به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، رصدگران در تهران می‌توانند این پدیده نجومی را در ساعت ۷ و ۱۳ دقیقه صبح این روز هم‌زمان با طلوع آفتاب مشاهده کنند. این رخداد تا ساعت ۸ و ۲۳ دقیقه ادامه دارد.
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، گفت: در واپسین روزهای میلادی جاری و در ابتدای زمستان امسال آخرین گرفت خورشید در سال ۹۸ رخ خواهد داد.
وی اظهار کرد: این گرفت از نوع حلقوی است که فقط در بخش‌های محدودی از کره زمین به صورت حلقوی دیده می‌شود. خوشبختانه سراسر کشور تحت پوشش گرفت جزئی خورشید خواهد بود.
عتیقی با بیان این‌که مقدار پوشش کشور از این خورشیدگرفتگی در نقاط مختلف کشور از نظر درصد گرفت متفاوت است، افزود: کمترین مقدار گرفت خورشید در کشور حدود ۴۵ درصد و بیشترین مقدار به میزان ۸۶ درصد خواهد بود که در جنوبی‌ترین نقاط کشور از جمله در جزایر کیش و قشم مشاهده خواهد شد.
به گفته وی، این گرفت در تهران با ۶۱ درصد پوشش قابل مشاهده است.
- بیشترین زمان گرفت حلقوی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان کرد: وضعیت گرفت حلقوی از عربستان سعودی در حاشیه جنوبی خلیج فارس آغاز می‌شود و پس از طی کردن کشورهای قطر، امارات و عمان از اقیانوس هند عبور می‌کند و با عبور از کشور هند در جنوب شرق آسیا پایان می‌یابد.
به گفته وی، مسیر گرفت حلقوی ۵ دی‌ماه پس از کشور هند، کشورهای سریلانکا، مالزی، اندونزی و سنگاپور را طی می‌کند و از شمال جزایر ماریانا و گوام عبور خواهد کرد.
عتیقی ادامه داد: در کشورهای حوزه خلیج فارس مدت‌زمان گرفت حلقوی یک دقیقه است، ولی این زمان در کشور هند به بیش از ۳ دقیقه می‌رسد. بیشترین زمان گرفت حلقوی ۵ دی‌ماه ۳ دقیقه و ۴۰ ثانیه خواهد بود.
وی با بیان این‌که این گرفت در بخش‌هایی از اروپا و آسیا و همچنین شمال و غرب استرالیا به صورت جزئی دیده می‌شود، یادآور شد: خورشیدگرفتگی ۵ دی‌ماه ۹۸ متعلق به ساروس (دوره) ۱۳۲ است و مربوط به چهل‌وششمین گرفت از این ساروس است.
- زمان شروع و پایان خورشیدگرفتگی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران زمان آغاز این خورشیدگرفتگی را از ساعت ۲ و ۲۹ دقیقه و ۵۳ ثانیه به وقت جهانی در روز ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹ (برابر با پنج‌شنبه ۵ دی‌ماه ۹۸) دانست و گفت: این خورگرفت از اولین نقطه از کره زمین آغاز می‌شود و تا ساعت ۸ و ۵ دقیقه و ۴۰ ثانیه به زمان جهانی که سایه ماه زمین را ترک می‌کند، ادامه خواهد داشت.
عتیقی خورشیدگرفتگی روز پنج‌شنبه را سومین کسوف در سال جاری میلادی و دومین و تنها خورگرفت قابل مشاهده در سال ۹۸ خورشیدی دانست و افزود: این خورشیدگرفتگی در تهران حدود ساعت ۷ و ۱۳ دقیقه صبح روز پنج‌شنبه ۵ دی‌ماه هم‌زمان با طلوع مهر تابان از افق شرقی قابل مشاهده است و تا ساعت ۸ و ۲۳ دقیقه صبح این روز ادامه دارد.
برخی از زمان‌های آغاز و پایان کسوف ۵ دی‌ماه به این شرح است:
وی تاکید کرد: زمان‌های مشاهده موجود در جدول فوق به این معنی است که از دقایقی قبل خورشیدگرفتگی شروع می‌شود، ولی از آنجایی که خورشید در ایران طلوع نکرده است، ما قادر به مشاهده آغاز گرفت نیستیم. از این رو زمان‌های شروع به معنی زمان‌های آغاز مشاهده خورشیدگرفتگی است نه آغاز خورشیدگرفتگی.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان این‌که در سراسر کشور امکان رصد خورشیدگرفتگی پس از طلوع خورشید وجود دارد، گفت: از ساعتی قبل، این گرفت قابل مشاهده بوده و از آنجایی که خورشید در زیر افق قرار دارد، قادر به مشاهده خورشیدگرفتگی در آن زمان‌ها نیستیم.
عتیقی توضیح داد: در گرفت حلقوی ۵ دی‌ماه سایه ماه بیش از ۳ ساعت روی کره زمین قرار دارد و ۱۲ هزار و ۹۰۰ کیلومتر را طی می‌کند.
- هشدار به رصدگران
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: برای مشاهده گرفت خورشید استفاده از عینک‌های رصد خورشید ضروری است. استفاده از سایر روش‌های غیراستاندارد مانند شیشه‌های دودزده، فیلترهای جوشکاری و فیلم‌های رادیولوژی مورد تایید نیست، چراکه این ابزار می‌تواند برای چشم انسان خطرهای جدی در پی داشته باشد.
عتیقی با تاکید بر این‌که رصدگران به هیچ وجه با چشم غیرمسلح خورشیدگرفتگی را رصد نکنند، یادآور شد: علاوه بر آن برای رصد با تلسکوپ یا دوربین‌های دوچشمی، عکاسی و فیلمبرداری از این رویداد از قبل باید تجهیزات مجهز به فیلتر استاندارد مانند فیلتر مایلار باشند. نگاه مستقیم به خورشید بدون استفاده از فیلترهای استاندارد حتی برای مدت بسیار کوتاه خطرناک است و عوارض جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت.
- ماه‌گرفتگی
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان این‌که ۲ هفته پس از خورشیدگرفتگی ۵ دی‌ماه در شبانگاه جمعه ۲۱ و بامداد شنبه ۲۲ دی‌ماه جاری ماه‌گرفتگی رخ خواهد داد، گفت: این ماه‌گرفتگی از نوع نیم‌سایه است. با وجود آن‌که کشور در منطقه تحت پوشش این خسوف است، ولی ماه‌گرفتگی نیم‌سایه که در علم نجوم قدیم به آن خسوف غیرمرئی می‌گفتند، با چشمان انسان چندان محسوس نیست و ارزش رصدی ندارد.
نظر شما