جمعه ۲۳ فروردین ۱۳۸۷ - ۰۷:۳۲
۰ نفر

دکتر مهشید چایچی: همیشه وقتی صحبت از مراقبت‌های دوران بارداری و پس از زایمان می‌شود، متخصصان به نقش مادر تاکید می‌کنند و بیشترین بار را بردوش او می‌گذارند.

آنها معتقدند با آموزش مادران برای مراقبت از خود و نوزادشان می‌توان جلوی بسیاری از مشکلات بارداری و زایمان را گرفت.

به همین علت وقتی یک نوجوان (منظور زیر 15 سال یا حتی 15 تا 19 ساله) که اطلاعات کمی در این باره دارد مادر می‌شود، آمارهای تلخ در اذهان نقش می‌بندد؛ هر ساله 15 میلیون نوزاد از مادر نوجوان متولد می‌شوند. خطر مرگ در زایمان مادران 19- 15 ساله دو برابر مادران بالای 20 سال است و احتمال مرگ دختران زیر 15 سال درصورت زایمان 5 برابر دختران بالای 20 سال برآورد شده است.

با این‌همه اما به تازگی محققان شواهدی پیدا کرده‌اند که پدران خیلی جوان هم مثل مادران خیلی جوان در خطر هستند!

محققان انگلیسی و کانادایی متوجه شده‌اند که به‌دلیل ناتوانی پدران کم سن و سال از پشتیبانی همسر، ممکن است نوزاد و همسر چنین پدرانی دچار مشکل شوند. این مشکلات شامل وزن کم نوزاد در هنگام تولد، زایمان زودرس و مرگ در بدو تولد است.

این متخصصان بین سال‌های 1995 تا 2000،  6/2 میلیون مادر که در زمان زایمان، سن بین 20 تا 29 سال داشته و سن شوهرانشان را بررسی کرده و متوجه شدند احتمال کم وزن بودن نوزاد در پدران زیر 20 سال، 13 درصد؛ خطر نارس متولدشدن 15درصد و کوچک بودن نوزاد نسبت به سن بارداری 17 درصد بیشتر است.

 این در حالی است که خطر مرگ این بچه‌ها در ماه اول 22درصد و در سال اول پس از تولد هم تا 41درصدبیشتر می‌شود.

مقصر کیست؟

پروفسور شی وو ون از دانشگاه اوتاوا که سرپرست تیم تحقیقاتی است، با تاکید بر اینکه نیاز به بررسی‌های بیشتر در آینده هنوز وجود دارد، می‌گوید: اگر چه نمی‌توان منکر تفاوت‌های زیستی در پدران جوان شد اما به‌نظر می‌رسد که به شکلی آشکار،  دلایل اجتماعی نیز در این مشکلات نقش دارند.

معمولا پدران جوان از خانواده‌هایی هستند که هم تحصیلات کمتری دارند و هم از نظر اقتصادی وضع مناسبی ندارند. درباره مراقبت‌های قبل و حین زایمان هم کسانی که زمینه و اطلاعات کافی نداشته باشند، نمی‌توانند به اندازه کافی از زن باردار و نوزادش مراقبت و حمایت کنند.

دکتر سوزان بیولی، محقق و مشاور زایمان از کینگ کالج لندن هم معتقد است عوامل اجتماعی در این قضیه بیشتر اهمیت دارند. چون در سنین جوانی، پدر و تامین‌کننده خوب بودن کار سخت‌تری است.

 دکتر آلان پیسی، متخصص آندرولوژی از دانشگاه شفیلد انگلستان می‌گوید: هیچ دلیلی مبنی بر اینکه اسپرم مردان جوان باعث چنین مشکلاتی شده باشد، وجود ندارد.تنها توجیهی که برای این قضیه می‌توان یافت این است که مردان در سن بالاتر بهتر می‌توانند از زنان باردار خود مراقبت و حمایت کنند. به همین علت است که به‌نظر می‌رسد کودکانی که پدران مسن‌تری دارند،  زندگی‌شان شروع بهتری دارد.

خوب بخور مادر بعد از این !

اغلب نوجوانان باردار تغذیه مناسبی ندارند و به اندازه مورد نیاز خود و جنینشان مواد مغذی به بدنشان وارد نمی‌شود.

به همین علت است که زندگی نوزادشان هم به خطر می‌افتد. بررسی رژیم غذایی چنین مادرانی نشان داده که اگرچه از نظر چربی غنی است اما دچار کمبود ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی از جمله ویتامین آ، منیزیم، اسید فولیک، آهن، روی و کلسیم هستند.

حدود دو سوم نوجوانان حامله دور از خانواده خود زندگی کرده و بودجه کمی برای تهیه غذای مناسب دارند. به همین علت است که به جای گوشت، میوه و سبزیجات غذاهای ارزان و ناسالم می‌خورند.

احتمالا همین قضیه باعث کم وزن شدن نوزاد آنها و مشکلاتی چون کم خونی در مادران نوجوان می‌شود. در این بررسی مداخلاتی هم برای آموزش تغذیه به این افراد صورت گرفته بود اما بسیاری از این نوجوانان،  به دلیل مشکلات مالی نتوانسته بودند از این روش پیروی کنند.

مدیر کمیسیون غذای انگلستان در این باره می‌گوید: بدون پول کافی حتی اطلاعات درست راجع به تغذیه و مهارت کافی در آشپزی هم نمی‌تواند سلامت این مادران و نوزادشان را حفظ کند.

