روایت غرضی از سه برابر شدن قیمت بنزین در دولت رجایی | چرا اعتراضات به اصفهان و شیراز کشیده شد؟

موضوع بحث

پاسخ‌های غرضی

چگونگی ۳ برابر شدن نرخ بنزین در دولت رجایی

تغییر نرخ بنزین وقتی با تبیین مناسب شکل بگیرد، کمتر اعتراضی در بر دارد

 زمان مرحوم شهید رجایی بنزین ۱۰ریال معادل «یک تومان» بود. ایشان نرخ آن را «۳ تومان» کرد و از من پرسید که این کار به چه نتیجه‌ای می‌رسد؟ گفتم چون قرار است مابه‌التفاوت درآمد بنزین را به مردم بالای ۶۰ سال در روستاها دهید، کاری خداپسندانه و مردم‌پسند است. در نهایت قیمت بنزین در آن مقطع ۳برابر شد و نه تنها اعتراضی رخ نداد، بلکه مورد تایید اکثریت هم قرار گرفت

گرفتاری‌های تفاوت قیمت بنزین ایران با کشورهای همسایه

بعدها همین‌طور که تورم‌ها افزوده شد، مابه‌تفاوت نرخ بنزین در ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس گرفتاری‌های زیادی برای کشور به وجود آورد

 با اینکه در دهه ۷۰ هر سال ۲۰ درصد به قیمت بنزین اضافه می‌شد، ولی بازهم مردم تحمل می کردند. با اینکه باور عمومی این بود که فقرا آسیب می‌بینند و ثروتمندان استفاده می‌کنند

 متاسفانه هرگز در ایران دولتی روی کار نیامده که توانایی پایین آوردن نرخ تورم به زیر ۲۰ درصد را داشته باشد تا هم نرخ بنزین و فراورده های نفتی به یک تعادل برسد و هم قشرهای آسیب پذیر دچار دردسر نشوند

از نیمه دوم دهه ۸۰ نیز که درآمد نفتی بسیار بالا بود و قیمت بنزین بازهم چند برابر شد، دولت با واردات کالا آن‌هم با ارز دولتی مردم را کمتر دچار دردسر و گرفتاری کرد

آثار نرخ بنزین روی دیگر کالاها و اعتبار نداشتن دولت در مقایسه با دولت شهید رجایی

وقتی قیمت بنزین سه برابر می‌شود، خیلی‌ها ضرر می‌کنند؛ به ویژه اینکه این گرانی روی قیمت کالاها نیز اثر می‌گذارد. بنابراین به همین خاطر است که اعتراض شکل می‌گیرد

اگر دولت موفق می‌شد قبل تغییر نرخ بنزین به مردم بگوید که این امری واجب بوده و قرار است درآمدهای حاصل از آن را میان اقشار آسیب پذیر توزیع کند، شاید اعتراض کمتری می‌شد و دولت و ملت و انقلاب دچار این همه گرفتاری و خسارات نمی‌شد. ولی دولتمردان می‌گویند اگر این کار را می‌کردند مردم به ذخیره بنزین روی آورده و گرفتاری‌های بیشتری درست می شد

 باید گفت متاسفانه اعتباری که دولت شهید رجایی داشت، دولت فعلی ندارد. بسیار کم اتفاق می‌افتد که دولت‌ها بتوانند اعتبار ۸۰ الی ۹۰ درصدی داشته باشند و معمولا آنها کمی بیشتر از ۵۰ درصد اعتبار دارند که آن نیز در طول انجام وظیفه‌شان به کمتر از ۴۰ درصد می‌رسد و بی‌تردید گرفتن این تصمیمات در چنین حالتی برای دولت‌ها بسیار دشوار است

چرا در حاشیه شهرها شدت اعتراضات بیشتر بود؟

اعتراضات در تهران بسیار کمرنگ بود اما در حاشیه شهر شدت اعتراضات بیشتر بود. از سوی دیگر، در اصفهان و شیراز اعتراضات از حاشیه شهرها به درون شهر کشیده شد

 یکی از دلایل زیاد بودن اعتراض در اصفهان مسأله تقسیم آب این استان بوده است. بدون تردید اصفهان از این سیاست بسیار آسیب دیده و دهه بسیار سختی را پشت سرگذاشته است

 اعتراضات در شیراز نیز به آن دلیل بود که شکل این شهر هنوز سنتی مانده و صنعت در آن نفوذ نکرده است. بنابراین اکثریت مردم فارس همانند دوره‌های غیرصنعتی مانده اند و متکی به درآمدهای بخش صنعت نیستند

در شهرهای صنعتی مانند تبریز، زنجان و خراسان به ویژه مشهد اعتراضات کمتری بروز کرد

در رقابت‌های سیاسی اقتدار کشور حفظ نمی‌شود

رقابت در اقتدار سیاسی همیشه بوده و هست و دولت‌ها رقبای سیاسی خود را می‌شناسند و در اینکه فضای مجازی امروز توانایی‌های بسیار فراوانی را برای جلوگیری از پنهان کاری به وجود آورده، شکی نیست

 همچنین تردیدی نیست که دولت آقای روحانی معارضانی دارد و اصلا در رقابت با همین معارضان روی کار آمده است. منتها در اینکه گروه‌های معارض دولت در جریان رقابت خود به فکر حفظ کشور باشند، تردید وجود دارد

 آیا معارضه با دولت باید تا جایی پیش رود که منجر به آشوب در کشور شود؟ متاسفانه ستادهای مرکزی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان در کشور مقصرند وگرنه بدنه مردمی این جریان‌ها سالم بوده و توانایی تشخیص نفوذ بیگانگان و سایر موارد را دارند

در رقابت‌های سیاسی اقتدار کشور حفظ نمی‌شود و هر دو جریان سیاسی از این نوع مواضع برای تضعیف رقیب استفاده می‌کنند. این نوع رقابت در کشورهای دیگر نیز وجود دارد، ولی حُسن ایران این است که جمعیت غالب در کشور که بیشترین بار را به دوش می‌کشد سرباز هیچ کدام از جریان ها نیست و حواسش بسیار جمع است.