ۷۶۰ کیلومتر است؛ قطعه اول سال ۸۹ آغاز شد، اما به‌دلیل کمبود و نبود منابع اعتباری پروژه خوابید و دوباره از سال ۹۲ در دولت تدبیر و امید قوت گرفت. قطعه دوم هم با قرارداد متمم اواخر اسفندماه ۹۶ آغاز شده است، پیمانکار هر ۲ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاست. بیجار می‌افزاید: منابع صندوق توسعه ملی صرف قطعه اول خواهد شد، چراکه برای ما قطعه اول واجب‌تر است. زیرا اولاً زودتر شروع شده و ثانیاً با تکمیل قطعه اول امکان ارتباط ریلی چابهار با راه‌آهن سراسری فراهم می‌شود و بارهای بندر با حمل ریلی مزیت اقتصادی و رقابتی برای صاحب کالا پیدا می‌کند.
- ۱۰ درصد برای مسافر و ۹۰ درصد برای جابه‌جایی کالا
معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان می‌گوید: این خط ریلی حدود ۱۰ درصد برای مسافر و ۹۰ درصد برای جابه‌جایی کالا پیش‌بینی شده است که تمام ظرفیت بار ۸ میلیون تنی فاز اول توسعه بندر شهید بهشتی را پوشش می‌دهد و جابه‌جایی بار و کالا را برای صاحب کالا رقابتی خواهد کرد. بیجار می‌افزاید: ریل در منطق اقتصادی بال توسعه بندر است و فقط در صورتی بندر اقتصادی و رقابتی می‌شود که به ریل متصل باشد. اتصال ریلی چابهار موجب می‌شود هم ایران و هم افغانستان و آسیای میانه بتوانند از این بندر برای صادرات، واردات و ترانزیت استفاده کنند. در حال حاضر هزار میلیارد دلار ذخایر معدنی در افغانستان شناسایی شده که با مشارکت برخی کشورها نظیر هند و چین در حال بهره‌برداری است. افغانستان برای صادرات و رقابتی کردن این مواد معدنی چشم به چابهار دارد.
وی می‌گوید: همچنین تامین غلات و کالاهای اساسی افغانستان از راه هند مأموریت چابهار در توافق‌نامه ترانزیتی ایران، هند و افغانستان موسوم به چابهار است که فقط با اتصال ریلی فراهم خواهد شد. با اختصاص منابع از سوی دولت به نظر می‌رسد راه‌آهن چابهار - زاهدان بنا به قول رئیس‌جمهوری تا پایان دولت دوازدهم به بهره‌برداری برسد. راه‌آهن چابهار - زاهدان و ادامه آن بیرجند – مشهد - سرخس، چابهار را به راه‌آهن سراسری و مرزهای افغانستان و آسیای میانه متصل می‌کند.
مطابق قانون بودجه ۹۷ تکمیل این محور که اقتصادی‌ترین محور ریلی ایران نام گرفته، به ۷۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار تکمیلی نیاز دارد؛ همچنین راه‌آهن چابهار - سرخس ۱۳۵۰ کیلومتر طول دارد. «محمدباقر نوبخت»، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، هم اخیراً در بازدید از پروژه گفته است: تاکنون هزار میلیارد تومان به صورت نقد و اسناد مشارکتی برای این پروژه هزینه شده و ۴ هزار میلیارد تومان دیگر برای تکمیل نیاز است که با تخصیص منابع تا ۱۴۰۰ پروژه تکمیل می‌شود. ۲۳ مردادماه امسال نیز «محمد اسلامی» وزیر راه و شهرسازی گفت: دولت ۴ هزار میلیارد تومان اعتبار کامل برای ساخت خط آهن چابهار - زاهدان تصویب کرده است و حالا به نظر می‌رسد با توجه به صحبت‌های معاون امور عمرانی استاندار تامین منابع مالی پروژه قطعیت یافته است.
- محور چابهار - زاهدان به ۸ قطعه تقسیم شده است
گروه تخصصی کربلا زیرمجموعه قرارگاه سازندگی خاتم که پروژه راه‌آهن چابهار - زاهدان را اجرا می‌کند نیز گفته است: کل محور چابهار - زاهدان به ۸ قطعه تقسیم شده است. براساس اطلاعات منتشر شده از سوی این گروه ۲ هزار نفر نیروی انسانی در پروژه مشغول فعالیت است و پیشرفت زیرسازی پروژه ۴۹ درصد است. اگر منابع تامین شود پایان سال ۹۸ اتمام ریل‌گذاری زاهدان - خاش و چابهار - ایرانشهر است. در پایان سال ۱۴۰۰ هم ریل‌گذاری خاش – ایرانشهر به اتمام می‌رسد و کل پروژه بهره‌برداری می‌شود. در مسیر چابهار - زاهدان ۳۰ ایستگاه، ۳۵ تونل و ۱۲۳ دستگاه پل به طول ۱۱ هزار و ۵۰۰ متر ایجاد می‌شود.
- کمک هند برای تکمیل راه‌آهن چابهار
هند بر اساس موافقت‌نامه ترانزیتی چابهار متعهد شده در ۲ خط اعتباری ۱۵۰ و ۹۰۰ میلیون دلاری منابع تکمیلی راه‌آهن چابهار - زاهدان را تامین کند. معاون وزیر راه و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی می‌گوید: هند یک خط اعتباری ۱۵۰ میلیون دلاری از طریق «اگزیم بانک» برای توسعه پسکرانه بندر چابهار اختصاص داده که پیشنهاد دادیم با توجه به نیاز مبرم چابهار به ریل این خط به راه‌آهن اختصاص یابد.
«خیرالله خادمی»، دیگر معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، هم می‌گوید: بعد از موافقت‌نامه چابهار و سفر بهمن‌ماه ۹۶ رئیس‌جمهوری به هند، این کشور یک خط اعتباری ۹۰۰ میلیون دلاری مختص به ریل چابهار - زاهدان اختصاص داده است که تفاهم‌نامه آن هم اواخر سال ۹۶ نهایی شده است. فضای تهدید و تحریم و اکراه بانک‌های بزرگ هند به‌ویژه اگزیم بانک برای کار با ایران و ترس از مجازات‌های تحریم‌های یک‌جانبه، دورنمایی برای محقق شدن وعده مهاراجه‌ها نگذاشته است و به نظر می‌رسد قطعه اول راه‌آهن چابهار - زاهدان و اتصال ریلی چابهار به راه‌آهن سراسری با منابع صندوق توسعه ملی تکمیل خواهد شد.
نظر شما