پیاده‌رو در قرق موتورسواران

گاهی اوقات سرعتشان آنقدر زیاد است که به سبب باد ناشی از سرعت بالای این وسیله نقلیه، دور شمسی‌ ـ قمری را تجربه می‌کنید. متعجب نشوید این تصویر خیالی یا داستان کتاب نیست. حقیقتی است که برای تماشایش باید به خیابان کارگر جنوبی بروید. پیاده‌روهای این خیابان در گذشته، از سوی کاسبان که بیشتر صافکار و نقاش و موتورسوار بودند، قرق شده بود که به همت مدیریت شهری پیاده‌رو از حصار کاسبان رها شد و امروز خط ویژه‌ای است برای موتورسیکلت‌ها.

ساعت حدود ۷:۳۰ به میدان قزوین می‌رسیم. ترافیک سنگین است و برای رسیدن به چهارراه لشکر، ترجیح می‌دهیم ادامه مسیر را پیاده برویم. همین که وارد پیاده‌راه می‌شویم، ناگهان موتورسواری بلند می‌گوید: «خانوما مراقب باشید!» مجالی برای برگشت نیست و مانند باد از کنارمان می‌گذرد. با خود فکر می‌کنیم اشتباه از ما بوده که وارد مسیر عبور و مرور موتورسواران شده‌ایم. نگاهی به اطراف می‌اندازیم و مطمئن می‌شویم که در پیاده‌رو هستیم. هنوز از شوک سرعت موتورسواران خارج نشده‌ایم که صدای موتورسیکلت دیگری به گوشمان می‌رسد و ناخواسته به کنج دیوار پناه می‌بریم. موتورسوار عبور می‌کند و زن میانسالی از سوپرمارکت بیرون می‌آید و می‌گوید: «الهی خیر نبینید! چرا از پیاده‌رو می‌رید؟ مگه خیابون نیست؟» هنوز حرف‌هایش ادامه دارد که سراغش می‌رویم و خودمان را معرفی می‌کنیم و بلافاصله می‌گوید: «خدا خیرتون بده. مشکل ما رو بنویسید شاید مسئولان رسیدگی کنن. هر روز صبح و ظهر و شب ماجرا همینه. اصلاً امنیت نداریم. چند بار اینجا تصادف شده و پلیس اومده تذکر داده و جریمه کرده. اما اصلاً فایده نداره.»

دور زدن لنزهای نظارتی
در یک شمارش سرانگشتی، در مدت ۱۰ دقیقه بیش از ۲۰ موتورسوار از پیاده‌رو عبور می‌کنند و خودشان را به چهارراه لشکر می‌رسانند. البته برخی که مسیر همیشگی‌شان از این مکان است، راه‌های دور زدن دوربین‌های نظارتی چهارراه لشکر را خوب بلد هستند. آنها پیش از رسیدن به چهارراه از مسیرهای انحرافی که با خیابان همسطح‌سازی شده‌اند، وارد خیابان اصلی می‌شوند. موتورسوارانی که وارد پیاده‌رو می‌شوند، می‌دانند نیروی پلیس راهور در چهارراه ایستاده است. به همین دلیل همگی قانون انحراف به سمت خیابان اصلی را رعایت می‌کنند و در فواصل مختلف، خودشان را از دست پلیس نجات می‌دهند. «علیرضا» به قول خودش برای نخستین بار است که از این مسیر عبور می‌کند و برای همین تا انتهای پیاده‌رو می‌آید و توسط پلیس متوقف می‌شود. پلیس جوان هم بدون فوت وقت دست به کار می‌شود تا جریمه‌ای تقدیم او کند. علیرضا می‌گوید: «برای نخستین باره که از این مسیر میام. خیلی عجله داشتم و نمی‌دونستم پلیس هست وگرنه وارد پیاده‌رو نمی‌شدم.» او پس از دریافت قبض جریمه الکترونیکی آن را مچاله می‌کند و روی زمین می‌اندازد و می‌گوید: «کی تا حالا برای موتورسیکلت جریمه داده که من دومی باشم!» ‌کاری که گویا در بین راکبان موتورسوار مرسوم است و نشانه‌های این رفتار مرسوم را می‌توان روی زمین دید.

