به گزارش همشهری آنلاین، آب باران بعد از نفوذ در خاک و قبل از اینکه به منطقه اشباع برسد آب سبز را تشکیل می‌دهد و کشاورزی دیم عمدتاً از آب سبز تغذیه می‌کند. با استفاده از مفهوم جدید آب سبز می‌توان به ارزیابی دقیق‌تری از نقش آب در تولید محصولات کشاورزی در مناطق نیمه خشک پرداخت. در مقایسه با آب آبی، آب سبز منبع بزرگ‌تری از نظر حجم ذخایر آب شیرین و مشارکت در تولید مواد غذایی است، چرا که ۶۵ درصد از نزولات آسمانی به آب سبز و باقی به آب آبی تبدیل می‌شود.
- آب سبز ارزان قیمت است
همچنین حدود ۸۰ درصد زمین‌های کشاورزی جهان زیر کشت دیم هستند که ۶۰ درصد از غذای مردم را تولید می‌کنند. بهره‌برداری از آب آبی به دلیل نیاز به شبکه‌های انتقال و توزیع آب بسیار گرانتر از آب سبز است اما همین قابلیت انتقال و توزیع، مدیریت آن را ساده‌تر کرده و گزینه‌های بهره‌برداری از آن را (کشاورزی، صنعتی و خانگی) افزایش داده است. این در حالی است که عمده راه بهره‌برداری از آب سبز، استفاده از آن در تولید محصولات دیم است.
- شدت سیل‌خیزی رو به تشدید است
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها مراتع و آبخیزداری گفت: در حوزه اجرایی، بیش از ۵.۱ میلیون هکتار از حوضه‌های آبخیز کشور در دست اجرای فعالیت‌های آبخیزداری قرار گرفته است که در بیش از ۹۰ درصد شهرستان‌ها و بیش از هزار حوضه آبخیز در سراسر کشور در حال اجرا است.
ابوالقاسم حسین‌پور افزود: متناسب با شرایط کشور به واسطه تغییرات و نوسانات اقلیمی شدت سیلاب‌ها و سیل‌خیزی رو به تشدید است و وقوع سیل‌ها با دوره بازگشت بالاتر با زمان کوتاه‌تر بیشتر است. به رغم اینکه حجم بارش‌ها و منابع آبی به دلیل تغییرات اقلیمی رو به کاهش بوده اما شدت سیلاب‌ها در حال افزایش است و متناسب با این وضعیت چندین طرح جدید در خصوص آبخیز و آبخوان‌داری تدوین شده است.
وی با اشاره به این طرح‌ها، عنوان کرد: طرح آبخیزداری و کاهش مخاطرات سیل بر کانون‌های جمعیتی شهری و روستایی کشور، آبخوان‌داری و پخش سیلاب بر عرصه آبخوان‌های کشور که این طرح‌ها می‌تواند در راستای مدیریت ریسک سیل با انجام اقدامات پیشگیرانه از تشدید خسارات سیل در کشور جلوگیری کنند و با افزایش نفوذ آب درون زمین فرصت بهره‌برداری بیشتری از بارش‌ها و سیلاب‌ها را در کشور ایجاد کنند. همچنین می‌توانیم در راستای تغذیه چاه‌ها، چشمه‌ها و قنوات از ظرفیت سیلاب‌ها استفاده کنیم.
- ذخیره ۱ میلیارد متر مکعب آب باران در بارندگی‌های اخیر
مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: تا کنون عملیات اجرایی ۱۲ میلیون هکتار از سطح آبخیزهای کشور به طور کامل انجام شده و در سیلاب و بارش‌های اخیر بر اساس گزارش‌های اولیه حدود ۵ میلیون هکتار از این حوضه‌های آبخیز در محدوده بارشی و سیلابی بوده‌اند.
حسین‌پور در ادامه عنوان کرد: برآوردها حاکی از آن است که هر هکتار فعالیت آبخوان‌داری حداقل می‌تواند در یک سال هزار متر مکعب آب را در زمین نفوذ دهد و هر هکتار فعالیت آبخیزداری در سرشاخه و بالا دست بیش از ۵۰۰ متر مکعب آب را نفوذ می‌دهد.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در بارش‌های اخیر بیش از ۱ میلیارد متر مکعب حجم بارش‌ها از طریق فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری درون زمین نفوذ یافته که مورد بهره‌برداری زمین، گیاه و در مناطق با نفوذ عمقی‌تر در جهت تغذیه آبخوان‌ها، قرار گرفته است.
- به دنبال ذخیره و استفاده حداکثری از آب سبز هستیم
مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: حجم عمده منابع آبی، آب سبز (به عنوان ذخیره رطوبتی خاک تا قبل از رسیدن به منطقه اشباع است) و در خاک ذخیره می‌شود و مورد استفاده کشاورزی قرار می‌گیرد، این آب موجب پایداری خاک و کاهش فرسایش خاک و احیای پوشش گیاهی می‌شود. نگاه ما به آب آبی (روان‌آبی که در رودخانه‌ها و مخازن سطحی و زیر سطحی ذخیره می‌شود) محدود نیست همچنین ۶۵ درصد منابع آبی را آب سبز تشکیل می‌دهد.
وی با بیان اینکه باید به آب سبز اهمیت داده شود، تصریح کرد: خوشبختانه جهاد کشاورزی نیز با کمک شورای عالی استان‌ها دستورالعمل ذخیره‌سازی و نفوذ آب سبز را در دست تدوین دارد و این موضوع بر اساس مصوبه کمیسیون ویژه حمایت در مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده است.
حسین‌پور تاکید کرد: یکی از اقدامات مهم و موثر برای کشور فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری است که می‌تواند این ظرفیت آب سبز را در کشور بالا ببرد و امکان بهره‌برداری از آن را در راستای اهداف مختلف فراهم کند.
نظر شما