به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، اختلال کم‌توجهی ــ بیش‌فعالی (ADHD) نوعی اختلال در سلامت روان است که باعث بروز بیش‌فعالی می‌شود. افراد مبتلا به ADHD عموماً توانایی تمرکز بر یک کار واحد و نشستن برای مدت طولانی در یک جا را ندارند.
- علائم بیش‌فعالی
مشکل در تمرکز کردن بر انجام یک کار، فراموش کردن وظایف و مسئولیت‌ها، پریشانی خاطر بیش از حد، ناتوانی در نشستن به مدت طولانی برای انجام کار واحد، پرحرفی و قطع کردن حرف دیگران برای صحبت کردن از نشانه‌های بارز این اختلال است. همچنین این اختلال در کودکان بیشتر با علائمی مانند آشفتگی در بروز عواطف، بی‌قراری، انجام کارها به‌صورت ناتمام، ناتوانی در تمرکز سر کلاس درس و فرار از انجام دادن تکالیف مدرسه بروز پیدا می‌کند.
بیش از ۶۰ درصد کودکان مبتلا به ADHD در بزرگسالی نیز علائم بیش‌فعالی از خود نشان می‌دهند، اما علائم و مشکلات بسیاری از آن‌ها با رسیدن به سنین بزرگسالی کاهش می‌یابد. اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی درمان‌نشده در بزرگسالان می‌تواند در بسیاری از جنبه‌های زندگی‌شان تأثیر منفی بگذارد؛ علائمی مانند مشکل در مدیریت زمان، فراموشی و بی‌حوصلگی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در محل کار، خانه و روابط این افراد شود.
بیش‌فعالی در پسران دو برابر دختران شیوع دارد. آمارها نشان می‌دهد یک‌دهم کودکان مبتلا به بیش‌فعالی‌اند یا علائم اولیه آن را دارند.
- علت بیش‌فعالی چیست؟
با وجود این‌که اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی مشکلی تقریباً شایع بین کودکان است، هنوز دانشمندان علت اصلی بروز آن را کشف نکرده‌اند اما مطالعات نشان می‌دهد عوامل ژنتیکی و عصبی می‌تواند در بروز این اختلال مؤثر باشد.
برخی مقالات نیز کاهش دوپامین را از عوامل مؤثر در بروز چنین اختلالی دانسته‌اند؛ دوپامین یک انتقال‌دهنده عصبی است که در ایجاد پاسخ‌های احساسی نقش دارد. یافته‌های تحقیقاتی دیگر نشان می‌دهد مغز افراد مبتلا به بیش‌فعالی و کم‌توجهی ماده خاکستری کمتری دارد؛ ماده خاکستری مغز بخشی از مغز است که در گفتار، عملکرد عضلات، خودکنترلی و تصمیم‌گیری نقش اساسی دارد.
- درمان بیش‌فعالی
درمان بیش فعالی معمولاً شامل رفتاردرمانی، دارودرمانی یا ترکیبی از این‌هاست. درمان‌های طبیعی بیش‌فعالی شامل پیروی از یک رژیم غذایی معتدل و مناسب، فعالیت بدنی به مدت حداقل یک ساعت در روز و محدود کردن میزان استفاده از موبایل، تلفن و فضای مجازی است.
- توصیه‌های تغذیه‌ای برای بیماران مبتلا به بیش‌فعالی
مطالعات نشان می‌دهد بسیاری از موارد بیش‌فعالی به دلیل رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب در این افراد است و حذف برخی مواد غذایی می‌تواند در کاهش عوارض ناشی از این اختلال بسیار کمک‌کننده باشد.
پرهیز از مصرف شکر، نوشابه، شیرینی، غذاهای چرب و غذاهای آماده و فراوری‌شده مانند سوسیس و کالباس می‌تواند به کاهش بروز علائم بیش‌فعالی در این کودکان کمک کند.
خوراکی‌هایی مانند هلو، گوجه‌فرنگی و خیار حاوی ماده‌ای به نام سالیسیلات هستند و باید از رژیم غذایی این کودکان حذف و مواد دیگر جایگزین آن‌هاشود. رنگ غذایی نارنجی که به‌صورت ماده افزودنی در غذاهای بسته‌بندی مانند آدامس، شکلات، سس، برخی دسرها، کنسروها و رنگ‌های غیرطبیعی زعفران وجود دارد نیز در بروز بیش‌فعالی مؤثر است و باید از غذای این کودکان حذف شود.
نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه‌ها، نوشابه‌های گازدار و چای پررنگ علائم این بیماری را تشدید می‌کنند.
برخی مطالعات نیز ثابت کرده‌اند کمبود برخی مواد معدنی، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب نیز می‌تواند باعث بروز چنین اختلالی شود. این مواد بدین شرح است:
- آهن
کمبود آهن دقت و تمرکز را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. باید دقت داشت کمبود آهن را باید با مصرف مواد غذایی حاوی این عنصر جبران کرد و نه لزوماً مصرف داروهایی مانند اسیدفولیک چراکه بنابر برخی مطالعات، مصرف بی‌مورد و بیش از نیاز اسیدفولیک در دوران بارداری خود می‌تواند زمینه بیش‌فعالی کودکان پس از تولد را فراهم کند.
- اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶
تحقیقات نشان داده است غلظت اسیدهای چرب امگا۳ و امگا۶ در افراد مبتلا به بیش‌فعالی کمتر از سایر افراد است. کنجد، تخم کدو تنبل و تخم آفتابگردان منابع خوب اسیدهای چرب امگا۶ و برخی ماهی‌ها نیز از منابع خوب امگا۳ هستند.
- منیزیم
اغلب در افراد مبتلا به بیش‌فعالی کمبود منیزیم دیده می‌شود و با دریافت آن علائم این اختلال کاهش چشمگیری می‌یابد. منیزیم در مغزها، حبوبات، غلات آسیاب‌نشده و سبزی‌ها با برگ‌های تیره‌رنگ وجود دارد.
کمبود روی، ویتامین B۶، کلسیم و پروتئین نیز می‌تواند از عوامل افزایش بروز علائم ADHD در کودکان و حتی بزرگسالان باشد.
نظر شما