از دنیا چه خبر؟

ارتباط سن بارداری و پیامد حاملگی در تحقیقات متعددی مورد بررسی قرار گرفته است.

محققان هندی در سال 2007 به این نتیجه رسیدند که زنان نوجوان و نوزادانشان به‌طور بارزی در معرض خطر کم خونی شدید،  تشنج ناشی از فشارخون حاملگی،  زایمان زودرس، عقب افتادگی رشد داخل رحم و وزن کم نوزاد در زمان تولد هستند.

هندی‌ها هم متوجه شده‌اند که عوامل اقتصادی و فرهنگی این تاثیر را تشدید می‌کند و لازم است برای بهتر شدن پیامد زایمان،  آموزش‌های کافی به این مادران جوان داده شود.

در تایلند هم محققان با بررسی 11 ساله نتایج بارداری 121 زن زیر 15 سال متوجه شدند،  با اینکه احتمال پارگی کیسه آب دور جنین(آمنیون) و سزارین در این گروه سنی با سنین بالاتر فرقی ندارد اما کم خونی،  زایمان زود رس و وزن کم نوزاد هنگام تولد در آنها بیشتر است.

جالب است بدانید همین گزارش نشان داد که با 4 بار مشاوره قبل از تولد، وضعیت بهتر می‌شود. محققان این کشور هم نبود آموزش کافی و در دسترس نبودن مراقبت‌های لازم برای نوجوانان را علت این مشکل می‌دانند.

محققان اسکاتلندی هم به نتایج مشابهی دست یافته‌اند. آنها خطر مادر شدن در نوجوانان 15 تا 19 سال برای بار دوم را مربوط به بالا رفتن خطر زایمان زود رس و تولد نوزاد مرده ( تا 3 برابر) می‌دانند، با وجود اینکه در این گروه سنی نیاز به سزارین اورژانس کمتر است.

در ترکیه با بررسی 442 زن زیر 19 سال، نتایجی مانند مطالعات گذشته به دست آوردند.

این متخصصان با اشاره به پر خطر بودن حاملگی نوجوانان،  بخصوص در کشورهای درحال توسعه که عوامل اقتصادی- اجتماعی از اهمیت ویژه برخوردارند،  پیگیری وضع این افراد را برای کاهش عوارض خواستار شدند.

مروری بر مطالعات انجام شده تا سال 1970 در آمریکا، کانادا، انگلیس، فرانسه و سوئد به‌طور مشابهی نقش عوامل اقتصادی- اجتماعی در زندگی والدین نوجوان و اثر مهم آن در سلامت آنها و فرزندشان را تأیید می‌کند.

در تمام این کشورها وزن کم نوزاد هنگام تولد از مشکلات مادران جوان بوده که البته در سوئد کمترین و در آمریکا بیشترین عارضه مشاهده شده است. عده‌ای معتقدند چون در اولین حاملگی،  شانس زایمان زود رس و وزن کم نوزاد بیشتر است، این آمار عجیب نیست.

مرگ در زمان تولد که به‌نظر می‌آید بیشتر تحت‌تأثیر عوامل محیطی باشد،  در نوزاد این نوجوانان بیشتر است. جالب است بدانید در کشور سوئد که وضع اجتماعی - اقتصادی بهتر است، آمار نتایج متفاوتی را نشان می‌دهد.

(یعنی از مرگ و میر نوزادان خبری نیست!). همین امر نشان دهنده این است که با رسیدگی و مراقبت بیشتر از والدین می‌توان سلامت زایمان آنها را تاحد زیادی تضمین کرد؛ حتی اگر این والدین سنی کمتر از 15 سال داشته باشند!

مخالفان چه می‌گویند؟

بر خلاف تحقیقات ذکر شده، محققان اردنی معتقدند پیامد حاملگی در والدین نوجوان بهتر از بقیه است. در اردن شمالی بررسی 760 نوجوان حامله نشان داده که تفاوتی در عوارض زایمان این افراد با گروه سنی بالاتر وجود ندارد مگر در زایمان زودرس که در این گروه بیشتر است.

تازه نوجوان‌ها کمتر به دیابت بارداری، پارگی زودرس پرده دور جنین و خونریزی قبل از زایمان دچار می‌شوند. مطالعه دیگری که در دانشگاه گلاوستون (شاخه پزشکی دانشگاه تگزاس ) انجام شده هم نشان داده که با مراقبت‌های قبل و حین زایمان در نوجوانان حتی می‌توان عوارض زایمان را در آنها کمتر از گروه‌های سنی دیگر کرد.

به این ترتیب به‌نظر می‌رسد بیش از اینکه سن اهمیت داشته باشد،  آموزش سبک زندگی و تغذیه خوب؛ وبرخورداری از مراقبت و حمایت پزشکی،  روانی و اقتصادی لازم در سلامت والدین و نوزادشان اهمیت دارد.

 با تمام این حرف‌ها لازم است بدانید در سنین بالای 30 سال هم خطر کم وزنی نوزاد،  نارس بودن و حتی ناقص بودن او بیشتر از 20تا30 سالگی است.

پس اگر شرایط اقتصادی- اجتماعی مناسبی دارید، به اندازه کافی آموزش دیده‌اید و قصد بچه‌دار شدن دارید، لازم است بدانید بهترین سن برای پدر و مادر شدن 20 تا 30 سال است.

کد خبر 48345

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار پزشکی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز