همشهری آنلاین- زینب زینال زاده- فاطمه عسگری نیا: طرح تفکیک زباله از مبدا و جداسازی زباله های تر و خشک با تلاش شهرداری تهران طی سالهای گذشته به یک فرهنگ تبدیل شد و اکثر شهروندان با مشارکت در این طرح مدیریت شهری را در ساماندهی زباله های شهر یاری کردند. با ورود کرونا این فرهنگ شهری هم تحت الشعاع قرار گرفت و مدیران شهری برای حفظ سلامتی شهروندان و جلوگیری از انتقال ویروس کووید 19 دستور توقف تفکیک زباله را دادند. خانه های بازیافت تعطیل شدند و خودروهای ملودی که مخصوص جمع آوری زباله های خشک تفکیک شده بودند در پارکینگ ها پارک شدند. براساس دستورالعمل ابلاغ شده،مدیران شهری موظف شدند با نظارت دقیق از فعالیت زباله گردها جلوگیری کنند و به پیمانکاران حوزه پسماند هم توقف فعالیت نیروها ابلاغ شد و همچنین دادستانی تهران هم طی نامه‌ای از فرماندهی انتظامی تهران بزرگ خواست با همکاری شهرداری تهران مانع زباله‌گردی در سطح شهر شوند.
«اصغر عطایی»، مدیر کل خدمات شهری شهرداری تهران، در اولین روزهای ورود ویروس کرونا در گفت و گو با خبرنگار ما گفته بود: «این روزها با توجه به شرایط پیش آمده، شهروندان از ماسک و دستکش استفاده می کنند. این اقلام، زباله خشک محسوب می شوند و شهروندان پس از مصرف آنها را داخل کیسه های تفکیک می اندازند و ممکن است با این کار انتقال بیماری با شتاب بیشتری انجام شود، بنابراین از پیمانکارانی که مسئول جمع آوری زباله های تفکیک شده در مناطق هستند، خواستیم این کار را متوقف کنند.»
به گفته او جمع آوری زباله های خشک تا اواسط فروردین ماه غیرقانونی است .عطایی بارها تاکید کرده است: «افرادی که اقدام به این کار کنند متخلف هستند و برابر قانون با آنها برخورد می شود.»
با چنین دستورالعمل های ابلاغ شده ای، انتظار می رفت دیگر شاهد حضور زباله گردها در معابر نباشیم ، اما از همان اسفند ماه تا کنون که در اواسط فروردین سال 99 قرار داریم شاهد فعالیت زباله گردها هستیم. وجود این افراد در مناطق 11 و 12 بیش از سایر مناطق محسوس بوده است.
در شرایط کنونی که همه برای ریشه کنی بیماری کرونا تلاش می کنند و شهروندان در قنطینه خانگی به سر می برند چرا این دستورالعمل ابلاغ شده اجرایی نشده و متخلفان چه کسانی هستند؟برای رسیدن به پاسخ، گشتی در خیابان های مناطق 11 و 12 می زنیم.
مقصد اول خیابان کارگر جنوبی
اندامی نحیف دارد و تا کمر داخل سطل زباله فرو رفته است، نه دستکشی به دست دارد نه ماسکی بر صورت. وقتی سرش را بیرون می آورد و ما را می بیند با تعجب و خشم می پرسد بله کاری دارید؟ خودمان را معرفی می کنیم و می گوییم: «این روزها که بیماری کرونا شیوع یافته است زباله گردی ممنوع شده و این کار شما تخلف است، ماموران شهرداری اگر ببینند حتما با شما برخورد می کنند.» پس از توضیحات ما می گوید: «ما بدون اجازه شهرداری کاری نمی کنیم. این زباله ها را به جز شهرداری کسی از ما نمی خرد.»
با تعجب می پرسیم: «شهرداری نه تنها با شما برخورد نمی کند بلکه خودش زباله ها را از شما می خرد؟» ابروهایش را بالا می اندازد و می گوید: «در این خیابان که محل گذر ماموران شهرداری است می شود بدون اجازه کار کرد.» کیسه بزرگ که پر از پلاستیک و مقواست روی دوشش می گذارد و از ما دور می شود.
مقصد دوم: خیابان ابوسعید
در خیابان ابوسعید هم با زباله گرد نوجوانی مواجه می شویم که سطل را واژگون کرده و مشغول جداسازی بطری و کاغذ از دل آن است. وقتی سئوال می کنیم این کار تخلف است و زباله ها را به چه کسی می دهد، می گوید: «من چند سالی است که این کار را انجام می دهم و کسی به ما نگفته نباید این کار را انجام دهیم.» او نه ماسک دارد و نه دستکش. می گوید: «ما با پیمانکار شهرداری کار می کنیم و زباله ها را آخر شب تحویل می دهیم و پول می گیریم.» در حرفهای او هم ردپای پیمانکار دیده می شود.
