که هم از تنوع بیان و موضوع برخوردار است و نیز قابل دسترس و استفاده برای عموم مردم می‌باشد.
خوشبختانه امروز کمتر کسی از این فن‌آوری در دسترس با توجه به صور متعدد آن بی‌نصیب است. اصل مهم، تأمین و تغذیه مطالبی است که ضبط شده یا به روی آنتن ارسال می‌شود. پخش 3 تا 5 دقیقه فیلم، بیش از 2 ساعت سخنرانی و یا یک کتاب اثربخش است و امروزه این صنعت در خدمت انسان قرار دارد تا از آن به انحای مختلف بهره‌گیری نماید. بیشترین استفاده از این صنعت در اختیار هالیوود است، همانجایی که با فروش فیلم‌ها و سریال‌های نشأت گرفته از سیاست‌های سازمان سیا به تحریف واقعیت‌های سیاسی، فرهنگی پرداخته و اذهان مردم جهان را به هر سمتی که می‌خواهد سوق می‌دهد که صد البته در مسیر منافع خود خدماتی هم از جنس مسائل اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌دهد. غفلت از این پدیده شگرف یعنی حرکت در تاریکی و یا مسیرهای ناهموار.
یکی از واقعیت‌های غیرقابل انکار در جوامع توسعه‌یافته، رشد و آگاهی از مسائل اجتماعی و پایبندی مردم به مجموعه قوانین و مقررات مدنی است که زبانزد عام و خاص است. اگر از سیاست‌های استثماری دول غرب به‌شدت انتقاد می‌شود، اما برخی روش‌های اجتماعی و سطح فرهنگ عمومی آنها ممدوح است البته برخی از مردم کشورهای توسعه‌یافته امروز در قرن 17 و 18 جزو وحشی‌ترین مردم دنیا بوده‌اند و آنچه باعث تغییر آنها شد، شامل موارد زیر است:
- فکر و اندیشه دانشمندان و فرهیختگان آن جامعه
- تصمیم‌سازی دولتمردان در راستای اجرای آن تفکرات
- آموزش و ارتقای این اندیشه‌ها با استفاده از پدیده نوظهور صدا و سیما به‌صورت گسترده و تمکین از طریق مردم.
ما نیز قطعاً نبایستی از این صنعت و علم قابل قبول عقب بمانیم. سازمان حفاظت محیط‌زیست یکی از سازمان‌های حاکمیتی است که بایستی با آموزش‌های صحیح و کارشناسانه، به‌صورت گسترده رویکرد مردم را نسبت به روش‌ها و شیوههای رایج و غلط جامعه دگرگون سازد و با القای اندیشه‌های درست، مردم را به سمت مشارکت در حفظ محیطی سالم و عاری از هرگونه دغدغه‌های زیست محیطی هدایت نماید. تنوع مباحث و موضوع در قلمرو محیط‌زیست به اندازه‌ای است که علاوه بر متخصصین، مخاطبین عام نیز داشته باشد. از راز بقا و چگونگی ورود به زندگی حیوانات تا مسائل مربوط به طبیعت و زندگی اجتماعی اعم از آب، خاک، هوا، صنعت، معدن، جنگل، دریا، شکار و معضلات مربوط به توسعه شهرنشینی از جمله زباله، خودرو و... همگی مسائل مبتلابه جامعه است که قطعاً بایستی سامان یابد. به خدمت گرفتن فن‌آوری اثربخش فیلم و سریال و تعامل تنگاتنگ با صدا و سیما و ساخت برنامه‌های متنوع فیلم و سریال‌های داستانی با موضوعات هدایت شده از سوی کارشناسان اجرایی و علمی محیط‌زیست و همکاری اساتید محترم دانشگاه‌ها و تشکیل کارگروه‌های فنی با مشارکت فیلم‌نامه‌نویسان بنام، کارگردانان زبردست و هنرمندان تهیه فیلم و سریال می‌تواند در نقش‌آفرینی و القای آموزه‌های درست و صحیح یک جامعه در حال توسعه موثر واقع شود و در سایه یک تیم قوی ملی به اجرای جشنواره‌های فیلم و سریال سالانه و فراخوان برای عرضه بهترین محصولات زیست محیطی داخلی و خارجی به شرط انحصاری نشدن و تکراری نبودن، پا در عرصه کاری نو برای گذر از یک جامعه سنتی به یک جامعه مطلوب توسعه‌یافته محیط زیستی و پایدار گذارد. البته غافل نبودن از ساخت انیمیشن با کیفیت عالی که یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی در کلیه سطوح سنی است می‌تواند در فرهنگ‌سازی زیست محیطی بسیار مؤثر واقع شود و نکته قابل تأمل برای محیط‌زیست برخورداری از فضاهای جذاب و پرتردد در اقصی نقاط کشور