هنوز کابل تنها نقطه تحت کنترل دولت مرکزی است و هنوز مدارس و مراکز تجاری در امنیت نیستند. مردم این کشور هنوز آب و برق کافی در طول شبانهروز ندارند و هنوز وقتی از خانههایشان خارج میشوند چند نظامی خارجی را در کوچهها در کمین میبینند.
در چنین شرایطی نظامیان آمریکایی راهبرد تازهای را برای ادامه این جنگ در پیش گرفته اندتا از میزان تلفات خارجی بکاهد. این راهبرد که امید زیادی هم به آن بسته شده، آموزش نیروی کماندویی ویژه برای انجام عملیات محدود و شبانه در نقاط دوردست علیه مراکز و مقرهای طالبان است.
بالگردهای شنوک آمریکایی در هفتههای اخیر هر شب کماندوهایی را به روستاهای دوردست افغانستان میبرند که مجهز به سلاحهای پیشرفته هستند و ماموریتشان حمله به مراکز تجمع طالبان در این مناطق است.
این حملات از ماه دسامبر گذشته در منطقه صابری در استان خوست آغاز شد. این منطقه مدتهاست که برای نظامیان آمریکایی خطرناک به حساب میآید. تا کنون عملیات کماندوها در این مناطق به مرگ یا دستگیری بیش از 30 نفر از رهبران عوامل شبه نظامی و ناآرامی در شرق افغانستان منجر شدهاست.
جنگجویان طالبان فکر میکنند که این عملیات کار نیروهای ویژه آمریکایی است؛ اما چنین نیست. این کماندوهای شبانه مانند نیروهای آمریکایی لباس میپوشند، سلاح آمریکایی به دست میگیرند و عینکهای دید در شب به چشم میزنند؛ اما آنها افغانی هستند نه آمریکایی.
این نیروهای ویژه افغان توسط گروههای نیروی ویژه آمریکا آموزش میبینند و آماده میشوند. نیروهای آمریکایی بهدنبال این هستند که با آموزش این کماندوها نیروی جنگی ویژه و ثابتی ایجاد کنند که در نهایت جایگزین نظامیان آمریکایی در افغانستان شوند.
یکی از فرماندهان نیروی ویژه آمریکا در پایگاه نظامی خوست به خبرنگار واشنگتن پست میگوید: این کار، بلیت خروج ما از اینجاست. در پایگاه نظامیان آمریکا در خوست، کماندوهای افغان در کنار نیروهای آمریکایی غذا میخورند، میخوابند، آموزش میبینند و در نهایت وارد عملیات میشوند.
تشکیل نیروی ویژه 4 هزار نفری افغان توسط نظامیان آمریکایی تحولی بزرگ در این کشور ایجاد میکند. این تجربه در گذشته هم در افغانستان به اجرا گذاشته شدهبود.
در سال 2001 و در عملیات سرنگونی طالبان در افغانستان یک گروه ویژه موسوم به کلاهنمدیهای سبز با نفوذ به مناطق محلی به سرنگونی طالبان کمک کردند. اکنون این نیروهای افغان در صف نخست جبهه نبرد قرار میگیرند و قرار است مستقیما مسئولیت این جنگ را به دست بگیرند.
نیروهای ویژه آمریکا تنها این کماندوهای افغان را هدایت میکنند و در عملیات آنها هیچ نقشی ندارند. نظامیان آمریکایی معتقدند که این نیروی کماندویی به مهمترین ابزار در مقابل ناآرامیهای افغانستان تبدیل میشود.
این رویکرد جدید همچنین میتواند در ماههای آینده موجب کاهش شمار نیروهای ویژه آمریکا و ناتو در افغانستان شود. اکنون بیش از 2 هزار نیروی ویژه و کمکی خارجی در افغانستان حضور دارند که بسیاری از آنها در گروههای 12 نفری و در کنار نیروهای افغان در مناطق ناآرام افغانستان در عملیات شرکت میکنند.
در مناطق خشونتخیز استان خوست و نقاط ناآرام دیگر افغانستان کماندوها نقشی اندک اما حیاتی دارند. آنها رهبران عوامل ناآرامی را دستگیر کرده یا میکشند، تامینکنندگان مالی و سازندگان بمب را دستگیر میکنند و این مرحله اول از راهبرد پاکسازی مناطقی است که هستههای دشمن در آن فعالیت دارند.
نیاز به وجود نیروی افغانی که در حمله به شبکه ناآرامیها و عوامل شبه نظامی مهارت داشتهباشند اکنون بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. به ویژه اینکه اکنون بمبگذاریهای کنار جادهای و حملات انتحاری از سال 2006 در افغانستان افزایش یافتهاست.
در کمپ آموزشی که در میان کوهها در استان خوست محاصره شده، سروان محمد رضای 29 ساله از گردان 203 کماندویی برای فرود آمدن ازبالگرد و شروع عملیات لحظهشماری میکند.
