همشهری آنلاین- رابعه تیموری: اکنون با اجرای از سر اجبار این شیوه آموزش و حتی جایگزین کردن آن با آموزش و پرورش سنتی، نقایص این روش و فراهم نبودن زمینه به کار گیری آن، به خوبی خودنمایی می کند. یکی از مهم ترین آثار کاستی های آموزش مجازی، بی عدالتی آموزشی میان دانش آموزان برخوردار و کم برخوردار است. در جنوب تهران تعداد دانش آموزان کم برخوردار کم نیست. فراهم نبودن امکانات لازم برای استفاده از آموزش مجازی باعث دورافتادن این دانش آموزان از درس و تحصیل شده است.
دانش آموزان گمنام
برای شنیدن مشکلات و حرف های دانش آموزان کم بضاعت در این روزهای مجازی شدن درس و کلاس، باید نام و نشان آنها را داشته باشیم. اغلب مدارس فهرست بلندبالایی از دانش آموزان کم بضاعت دارند، اما شمار مدارسی که تعداد دانش آموزان محروم از آموزش مجازی را پیگیری و تهیه کرده اند، به اندازه انگشتان یک دست هم نمی رسد.«زهرا» دانش آموز کلاس چهارم است و در شهرری زندگی می کند. پدرش بیمار و زمینگیر است و زندگیشان با کمک بانیان موسسه خیریه «حضرت ابوالفضل(ع)» می چرخد. تماس های ما با تلفن همراه مادر زهرا بی نتیجه است و وقتی همراه مددکار خیریه به سراغش می رویم، کنار در خانه قدیمی شان مشغول یادگیری درس و مشق از همکلاسی اش است. زهرا می گوید: «خانم معلم ما در خانه اش درس می دهد و فیلم می گیرد. او فیلم ها را توی یک گروه مجازی می فرستد. ما کامپیوتر نداریم و اگر مادرم پول داشته باشد، بسته اینترنت می خرد تا در گوشی او فیلم ها را ببینم، ولی وقتی مادرم پول ندارد، دوستم سوگند درس ها را به من یاد می دهد.»
او برنامه های «مدرسه آموزش» را از تلویزیون ۱۴اینچ خانه می بیند، ولی یک بار دیدن آن برای یادگیری کامل و رفع اشکالات درسی اش کافی نیست. او می گوید: «درس ریاضی کلاس ما از درس ریاضی تلویزیون عقب تر است و ما چون درس های قبل از آن را یاد نگرفته ایم، نمی توانیم آنها را بفهمیم.»
اینترنت پرسرعت نیاز داریم
در آزمون جامع ماهانه دبیرستان نمونه دولتی شهید چمران منطقه۱۷ که این بار به دلیل شیوع بیماری کرونا مجازی و آنلاین برگزار شد، عده ای از دانش آموزان غیبت داشتند. یکی از دانش آموزان پایه هفتم که نتوانسته در آزمون شرکت کند، می گوید: «من برای انجام تکالیفم از تلفن همراه مادرم استفاده می کنم. روز آزمون مادرم از محل کارش دیر برگشت و نتوانستم ساعت ۶بعدازظهر آنلاین باشم.» او تلفن همراه و رایانه ندارد و مادرش قول داده اگر شیوع بیماری طولانی شود، برای خودش یک گوشی ساده بخرد و گوشی اندروید خود را دراختیار او قرار دهد. مادرش تنها نان آور خانواده است.
«مهدی عزیزی» دانش آموز کلاس دهم است.
او در محله علی آباد جنوبی (منطقه۱۶) زندگی می کند. می گوید: «برای بازکردن بعضی از فیلم های آموزشی که دبیران مدرسه تهیه کرده اند، به نرم افزارهای خاص نیاز هست که گوشی های اندروید معمولی ندارند. بیشتر گروه های آموزشی مدارس در تلگرام تشکیل می شود. اگر فیلترشکن مناسبی نداشته باشی، نمی توانی به راحتی وارد شوی. بعضی از دوستانم فیلترشکن های قوی را خریداری و به تلفن همراهشان نصب کرده اند، اما بسیاری از همکلاسی هایم نمی توانند این هزینه را بپردازند.»
فضای سایت مدارس برخوردار استریو شده است
به نظر مهدی اغلب معلمان و دبیران تلفن همراه باکیفیت و تجهیزات لازم برای فیلمبرداری و ضبط ویدئوهای آموزشی را ندارند و ضعف های سخت افزاری این ویدیوها سبب می شود دانش آموزان نتوانند از آنها به خوبی استفاده کنند. مهدی از معلمانی گلایه می کند که در تعیین تکالیف درسی شرایط و مشکلات دانش آموزان را در نظر نمی گیرند. او می گوید: «بعضی از دبیران از ما می خواهند از تکالیفمان پرینت رنگی بگیریم و تصویر آنها را برایشان بفرستیم یا برای انجام تکالیف عملی درس هایی مانند تربیت بدنی در منزل، لوازم گرانقیمت تهیه کنیم که هزینه سنگینی را به خانواده ها تحمیل می کند.»
