کرونا و تجربه اردن در منع عبور و مرور

به گزارش همشهری آنلاین، این گزارش، ترجمه گزارشی از سی ان ان با عنوان " تجربه‌ی منع کامل عبور و مرور در اردن" توسط نیما فاتح و دامون افضلی است.

اردن روز چهارشنبه گذشته از شدتِ یکی از سفت‌وسخت‌ترین طرح‌های منع کامل عبور و مرور برای [مهار] ویروس کرونا کاست؛ این تصمیم پس از آن گرفته شد که اعلام منع کامل آمدوشد موجب صحنه‌های آشوبناکی در این کشور شد.

مردم در روزهای مابعدِ برقراری منع کامل عبور و مرور، برای دریافت بسته‌های نانی که کامیون‌های دولتی توزیع می‌کردند جنجال به‌راه‌انداختند، خطوط تماس اضطراری اورژانس پس از آن که ظاهراً از تماس‌های تلفنی مردم اشباع شد از کار افتاد و برخی گزارش دادند که در خانه چیزی برای خوردن ندارند.

 ولی دولت عقب‌نشینی کرد و از شدتِ محدودیت‌های آمدوشد مردم کاست. پس از چهار روز منعِ کاملِ عبور و مرور، به مردم اجازه داده شد که برای کارهای ضروری، نظیر خرید مواد غذایی از مغازه‌های کوچکِ دم‌دست‌شان و تهیه‌ی دارو، از خانه خارج شوند. در ساعت‌های ۶ عصر تا ۱۰ صبح منع عبور و مرور کماکان برقرار است.

آدام کوگل، نایب‌رییس شاخه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقای دیدبان حقوق بشر (که در امان مستقر است) به سی‌ان‌ان گفت: ’’ وقتی نخست‌وزیر اعلام کرد که مغازه‌های کوچک امروز باز می‌شوند و مردم می‌توانند پیاده برای خرید به آنجا بروند، مردم واکنش جمعی و پرشوروشوقی نشان دادند.‘‘
اداره‌ی امنیت کل اردن می‌گوید در روز دوشنبه ۱۶۵۷ نفر بابت نقض منع کامل عبور و مروری که از روز شنبه برقرار شده بود، بازداشت شدند. خاطیان با مجازات یک سال حبس روبه‌رو هستند.

روز چهارشنبه حکومت هشدار داد که در روزهای پیشِ رو ممکن است مقامات اقدامات سختی به عمل بیاورند. وزیر اطلاع‌رسانی، امجد العضایله، گفت ’’شمار مردمِ مبتلاشده افزایش یافته و این نشانه‌ی نگران‌کننده‌یی است. تشدید اقداماتْ ضروری است‘‘.

• نگرانی‌ها از منع کامل عبور و مرور

در ساعت ۷ صبح روز شنبه برای اعلام منع کامل آمدوشد آژیر حمله‌ی هوایی نواخته شد. روز یکشنبه حکومت اعلام کرد منع عبور و مرور برای مدت نامعلومی ادامه دارد و همین موجب پراکنده‌شدن وحشت در سراسر کشور شد.

کوگل می‌گوید: ’’مردم نگران شدند. متأسفانه شفافیت در کار نبود و برخی پیام‌های درهم‌برهم موجب اضطراب و دلواپسی مردم شد. حکومت هنوز اعلام نکرده که چطور می‌خواهد نیازهای ضروری را رفع‌ورجوع کند‘‘.

پس از این که حکومت اعلام کرد که انحصار توزیع و تحویل مواد غذایی را در دست می‌گیرد، ویدئوهای رسانه‌های اجتماعی انبوه مردمی را نشان می‌داد که دور کامیون‌های دولتیِ توزیع مواد غذایی را گرفته‌اند. داروخانه‌ها با سیل تماس‌های تلفنی برای تحویل بسته‌های دارویی مواجه بودند.

شدتِ قوانین وضع‌شده در اردن برای منع عبور و مرور در تقابل آشکار با کشورهایی نظیر ایتالیا قرار دارد که هفته‌هاست شاهد محدودیت‌های آمدوشد است ولی شهروندان هنوز هم اجازه دارند در صورت ارائه‌ی دلیل به فروشگاه‌ها بروند. 

سفت‌وسختیِ این دستورات به‌ویژه با توجه به شمار نسبتاً پایینِ موارد ابتلا در اردن جالب‌توجه است. طبق آخرین آمارهایی که حکومت در روز چهارشنبه اعلام کرد تا کنون فقط ۱۵۳ اردنی تست‌ کووید-۱۹شان مثبت بوده است.

مرزها بسته شدند و فرودگاه‌ها، دانشگاه‌ها و عبادت‌گاه‌ها تعطیل شدند. مردمی که از هواپیما پیاده می‌شدند یک‌راست به قرنطینه فرستاده می‌شدند (گاهی به هتل‌های پنج‌ستاره‌یی که حکومت آن‌ها را در اختیار گرفته بود) و ارتش در ورودی شهرها گشت‌زنی می‌کرد.

