بلکه فقط کافی است یک نگاه به در و دیوار محله‌ها بیندازید؛ به قالی‌های رنگارنگی که روی دیوار اکثر خانه‌ها خودنمایی می‌کنند، یا از کنار بساط سبزه‌ها و ماهی‌های کوچک بگذرید تا حس کنید که این روزها شهر شما، شهر ما حال و هوای دیگری دارد، که شهر‌ها هم، نو شدن را تجربه می‌کنند مثل آدم‌ها.
ماهی گلی‌های کوچک
برای سال نو هیچ خریدی هم که نکرده باشید، باز هم نمی‌توانید از ماهی‌های کوچک داخل تنگ بگذرید... چراکه هیچ نوروزی بدون ماهی و تنگ بلور کامل نمی‌شود! این ماهی‌های قرمز، مثل هفت تا سین سفره نوروزی خیلی وقت است که جزوی از هویت نوروز شده‌اند:
بهانه‌ای برای شادمانی؛ بهانه‌های کوچکی که این روزها روی سنگفرش بیشتر خیابان‌ها خرید و فروش می‌شوند... حتی بقال سر کوچه شما، هم احتمالا یک تشت پر از ماهی جلوی مغازه‌اش گذاشته‌است.
گل‌فروشی کوچک خیابان کارگر هم این‌روزها کمی تغییر کاربری داده‌است؛ گلایل‌ها، رزها و مریم‌های جلوی ویترین کمی عقب‌نشینی کرده‌اند و جای خود را به ماهی‌های کوچک دوست‌داشتنی داده‌اند: «قرمزها» و «نارنجی‌های» کوچک و بزرگی که داخل تنگ‌های بلور، زیبایی را برای سفره هفت‌سین به‌ارمغان می‌آورند.
مهرداد زارعی، یکی از فروشنده‌های این گل‌فروشی است؛ که با چکمه‌های بلند پلاستیکی و آستین‌هایی که تا آرنج بالا زده، داخل مغازه‌اش ایستاده و ماهی‌ها را از داخل تشت‌های بزرگ، سرازیر می‌کند به آکواریوم پشت ویترین.
می‌گوید: دو نوع ماهی برای شب عید وجود دارد. یک نوع ماهی مال شمال است که کشیده، لاغر و ریز هستند، ولی استقامت‌شان از ماهی‌های دیگر بیشتر است و اگر خوب مراقبشان باشید تا چند ماه بعد از عید هم زنده می‌مانند.
یک دسته هم ماهی‌های کاشان هستند مثل گل‌فیش سه دم که خوشگل‌ترند، اما نگهداری‌شان سخت‌تر است.
این فروشنده با لبخند ادامه می‌دهد: «مشتری‌های ما، بیشتر از همین اطراف هستند، حتی خیلی‌ها را می‌شناسم که مشتری ثابت و همیشگی ماهی قرمزهای این‌جا هستند.»
اما جواب این سئوال را که چرا بین این همه حیوان، این ماهی‌های قرمز کوچک مهمان همیشگی سفره هفت‌سین شده‌اند، نمی‌داند:«ماهی باعث تازه‌شدن روح آدم‌ها می‌شود، فکر کنم به همین خاطر توی سفره هفت سین ماهی می‌گذارند.»
ماهی قرمز را هرچیزی که دوست‌دارید بنامید: ماهی گلی، ماهی حوضی، ماهی طلایی یا حتی ماهی تنگ... فرقی نمی‌کند، چون این مهمان‌های کوچک، در یکی از بهارهای دوره حکومت صفویان، از چین به سفره هفت‌سین آمدند.
در نوشته‌های تاریخی هم آمده‌است که چون اسفندماه در برج حوت(ماهی) قرار دارد و به هنگام نوروز حوت به حمل(شتر) تحویل می‌شود، از این رو نمادی از آخرین ماه سال در سفره نوروزی گذاشته می‌شود.
علاوه براین ماهی یکی از نمادهای آناهیتا، فرشته آب و باروری است و وجود آن در سفره نوروزی باعث برکت و باروری در سال نو می‌شود. اما ماهی‌ها از چند سال پیش تبعیدی‌های سفره هفت‌سین بوده‌اند، درست از وقتی که اعلام شد می‌توانند ناقل بیماری پیستوریازیس و سل پوستی، باشند.
اسکناس‌های آفتاب مهتاب ندیده
حکایت اسکناس‌هاس نو و تانخورده لای قرآن هم جزو قسمت‌های جذاب دید و بازدیدهای عید است. بین همه اسکناس‌ها آنهایی که رنگ سبز و آبی و البته نارنجی دارند طرفدار بیشتری دارند!