چشمان بسته
کم‌کم کاسبان از راه می‌رسند، بسم‌الله ‌می‌گویند و کرکره‌ها را بالا می‌کشند.
«عباس احمدی» صافکاری دارد و با ابراز گلایه از حضور موتورسواران در پیاده‌رو می‌گوید: «به محض اینکه وسیله‌ای تو پیاده‌رو میذاریم، مأموران میان و تذکر میدن. حالا چطوره که موتورسواران هر روز هزاران بار از پیاده‌رو رفت‌وآمد می‌کنند و هیچ‌کس مانع آنها نمی‌شود.» ساکنان کوچه‌ها منتهی به خیابان کارگر جنوبی هم از وضعیت پیش آمده شاکی‌اند و می‌گویند: «پیاده‌رو محل گذر عابرپیاده است اما از وقتی پیاده‌رو بزرگ‌تر شده از دست موتورسواران آسایش نداریم. سال گذشته با شهرداری تماس گرفتیم و مشکلاتمون رو گفتیم و اومدن و چندتا مانع جوش دادن اما فایده‌ای نداشت.» پیاده‌رو خیابان کارگر جنوبی بیش از اینکه برای عابران پیاده هموار باشد به خط ویژه موتورسواران تبدیل شده است.

شهرداری مقصر نیست مردم رعایت کنند
مردم، کاسبان و حتی راهور، شهرداری را مقصر معرفی می‌کنند و می‌گویند: «مدیران شهری با نصب موانع در پیاده‌رو مسیر عبور و مرور موتورسواران را مسدود کند.» اما مدیران شهری نظرشان متفاوت است. «فرشاد داودی» شهردار ناحیه ۳ در گفت‌وگو با همشهری محله این اتهام را رد می‌کند و می‌گوید: «شهرداری مقصر نیست. برای محدود کردن عبور و مرور موتورسواران در فواصلی که لازم بوده، موانع نصب شده است اما راکبان موتورسوار با هر ‌ترفندی از آنها عبور می‌کنند.» به گفته او بافت مسکونی این خیابان مانع از ایجاد راه‌بندهای «سِت ویلچری» می‌شود: «اضافه کردن موانع بی‌شک تردد عابران پیاده را با مشکل مواجه می‌کند و به همین دلیل شهرداری منطقه برنامه‌ای برای افزودن موانع ندارد.» شهردار ناحیه ۳، مشارکت مردم را بهترین راهکار می‌داند و می‌گوید: «در برخی از موارد قانون راهور و خدمات مدیریت شهری اثری ندارد و باید از خود مردم درخواست کمک کرد. اگر شهروندان خودشان مراعات کنند و با صبوری از سد ترافیک بگذرند، بی‌تردید چنین مشکلاتی ایجاد نمی‌شود.»

قانون بی‌اثر است
برخورد با راکبان موتورسوار وظیفه نیروی پلیس است و آنها هم در چهارچوب قوانین با صدور جریمه تلاش می‌کنند قانون را اجرا کنند، اما موتورسواران به هیچ قانونی پایبند نیستند. آنها قانون خودشان را دارند و به تذکر و اخطار پلیس هم اهمیتی نمی‌دهند. مأمور راهور مستقر در تقاطع چهارراه لشکر در برابر بی‌توجهی موتورسواران به قانون می‌گوید: «وظیفه ما اعمال قانون است که این کار را از طریق توقف موتور، انتقال آن به پارکینگ و حتی صدور برگه جریمه انجام می‌دهیم اما گویا در قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی، هیچ قوانینی ویژه موتورسیکلت‌ها و راکبان آنها وضع نشده است. هیچ یک از این کارها اثری ندارد و هر روز بیش از صدها موتورسوار از پیاده‌روهای خیابان کارگر جنوبی رفت‌وآمد می‌کنند.» او کاغذهای جریمه ریخته شده روی زمین را نشان می‌دهد و می‌گوید: «خودتان شاهد بودید راکبان را جریمه کردم و آنها برگه مچاله شده را روی زمین می‌انداختند. قوانین راهور برای موتورسواران بازدارنده نیست و مسئولان باید به دنبال راهکار دیگری باشند.» این پلیس راهور به کم‌کاری شهرداری منطقه ۱۱ هم اشاره و عنوان می‌کند: «در پیاده‌رو موانعی وجود دارد که موتورسواران به آسانی از آنها عبور می‌کنند و این موانع تنها سد راه عابران پیاده‌اند. مسیرهای انحرافی به خیابان اصلی به درخواست پلیس راهور مسدود شده بود و این کار تا حدود زیادی مانع از تردد موتورسواران در پیاده‌راه می‌شد اما مأموران شهرداری موانع را برداشتند و مسیر را برای عبورومرور موتورسواران آزاد کردند.»