ولی برخی افراد تقاضای دولت برای درخانه‌ماندنِ ساکنان را نادیده می‌گرفتند، در نتیجه هفته‌ی گذشته وقتی نخست‌وزیر، عمر الزاز، طی فرمانی قانونی دفاعی را رسماً اعلام کرد، واکنش‌ها بالا گرفت. روز دوشنبه، پادشاه کشور، ملک عبدالله دوم، گفت از نیروهای امنیتی خواسته است ’’حداکثر آمادگی‌شان را برای مقابله با تهدید ویروس کرونا حفظ کنند‘‘.

به‌گفته‌ی تلویزیون‌های محلی اعلام منع کامل عبور و مرور موجب ترافیک سراسری در روز جمعه شد، چون هزاران نفر برای خرید مواد غذایی و سایر مایحتاج ضروری راه‌شان را به سمت سوپرمارکت‌ها کج کردند. ویدئوهای دست‌به‌دست‌شده مردم را در نانوایی‌ها نشان می‌دهد که برای [خرید نان] همدیگر را هل می‌دهند و درگیری‌ها بالا می‌گیرد.

• ’حفاظت و نگهداری‘

نخست‌وزیر روز شنبه گفت ’’بابت گرفتنِ چنین تصمیم‌هایی پوزش می‌خواهیم، ولی هدف از این کار حفاظت از شما و حفظ امنیت‌ و سلامتی شماست‘‘.

یکی از روزهایی که منع کامل عبور و مرور هنوز برقرار بود، خانواده‌ی کوگل فهمیدند که یکی از اعضای خانواده برای درمان وضعیت سلامتی‌اش به دارو نیاز دارد. دسترسی به هیچ داروخانه‌یی ممکن نبود و آن‌ها بارها به اورژانس تلفن زدند ولی تماس هرگز برقرار نشد. مقامات اردنی می‌گویند خطوط اورژانس روزانه هزاران تماس تلفنی داشته‌اند.

کوگل می‌گوید: ’’با خطرات پزشکی فراوانی روبه‌رومی‌شدیم اگر که این شرایط برای مدت نامعلومی درمان‌نشده به امان خدا رها میشد. وقتی خبرهای جدید درباره‌ی گسترشِ نامعلومِ منع کامل عبور و مرور را شنیدیم خیلی نگران و مضطرب شدیم‘‘. روز چهارشنبه وقتی از شدت محدودیت فعالیت‌های داروخانه‌ها کاسته شد، خانواده‌ی کوگل توانست داروهای لازم را تهیه کند.

گوکل می‌گوید وقتی سراغ سرایدار ساختمان‌اش رفت فهمید مواد غذاییِ این کارگر مصری در دوره‌ی منع عبورومرور ته کشیده بود و او دیگر چیزی برای خوردن نداشت. خانواده‌هایی که امکان‌اش را داشتند و پس از اعلام منع عبورومرور در روز جمعه، توانستند بودند چیزهایی ذخیره کنند، جزو معدود ’آدم‌های خوش‌بخت‘ بودند.

’’من حکومت را بابت در پیش‌گرفتنِ این اقداماتِ خیلی محکم برای مهار [کرونا] تحسین می‌کنم. دلیل انجامِ این کارها فقط این است که می‌خواهند گسترشِ این بیماری را تثبیت کنند. در این باره هیچ تردیدی نیست. ولی درعین‌حال، وقتی از نظر تأمین نیازهای ضروری مایه‌ی وحشت مردم شدند، کاش تصمیمات‌شان را روشن‌تر اعلام می‌کردند‘‘.

نحوه‌ی واکنش حکومت به کرونا حمایت برخی از مردم را هم در پی داشته است. در این هفته، هر شب رأس ساعت ۸، برخی از اردنی‌ها برای تشویق نیروهای امنیتی به بالکن‌های‌شان رفتند.

حسن کریم، کارگر یک مغازه‌ی لباس‌فروشی، به سی‌ان‌ان گفت: ’’اگر به آن‌چه بر سرِ ایتالیا و فرانسه آمد نگاه کنید، می‌بینید آن‌ها خیلی دیر دست به کار شدند. اردن در مسیر درستی است‘‘.

جمال لطوف، بازرگان اردنی، به سی‌ان‌ان می‌گوید: ’’این اتفاق در همه‌جای دنیا دارد رخ می‌دهد، من هم باید وظایف‌ام را به جا بیاورم. در این شرایط که قوانین و مقررات اضطراری حکمفرماست، این کاری طبیعی است. چیزی که در حال از سر گذارندن آن‌ایم، تجربه‌ی معمولی نیست، تاریخ این روزهایی را که شاهد آن‌ایم را به یاد خواهد سپرد. خیال می‌کنم این وظیفه‌ی من است‌ـــ بحث‌کردن ندارد‘‘.

در این بین حکومت وعده داده که رویکردش را تعدیل می‌کند. العضایله روز سه‌شنبه در کنفراسی خبری گفت ’’در این روزهای دشوار هیچ راه‌حل بی‌نقص و کاملی وجود ندارد، پس طبیعی است که مشکلات و تخلف‌هایی وجود دارد که حل‌شان خواهیم کرد‘‘.

 منبع : سی‌ان‌ان  March ۲۶, ۲۰۲۰ راب پیکِتا و تامارا قبیلاوی

https://edition.cnn.com/۲۰۲۰/۰۳/۲۵/middleeast/jordan-lockdown-coronavirus-intl/index.html