زمان فرود فرامیرسد و سربازان یکییکی ازبالگرد خارج میشوند. دربالگرد یک نیروی ویژه آموزش دهنده حضور دارند تا اطمینان حاصل شود آنها در مکان تعیین شده درست به زمین فرود بیایند.
افراد نیروی ویژه پیش از شروع عملیات در یک رقابت برای انتخاب شدن شرکت میکنند و 12 هفته آموزش اولیه میبینند. این آموزش در پایگاه ویژه در جنوب کابل آغاز میشود.
بعد از این آموزش اولیه 12 هفتهای، کماندوها میان نیروهای ویژه ارتش در 5 منطقه افغانستان تقسیم میشوند. سپس هر گروه 6 هفته آموزش حضور مستقیم در ماموریت را میگذرانند. مسئولان آموزش کماندوها شب و روز را با این نیروهای آموزشی میگذرانند.
بعد از این مدت این نیروی کماندویی فاصله بسیاری با همرزمانشان در دیگر واحدهای ارتش افغانستان پیدا میکنند. مثلا در آموزشهای اولیه بیش از 6 هزار ردیف گلوله شلیک میکنند. این در حالی است که سربازان عادی تنها 60 ردیف گلوله شلیک میکنند.
با وجود این آموزش پیشرفته، اکنون متقاضی زیادی برای شرکت در این گروه آموزشی و بعد تبدیل شدن به کماندوهای حرفهای وجود ندارد. از سوی دیگر این واحدهای آموزشی اکنون با کمبود 3500 نفر نیروی آموزش دهنده روبهرو هستند.
این به معنای کمبود 40 درصد از نیروی مورد نیاز برای آموزش است. قرار است هزار تفنگدار آمریکایی در روزهای آینده برای این منظور وارد افغانستان شوند اما حتی این تعداد هم نمیتواند کندی روند آموزش و تشکیل نیروهای ویژه افغان را تامین کند.
در این اردوهای آموزشی بخشی از کار آموزش به وسیله نمایش فیلمهای جنگی واقعی در خود افغانستان صورت میگیرد. این افراد هر ماه 50 دلار حقوق اضافه بر حقوق ارتش دریافت میکنند.
به این ترتیب حقوق این نیروها در مجموع به 200 دلار در ماه میرسد. آنها همچنین از تجهیزات پیشرفته بهتری نسبت به دیگر نیروهای ارتش برخوردار میشوند.
در ماه دسامبر بیش از 200 کماندوی تازه آموزش دیده افغان در استان خوست در یک شب 5 هدف را در مناطق ناآرام تسخیر و 5 تن از رهبران و عوامل ناآرامی را دستگیر کردند. در 9 فوریه گذشته نیز این نیروها نسیمالله از رهبران یکی از هستههای بمبگذار طالبان را دستگیر کردند.
مزایای استفاده از نیروهای افغان در اینگونه عملیات برای آمریکا زیاد است. این کماندوهای محلی، زبان و فرهنگ افغان را به خوبی میدانند و میتوانند اطلاعات بیشتری جمع کنند.
نظامیان آمریکایی با این کماندوها مشکلات زیادی دارند. یکی از این مشکلات این است که آنها آب و غذای زیادی استفاده میکنند که این برای شرکت در عملیات حساس و طولانی مانع بزرگی است. در عملیاتی، به یک گروه 5 نفره 20 بطری آب برای 4 روز دادهشد. اما آنها در روز اول همه ذخیره آب را تمام کردند و بعد آب بیشتری طلب کردند.
هدف بعدی نظامیان آمریکایی این است که این نیروهای ویژه بعد از فراگرفتن مهارتهای لازم، خود به هسته آموزشدهنده برای تربیت نیروهای ارتش افغانستان تبدیل شود.
راهبرد جدید ناتو
قرار است گروههای کماندویی افغان از 6 گردان تشکیل شوند که هر گردان 640 کماندو را شامل شود. از این میان اما تا کنون 3 گردان در 5 ماه گذشته کار خود را آغاز کردهاند.
کماندوهای آمریکایی میگویند در این راه هنوز موانعی وجود دارد که از آن جمله میتوان به مسائل لجستیک مانند آموزش ذخیره آب و غذا برای نبردهای طولانی و هماهنگی کماندوها با نیروهای منظم ارتش اشاره کرد.
با این حال این برنامه طولانی مدت و گسترده است و آموزش وسیع نیروهای امنیتی افغان را شامل میشود. این برنامه در حقیقت بخشی حیاتی از راهبرد جدید ناتو و آمریکا برای ایجاد ثبات در افغانستان است. کمبود آموزشدهندهها و مشکلات تجهیزات و امکانات، روند آموزش کماندوها را کند کردهاست.
واشنگتن پست- 19 آوریل 2008