شاید خیلی از بچه‌ها و حتی بزرگ‌ترها، موقع گرفتن عیدی دل دل می‌کنند که اسکناسی که از لای قرآن میزبان‌شان بیرون می‌آید، لباس نارنجی تنش باشد. درهرحال برای خرید این عیدی‌های پرطرفدار هنوز هم فرصت دارید که یک سر به خیابان منوچهری یا چهارراه استانبول بزنید.
اما اگر نمی‌خواهید خیلی راه دور بروید جوانک اسکناس‌فروشی هم این‌روزها طول خیابان ولیعصر را از میدان ولیعصر تا خیابان فاطمی، بالا و پایین می‌کند.
اگر شانس داشته باشید و سر راه او قرار بگیرید می‌توانید، چندتایی از این عیدی‌های نو و تانخورده را به‌دست بیاورید. این جوان اسکناس‌فروش، بسته‌های 10 تومانی را 5 هزار تومان می‌فروشد.
20 تومانی را 5500 تومان، 50 تومانی را 6500 تومان و هزار تومانی‌های تانخورده آفتاب مهتاب ندیده را 12 هزار تومان.
پیشنهاد ما این است که فقط همین اسکناس‌های کوچک را از دست فروش‌ها تهیه کنید و برای بقیه اسکناس‌ها مخصوصا پنج‌هزار تومانی، حتما به نزدیک‌ترین بانک محله‌تان مراجعه کنید. این روزها بازار فروش سکههای کوچک و بزرگ هم از همیشه داغ‌تر است.
سکههای 10،25 و 50 تومانی که امسال هم مثل همیشه خریدار‌های زیادی دارند. تهیه این سکه‌ها به‌مراتب راحت‌تر از اسکناس است، چراکه در بساط بیشتر دست‌فروش‌هایی که کارت تلفن و... می فروشند هم پیدا می‌شود.
در هرحال یکی از هفت‌سین‌های سفره ما ایرانی‌ها همین سکه‌ها هستند؛ سکه‌هایی که می‌گویند نمادی از امشاسپند شهریور(نگهبان فلزات) هستند و بودن آنها بر سر سفره، موجب برکت و سرشاری درآمد خانواده در سال آینده است.
کام شیرین شیرینی‌فروش‌ها
اما عید یعنی شادی و هیچ جشنی بدون شیرینی، شاد و شیرین نمی‌شود. ساده‌ترین پذیرایی شب عید بعد از چای، همین شیرینی‌های دوست‌داشتنی هستند و قنادی‌های معروف محله ما سال‌هاست که شیرینی‌های مخصوص عید را برای هم‌محلی‌ها تهیه می‌کنند.
از کنار قنادی بزرگ خیابان کریم‌خان که می‌گذریم، بوی خوب شیرینی‌ها ناخودآگاه ما را به داخل مغازه هدایت می‌کند.
آقای پوریان مدیر این قنادی می‌گوید: «معمولا بیشتر اجناس در شب عید قیمت‌شان تغییر می‌کند، اما شیرینی جزو خریدنی‌هایی است که حجمش تغییر می‌کنند. چراکه غیر از شب عید، شیرینی تر و خامه‌ای بین مردم محبوب‌تر است.
اما شب عید داستان برعکس می‌شود و شیرینی‌های خشک که کوچک‌تر هستند طرفدار پیدا می‌کنند. شاید به همین دلیل است که این روزها بیشتر شیرینی‌فروشی‌ها و قنادی‌ها مثل ما، بساط شیرینی تر و بزرگ را جمع کرده‌اند.»
آقای پوریان ادامه می‌دهد: «شیرینی عید دو ویژگی دارد: اول اینکه باید از نوعی باشد که تا آخر عید بیات نمی‌شوند. دوم اینکه ارزان و سبک باشند تا مردم بتوانند با یک کیلو شیرینی، از مهمان‌های بیشتری پذیرایی‌کنند.» البته اگر هنوز شیرینی نخریده‌اید به پیشنهاد این مدیر قنادی، به شما می‌گوییم که روی خرید شیرینی‌های نخودچی، کشمشی، مشهدی و حتی باقلوا برای مهمانی‌های عیدانه خود فکر کنید.
سال 86 نفس‌هایش به شماره افتاده است؛ عقربه‌های ثانیه شمار ساعت که به لحظه تحویل سال نزدیک می‌شوند، ته دلتان آرام می‌لرزد و استرسی جذاب پای سفره هفت‌سین وادارتان می‌کند که چشم به چشم آنهایی بدوزید که آن طرف سفره با لبخند نگاهتان می‌کنند، یا اینکه ذهنتان را به سمت آرزوهای خوب هدایت کنید.
به هرحال تنها چند روز تا زمان قراردادی تقویم برای شروع سال نو باقی‌مانده است، پس وقتی که «هشتاد و شش ِ خسته» را تا پشت در خانه‌هاتان بدرقه می‌کنید، کمی لای در را باز بگذارید، هشتادوهفت، از همان جا پیداست.
همشهری امارات