مقصد سوم: خیابان باب همایون
در خیابان باب همایون هم این روزها همه مغازه ها تعطیل و خبری از هیاهوی همیشگی و رفت و آمد مردم نیست اما زباله گردها هنوز در آن جولان می زنند. خیابان در سکوت وهمناکی فرو رفته است و در اصطلاح پرنده پر نمی زند. مردی خرامان خرامان نزدیکمان می شود ، پشت به خورشید، کیسه اش هنوز جای زیادی برای زباله های خشک دارد. سلام می کنیم و از کارش می پرسیم. می گوید: «پلاستک و کاغذ و خلاصه هر چیزی که به درد فروش بخورد، از سطل ها و کنار خیابان جمع می کنم.»در یک کلام زباله گرد است.
کاری که قرار بوده تا 15 فروردین ماه قطعا متوقف شود و انجامش تخلف محسوب می شود. وقتی می گوییم این کار تخلف است و ممکن است ماموران شهرداری و حتی انتظامی با او برخورد کنند، می خندد و می گوید: «خود شهرداری گفته جمع کنیم. پس چرا باید برخورد کند.» حرف های او هم مشابه افراد قبلی است. انگشت اتهام و تخلف به سوی شهرداری و پیمانکاران بخش پسماند نشانه می رود.
مقصد چهارم: خیابان مولوی
در خیابان مولوی هم وضع به همین شکل است.در دو طرف خیابان تا چشم کار می کند زباله گرد دیده می شد. عده ای سر داخل سطل ها فرو برده بودند، عده ای هم به زباله های رها شده در کف خیابان امید بسته بودند. رضا کیسه اش پر شده و به راه می افتد تا زباله هایش را تحویل دهد. از او می پرسیم زباله ها را کجا می برد؟ می گوید: «پیمانکار شهرداری زباله ها را از ما تحویل می گیرد.» به او می گوییم: «مگر نمی دانی این روزها بیماری کرونا شیوع یافته و این کار تخلف محسوب می شود؟» با تعجب نگاه می کند و می گوید: «کسی به ما در این مورد حرفی نزده و ما هر روز این کار را انجام می دهیم. می بینید که خیابان شوش پر از افرادی است که مثل من نان شب شان را از این راه به دست می آورند.»
اینها نمونه ای از تخلفات برخی از پیمانکاران در تهران است. قطعا در سایر مناطق هم شاهد فعالیت زباله گردها هستیم. این روزها که همه برای ریشه کنی و جلوگیری از انتقال ویروس کرونا تلاش می کنند، هستند کسانی که بدون در نظر گرفتن وضعیت بحرانی برای سود بیشتر تلاش می کنند. کم شدن نظارت ها فضا را برای سودجویان فراهم کرده است و زیر سایه سنگین و رنج آور کرونا پول کثیف به جیب می زنند.
تخلف برخی از پیمانکاران را می پذیریم
پس از گفت و گو با زباله گردها و اذعان آنها به تخلف برخی از پیمانکاران شهرداری سراغ «اصغر عطایی» مدیر کل خدمات شهری شهرداری تهران می رویم. او در گفت و گو با خبرنگار ما با تایید فعالیت زباله گردها می گوید: «این موضوع را تکذیب نمی کنیم و می پذیریم که تعداد معدودی از زباله گردها همچنان در مناطق فعالیت می کنند که جای تاسف دارد.»
عطایی در ادامه می گوید: «براساس توافقات انجام شده قرار بود پیمانکاران فعال در حوزه پسماند تا 15 فروردین فعالیت شان را متوقف کنند اما در برخی از مناطق به ویژه مناطقی که شما اشاره کردید شاهد فعالیت زباله گردها بودیم که به هر حال شهرداران مناطق موظف به برخورد با پیمانکاران متخلف هستند.»
او ادامه می دهد: «مدیریت شهری در حد توان تلاش کرده است و میزان تولید زباله ها هم نشان می دهد که در بحث جلوگیری از تفکیک زباله کارهای موثری هم انجام شده است.»
به گفته مدیر کل خدمات شهری شهرداری تهران، میزان زباله تولیدی تهران روزانه 5 هزار و 300 تن بود که با شیوع بیماری کرونا و توقف طرخ تفکیک زباله حدود یک تا دو تن افزایش داشته است و این عدد به بیش از 6 هزار و 500 تن رسیده است.
نظر شما