البته دولت چین هم می‌خواست از این فرصت برای نشان دادن قدرت اقتصادی خود و تبدیل شدنش به یک ابرقدرت مدرن استفاده کند؛ اما ظاهراً هیچ کدام از این اهداف در جریان سفر مشعل المپیک 2008 به دور جهان برآورده نشده و در عوض، تمام توجهات به سمت اعتراض‌های سیاسی معطوف شده که چندان ارتباطی با المپیک و ورزش ندارند.
همانقدر که دولت چین می‌خواهد از طریق مشعل المپیک خودنمایی کند و چرخاندن آن در سراسر جهان را نشانه‌ای از نفوذ و قدرت خود معرفی کند، مخالفان دولت چین هم سعی دارند از راه مقابله با مشعل، مخالفت خود با سیاست‌های پکن را اعلام کنند. به همین جهت است که این روزها بحث درخصوص جلوه‌های واقعی المپیک در دنیای امروز بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
کشور چین چند سالی است که مشغول تدارک میزبانی‌اش در المپیک 2008 است. این کشور برای این رویداد شهرکی تازه تاسیس کرده و میلیاردها دلار هزینه کرده‌است؛ اما دردسرهای این میزبانی برای چین تاکنون بسیار بیشتر از فواید اقتصادی بوده است.
از ماه گذشته و چند روز قبل از شروع سفر نمادین مشعل در میان کشورها، جدایی‌طلبان تبت در هند و و نپال و داخل تبت دست به تظاهرات گسترده‌ای زدند که به خشونت منجر شد.
معترضانی که در یونان، انگلیس، فرانسه و آمریکا در مسیر حمل مشعل المپیک 2008 اخلال ایجاد کردند، دلایل مخالفت خود با دولت چین را در درجه اول، سرکوب مخالفان جدایی طلب در تبت و در درجه دوم، نقض حقوق بشر در چین معرفی کرده‌اند. به نوشته روزنامه سانفرانسیسکو کرونیکل، اعمال فشار بر 2 میلیون چینی برای ترک محل زندگی و ساختن تاسیسات لازم برای برگزاری مسابقات المپیک در آن مناطق، و نیز استفاده از نیروی کار بسیار ارزان در چین از جمله موارد دیگری است که به آنها اعتراض شده است.
در آغاز راه مشعل، یعنی در المپیای یونان، مخالفان دولت چین پوستر بزرگی را در اعتراض به سرکوب مخالفان توسط دولت پکن به نمایش گذاشتند که بلافاصله با مداخله پلیس، این غائله ختم شد. همان جا، در مسیر حمل مشعل نیز اخلال به وجود آمد؛ اما توجه جهانی زمانی متوجه این اعتراضات شد که حدود هزار نفر از مخالفان دولت چین در مقابل دفتر گوردون براون، نخست وزیر انگلیس تجمع کردند و پیش از ادای احترام براون به این مشعل در لندن، اعتراض خود را به نمایش گذاشتند.
در مسیر حمل مشعل نیز مخالفان سعی در خاموش کردن آن داشتند و درگیری آنان با پلیس چنان شدت گرفت که 35 نفر بازداشت شدند.پاریس هم از این اعتراضات بی‌نصیب نماند. مقامات مسئول مجبور شدند 2بار مشعل المپیک را خاموش کنند و آن را با اتوبوس حمل کنند تا پلیس بتواند جلوی معترضان خشمگین را بگیرد. از سوی دیگر، نصب پوستر بزرگی مبنی بر اعتراض به نقض حقوق بشر در چین، موجب شد مقامات چینی در لحظات آخر، از حضور در تالار شهر پاریس سرباز بزنند.
توقف پر سر و صدای بعدی مشعل المپیک در سانفرانسیسکو بود. مقامات این شهر نیز مجبور شدند برای مقابله با سیل معترضانی که از قبل در مسیر حمل مشعل المپیک حاضر بودند، مسیر حرکت را تغییر دهند و درواقع جلوی دردسر بیشتر را بگیرند.برخی از معترضان معتقدند که کمیته بین‌المللی المپیک را باید برای همراهی با چین و سیاست‌هایش سرزنش کرد؛ زیرا المپیک 2008 درهر صورت می‌تواند مناسبترین فرصت برای چین باشد تا دستاوردهای اقتصادی اش را به رخ جهان بکشد. در همین راستا، ژاک روژه رئیس کمیته بین‌المللی المپیک از بابت اعتراض‌هایی که مخل حرکت مشعل المپیک در برخی کشورهای جهان شده، ابراز تأسف کرده و گفته است: قرار بود حمل مشعل المپیک در نقاط مختلف جهان، پیام آور صلح برای تمام ملل و فرهنگ‌ها باشد.
