در این روز که در تقویم جمهوری اسلامی ایران، روز بزرگداشت عطار نام گرفته است، نیشابور میزبان همایش کوچکی نیز خواهد بود که با پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به تمام رایزنیهای فرهنگی کشورمان در سراسر جهان آغاز میشود.
قرار است همزمان در ۱۸ کشور دیگر نیز برنامههای ویژه عطار برگزار شود که البته حتماً کشورهای دور و بر خودمان خواهند بود و برنامهها هم که از برنامههای همایش نیشابور میگوید: معلوم است.
دبیر اجرایی همایش و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور میگوید: «برنامه های این روز با صدا درآمدن زنگ عرفان در تمام مدارس آغاز و سپس همایش روز عطار در فرهنگسرای سیمرغ در نوبت صبح با حضور اندیشمندان و محققان علم و ادب و عرفان با حضور استادانی همچون محمد تقوی، محی الدین قنبری و ارائه مقاله شیرین بیانی برگزار و تنی چند از شاعران مطرح کشور و نیشابور به شعرخوانی پرداخته و همچنین غلامحسین سمندری و ابراهیم شریف زاده قطعاتی از آثار فاخر موسیقی مقامی خراسان را مینوازند.»
محمدمهدی مژدهی ادامه میدهد: «در ادامه این مراسم حاضران در محل مقبره این شاعر و عارف نامی حضور یافته و گلباران مقبره عطار نیشابوری همراه با اجرای مراسمی خاص انجام خواهد شد. در نوبت عصر نیز همایش عطار شناسی ویژه دبیران ادبیات فارسی و برگزاری مراسم شب شعر و موسیقی توسط مجتمع دانشگاهی نیشابور برگزار می شود.»
غیر از اینها، مسابقه منطقالطیرخوانی در سطح دبیرستانهای نیشابور هم برگزار میشود تا خیالمان از بابت عطار راحت شود و برویم سراغ بعدی. بعدی سعدی است که قطعا جایگاه بلندتری از عطار دارد و تنها ۶ روز بعد، یعنی اول اردیبهشت، روز بزرگداشت اوست.
اما هنوز هیچ برنامهای از هیچ سو برای بزرگداشت شیخ اجل ایران و یکی از ۴ ستون اصلی ادبیات کهن این مرز پرگهر اعلام نشده است.
سعدی در کنار مولانا، حافظ و فردوسی، بزرگترین شاعران ایرانی محسوب میشوند که خیام، عطار و نظامی را اگر به آنها بیفزاییم، تازه اندکی به عظمت شعر فارسی پی خواهیم برد؛ چرا که هنوز نامی از سنایی، یکی از ۳ ضلع شعر عرفانی ایران، بیدل، صائب و... به میان نیاوردهایم.
محمدرضا شفیعی کدکنی میگوید: «اگر قلمرو شعر فارسی را بهگونه مثلثی در نظر بگیریم، عطار یکی از ضلعهای این مثلث است و دو ضلع دیگر عبارتند از سنائی و مولوی. شعر عرفانی به اعتباری از سنائی آغاز میشود، در عطار به مرحله کمال میرسد و اوج خود را در آثار جلالالدین مولوی مییابد. پس از این سه بزرگ، آنچه بهعنوان شعر عرفانی وجود دارد، تکرار سخنان آنهاست.»
جالب آنکه، ۲ ماه اول سال ایرانی را باید روزهای شعر و شاعران ایران نامید. پس از سعدی، ۲۵ اردیبهشت نیز روز بزرگداشت غول حماسه در تمام دنیا، ابوالقاسم فردوسی است و در فاصله ۳ روز پس از او نوبت به بزرگمرد رباعی ایران، خیام نیشابوری خواهد رسید.
و به این همه باید اول فروردین را که روز جهانی شعر نام دارد، افزود اما ما از تمام این روزهای بزرگ برای فرهنگ ایرانی، چه بهرهای بردهایم و چه برنامهای داشته یا داریم؟
عطار به روایت شفیعی کدکنی
در تهران هم از سهشنبه، یعنی ۵ روز مانده به روز موعود، همایش «عطار نیشابوری به روایت شفیعی کدکنی» آغاز شده است.
علت یا بهانه، انتشار ۴ کتاب از مهمترین آثار عطار به تصحیح همشهری شهیر عطار است که همین یک ماه پیش به بازار آمد: «اسرارنامه»، «مصیبتنامه»، «منطقالطیر» و «مختارنامه».
تازه، علاوه بر اینها، «الهینامه»، «دیوان غزلیات» و «دیوان قصاید» نیز در راهند و احتمالا به نمایشگاه کتاب امسال میرسند؛ اقدامی که سبب شد همایش تهران با حضور بزرگان ادبیات کهن ایران، کمی از کار را انجام دهد.