است که بستری بسیار مناسب برای ترویج شیوههای صحیح یک زندگی مطلوب در محیطی سالم است. به عنوان مثال پارک پردیسان و سرخه‌حصار در تهران، جنگلهای شمال و گرگان، مرداب انزلی، آبشار مارگون در فارس، پارک ملی ارومیه، ارسباران در تبریز، کندو و جنگلهای حرا در هرمزگان، پارک ملی بمو در فارس، میانکاله در مازندران و صدها مرکز زیبا و گردشگری دیگر می‌تواند در نمایش فیلم‌های تبلیغی کوتاه به‌صورت رایگان و پخش تراکت‌های اطلاع‌رسانی با مفاهیم آگاه‌سازی جامعه در آماده‌سازی اذهان مردم برای مشارکت عمومی در ساختن محیطی سالم و استفاده از مواهب خدادادی برای سالم زیستن را آماده نماید. البته تبلیغ برای خوب زیستن مستلزم وجود قوانین و مقررات قابل اجرایی است که بایستی به‌وسیله نخبگان و خبرگان جامعه طراحی، به‌وسیله دولت تصویب و به‌دست مردم اجرا شود. اما در حرکتهای اجتماعی و سیاسی مردم به نظام حکومتی مشروعیت می‌بخشند. دولت‌های پیشین ایران به دلیل سابقه ستم‌شاهی که بر پیشانی داشته است از منظر علما و مردم نامشروع و غاصب بوده و عامه مردم در نگاه به فرامین حکومتی بدبین و تا جایی که امکان داشت تمرد را به اطاعت ترجیح می‌دادند و این باور نافرمانی از دولت و حکومت در مردم نهادینه شده بود و امروز که نظام حکومتی مبتنی بر اصول اسلامی جایگزین حکومتی استبدادی شده و مورد تأیید و وثوق اجماع علما قرار گرفته است و مشروعیت آن نیز در سه دهه اخیر به کرات مورد قبول مردم واقع شده اجرای قوانین و مقررات اجتماعی به منزله انجام وظیفه دینی تلقی می‌گردد. برای دست یافتن به چنین فضایی که مردم اجرای قوانین اجتماعی را عین قوانین دینی تلقی کنند نیاز به باورهای درونی مردم دارد که از طریق فرهنگ‌سازی و بومی کردن موضوعات در نهاد مردم و خانواده محقق می‌گردد. فرهنگ‌سازی در یک جامعه به منزله دو بال پرنده است که الزاماً بایستی با هم در تعامل و همکاری باشند، چرا که اگر هرکدام از این دو بال عمل نکند هدف محقق نخواهد شد و اینجاست که وظیفه حکومت و مردم بایستی به موازات و در کنار هم قرار گرفته ، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری خوب توسط دولت منتخب و اجرا و تمکین از قوانین توسط مردم صورت گیرد. به یقین در چنین بستر مناسبی برای تعامل بین سه عنصر اصلی جامعه نخبگان (قانونگذار)، مجریان (دولت) و مخاطبان اصلی(مردم) فضایی آکنده از دوستی و محبت و عاطفه جایگزین هر چیز دیگری خواهد شد. زیرا در چنین شرایطی نخبگان دقیقاً آن چیزی را مصوب می‌کنند که منافع آحاد جامعه در آن لحاظ شده باشد و شرایط زیست مطلوب برای همه یکسان فرض می‌گردد که عدم پایبندی به آن نه به معنای بی‌توجهی به قانون بلکه به منزله تجاوز به حریم دیگران و سلب آسایش و آرامش جامعه است و چه بهتر از آن‌که ما خود را ملزم به رعایت قوانین و اصولی بدانیم که در فضای تنفسی و زیست‌محیطی برای بهتر زیستن تمامی آحاد جامعه قانون‌گذاری شده است و هر فرد برای خوب زیستن مراقب دیگری است که فضای زیبا و لطیف خدادادی را برای ادامه حیات او آلوده نکند. در این صورت قانون نیست که متعرض فرد می‌شود بلکه خود مردم هستند که جامعه شهری و محیط طبیعی را خانه خود فرض نموده و فضای زیبای عاری از هرگونه آلودگی را حفظ خواهند کرد و تبیین این واقعیت و شفاف‌سازی آن برای اذهان عمومی جامعه وظیفه‌ای است بسیار مهم و کارشناسانه که در تعامل و همکاری کارشناسان محیط‌زیست و هنرمندان جامعه با ساخت قطعات زیبای فیلم و سریال و انیمیشن مسیر و فرهنگ خوب زیستن جایگزین بی‌تفاوتی زیست‌محیطی خواهد شد./ به امید آن روز ان‌شاءالله
* مشاور معاونت آموزش و برنامه‌ریزی سازمان حفاظت محیط‌زیست