جالب اینجاست که برخی از کشورهای جهان از ترکیب تیم محافظ چینی که مشعل المپیک را همراهی می‌کند نیز به شدت انتقاد کرده‌اند و انتخاب افرادی از نیروهای امنیتی چین برای این منظور را یکی از عوامل تشدید خشم معترضان قلمداد کرده‌اند.
البته ایده اولیه حمل مشعل المپیک در نقاط مختلف جهان نیز کاملاً بار سیاسی داشته و شاید ادامه این روند سیاسی، نباید اکنون جای تعجب داشته باشد. این ایده برای اولین بار توسط کارل دائم- برگزار‌کننده مسابقات المپیک برلین در سال 1936 میلادی و مشاور آدولف هیتلر- طرح و اجرا شد.
به نوشته بی‌بی سی، او مسئولان رایش سوم را قانع کرد که حمل مشعل المپیک توسط 3422 دونده در نقاط مختلف جهان می‌تواند عظمت آلمان را برای کشورهای دیگر مسجل کند. وی مدعی بود که مشعل المپیک نمادی است از صلح، هماهنگی و وحدت جهانی. حتی آدولف هیتلر هم در یکی از سخنرانی‌های خود، ورزش قهرمانی را راهی برای گره زدن دغدغه‌های کشورهای جهان معرفی کرده بود.
قرار بود این واقعه، تصویری از رایش سوم به‌عنوان یک کشور مدرن ارائه دهد؛ کشوری که علاوه بر شکوفایی اقتصادی، نفوذ بین‌المللی زیادی هم داشت. هیتلر و همفکرانش البته در این راه موفق هم شدند. حمل مشعل المپیک 1936 برلین در کشورهای اروپایی از اهمیت خاصی برخوردار بود زیرا هیتلر قصد داشت در سال‌های بعد، آن کشورها را اشغال کند و همین اتفاق هم افتاد.
به هرصورت، انگیزه‌های سیاسی در المپیک 2008 به وضوح خود را همتراز با انگیزه‌های ورزشی قرار داده‌اند. اعتراضات انجام گرفته به سیاست‌های دولت چین حتی برخی سیاستمداران را به موضع گیری واداشته و مثلاً گوردون براون نخست وزیر انگلیس اعلام کرده که در مراسم افتتاح بازی‌ها شرکت نخواهد کرد.
هنگامی که گوردون براون نخست وزیر انگلیس در کنار مشعل قرار گرفت، این افراد با قرار گرفتن در مقابل او، مانع از کار عکاسان شدند و حتی هنگامی که دنیس لوییس، قهرمان مسابقات هفت‌گانه انگلیس قصد داشت مستقیما مشعل را به دست علی جواد، قهرمان انگلیسی وزنه‌برداری معلولان بدهد، در کار او مداخله کردند.
هیلاری کلینتون نیز از جورج بوش رئیس‌جمهوری آمریکا خواسته که موضع مشابهی بگیرد؛ اما نباید فراموش کرد که این‌گونه مواضع نیز تنها پس از مشاهده اعتراضات خیابانی به سیاست‌های دولت چین مورد توجه قرار گرفته‌اند و نه قبل از آن. همین سیاستمداران البته هیچ گاه با قطع ارتباط تجاری کشورهایشان با چین موافقت نخواهند کرد. المپیک هم تنها یک بهانه سیاسی دیگر است.
امنیتی ترین شکل انتقال مشعل المپیک در جهان
مشعل المپیک پکن در حال عبور از قاره اروپا به سوی شهر پکن در منتهی الیه قاره آسیا است. حمل مشعل توسط چینی‌ها در این دوره از بازی‌های المپیک شرایط خاصی دارد.
از نکات جالب توجه درباره حمل مشعل المپیک این است که تعداد قابل ملاحظه‌ای چینی که گرمکن‌های آبی رنگی به تن دارند، تحت عنوان همراهان مشعل در تمامی مراحل حمل آن در خیابان های شهرهای مسیر عبور حضور دارند.وظیفه رسمی همراهان مشعل المپیک این است که به نوبت و با دقت، به گونه ای مشعل را به دست دوندگان حامل آن برسانند که در تمام طول مسیر روشن بماند.
گفته می‌شود همراهان مشعل، بخشی از هیات رسمی کمیته برگزار کننده المپیک پکن هستند و در طول مسیر حرکت مشعل در سراسر جهان همراه آن حرکت می کنند. تصور می شود این افراد از اعضای سازمان های امنیتی چین باشند. از زمان آغاز حرکت مشعل در هر لحظه حداقل 3 نفر همراه آن حرکت می‌کنند.
در مراسم انتقال مشعل المپیک پکن در خیابان های لندن، حداقل 20 نفر مجهز به هد فون و میکروفون های امنیتی در کنار آن بودند و فاصله آنها با مشعل حداکثر در حد چند متر بود، حتی هنگامی که مشعل به خیابان داونینگ (مقر دفتر نخست وزیر انگلیس) رسید