«معصومه میرزایی» ۳دهه در آموزش و پرورش مناطق جنوبی تهران خدمت کرده و اکنون به عنوان معاون آموزشی پایه دوازدهم با یکی از مدارس منطقه۶ همکاری می کند.
او می گوید:« بسیاری از مدارس مناطق برخوردار برای آموزش دانش آموزان در این اوضاع، از کلاس مجازی آنلاین «اسکایروم» استفاده می کنند. در این روش فضای سایت مدرسه تبدیل به استریو می شود و برنامه های آموزشی با صدا و تصویر باکیفیت پخش می شود.»
مدارس جنوب تهران به حمایت نیاز دارند
میرزایی درباره مزیت های این روش آموزش مجازی به ضبط ویدئوی آموزشی می گوید: «در روش آموزشی اسکایروم مانند کلاس های درس سنتی، امکان ارتباط دوسویه معلم و دانش آموز، حضور فعال دانش آموزان و رفع اشکال آنها به وجود می آید، اما وقتی آموزش با ضبط و ارسال ویدئو انجام می شود، معلم و دانش آموزان ارتباط موثری با هم ندارند.» به قول میرزایی برگزاری استریویی کلاس درس به هزینه زیادی نیاز دارد و بسیاری از مدارس جنوب شهر برای ارائه این شیوه آموزشی به حمایت وزارت آموزش و پرورش نیاز دارند. او می گوید: «بعضی از مدیران مدارس جنوب تهران هم که کارنامه فعالیت مناسب و خلاقانه ای دارند، منتظر حمایت دولت نمی نشینند و با همکاری و مشارکت اولیا امکانات لازم را به وجود می آورند. بسیاری از خانواده های این مناطق با آن که از شرایط اقتصادی مرفهی برخوردار نیستند، برای آموزش باکیفیت و مناسب فرزندانشان حاضرند مسئولان مدارس را یاری کنند.»
به باور میرزایی با توجه به وجود مشکلاتی مانند آلودگی هوا که بسیاری از اوقات درس و مدرسه را به تعطیلی طولانی مدت می کشاند، از تقویت سیستم آموزش مجازی گریزی نیست و دوران شیوع ویروس کرونا فرصت مناسبی برای رفع نواقص این شیوه آموزشی و وارد کردن آن به سیستم آموزش و پرورش کشور است. او می گوید: «آموزش مجازی مدارس در روزهای آغاز طرح، نقایص و اشکالات زیادی داشت که در طول زمان کمتر شده و رو به پیشرفت است. فراهم کردن امکانات نرم افزاری برای همه دانش آموزان، از مهمترین اجزا و ملزومات کارآیی این روش است که اگر فراهم نشود، محرومیت آموزشی دانش آموزان کم برخوردار را بیشتر از گذشته می کند.»
آموزش های تلویزیونی به عدالت آموزشی کمک می کند
«منیره حمیدی» مدیر دبیرستان دوره دوم بعثت، راه اندازی شبکه تلویزیونی «شاد» از سوی آموزش و پرورش کشور را کمک موثری برای آموزش دانش آموزان کم بضاعت می داند و می گوید: «توزیع اینترنت رایگان به دبیران و دانش آموزان و ارائه آموزش های درسی در صدا و سیما تا اندازه ای در نظام آموزشی مجازی عدالت برقرار می کند، اما باید این خدمات مستمر و باکیفیت ارائه شود تا تاثیرگذاری لازم را داشته باشد.» حمیدی نگران دانش آموزانی است که در چرخه آموزش مجازی مدارس از قلم می افتند. او می گوید:«کانال آموزشی مدرسه بعثت پیش از شیوع بیماری کرونا ۲۰۰عضو داشت. با شیوع این بیماری و تغییر آموزش ها از حضوری به مجازی، با کمک شورا و انجمن اولیا و مربیان مدرسه تعداد اعضا را به ۳۹۰عضو رساندیم، اما هنوز هم ۳۰دانش آموز عضو کانال نشده اند و خدمات آموزشی دریافت نمی کنند. متاسفانه امکان شناسایی این دانش آموزان بازمانده از آموزش وجود ندارد و ارسال پیامک و دعوت گروهی از خانواده ها برای عضویت در کانال هم مشکل را حل نکرده است.»
حمیدی با جذب حمایت مالی خیران تلاش کرده امکانات لازم برای آموزش مجازی تعدادی از دانش آموزان کم بضاعت مدرسه را فراهم کند. او می گوید: «تعداد دانش آموزانی که نمی توانند هزینه اینترنت بپردازند یا تلفن همراه و سیستم رایانه ای مناسبی ندارند، کم نیست و حمایت های مالی به این دانش آموزان هم مرهمی مقطعی است، در شرایط فعلی و با توجه به دسترسی اغلب خانواده ها به تلویزیون، کیفیت ارائه خدمات آموزشی در شبکه های تلویزیونی از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر به موازات راه اندازی و رونق شبکه های آموزش تلویزیونی، امکانات آموزش مجازی مدارس تقویت شود، از عقب افتادگی تحصیلی دانش آموزان جلوگیری می کند.»
نظر شما