همشهری آنلاین: مردم استان خوزستان در نیمه دوم ماه شعبان، کم کم خود را برای ماه رمضان آماده می‌کنند و با انجام مناسک مخصوصی به استقبال ضیافت الهی می‌روند. خوزستانی‌ها در این ماه سعی می‌کنند اگر با کسی کدورتی دارند، کینه را کنار بگذارند و از همدیگر حلالیت طلب کنند.
افطاری و صله رحم
خوزستانی‌ها، معمولا بعد از اقامه نماز مغرب در مساجد، سفره افطاری پهن و با شیر گرم، خرما و چای از نمازگزاران پذیرایی می‌کنند. همچنین رسم دیگری بین خوزستانی‌ها رواج دارد که جالب است. آنها بر این عقیده‌اند که همیشه هنگام افطاری مهمان هم داشته باشند. به همین دلیل صله رحم و دید و بازدید در این ماه در استان خوزستان به اوج خود می‌رسد.
برای مهمانی افطاری، اهل خانه انواع خوراکی و خوردنی مانند رنگینک، حلوا، مسقطی به علاوه فرنی، حلیم و آش و قلقل سفره افطار را تهیه، بعد همراه آب‌داغ با نبات، چای و شیر از مهمانان پذیرایی می‌کنند. خوزستانی‌ها غذاهای مخصوصی در رمضان مانند «سمبوسه»، «هریس»، «تشریبه»، «قلقل» و «ماقوده» تهیه می‌کنند. قهوه هم از نوشیدنی‌های رایج در خوزستان است که این شب‌ها طرفداران زیادی دارد.
مراسم ۳۰ روزه روضه‌خوانی
برگزاری مراسم ۳۰ روزه روضه‌خوانی در خانه‌ها و اغلب حسینیه‌ها بیشتر بین مردم عرب خوزستان رایج است. خوزستانی‌ها مراسم شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و همچنین شب قدر را با عزاداری و خواندن قرآن و ادعیه برگزار می‌کنند.
گرگیعان، گرامیداشت نیمه ماه رمضان
«گرگیعان» یکی دیگر از آیین‌های قدیمی و ویژه ماه رمضان است که هنوز در مناطق مختلف اهواز و شهرهای کارون، شوش، هویزه، امیدیه، شادگان، حمیدیه، سوسنگرد و آبادان برپا می‌شود. گرگیعان یا قرقیعان هر ساله شب ۱۵ ماه مبارک رمضان و مصادف با ولادت امام حسن مجتبی (ع) به شکلی خاص و شاد بین عرب‌های این استان برگزار می‌شود. برخی معتقدند وجه تسمیه آن از «قرع الباب» به معنای در زدن گرفته شده است. به این دلیل که کودکان در خانه‌ها را برای گرفتن شیرینی و عیدی می‌کوبند. برخی دیگر در این‌باره می‌گویند که از کلمه «قرّة العین» (نور چشم) مشتق شده است. مراسم گرگیعان مصادف با تولد امام حسن مجتبی (ع) است و دلیل اجرای آن را مربوط به خوشحالی پیامبر اکرم (ص) برای تولد اولین نوه‌اش می‌دانند. نام اصلی این آیین «قرقیعان» است ولی با توجه به این که عرب‌های خوزستان حرف «قاف» را در بیشتر کلمات «گاف» ادا می‌کنند به آن «گرگیعان» می‌گویند.
این مراسم به این شکل است که کودکان در هر منطقه پس از افطار با همراه داشتن کیسه برای جمع‌آوری شیرینی، آجیل، کیک و انواع خوراکی با پوشیدن لباس‌های محلی و با شور و شعف به کوچه پس‌کوچه‌های شهر یا روستای محل سکونت خود می‌روند و از صاحب خانه شیرینی و تنقلات می‌خواهند. آنها سراغ تک تک خانه‌ها می‌روند، در می‌زنند و با خواندن اشعاری اهالی آن خانه را مورد خطاب قرار می‌دهند و عیدی، شیرینی و انواع خوراکی جمع می‌کنند. اهالی محل و بزرگ‌ترها هم با روی خوش از کودکان استقبال می‌کنند و شیرینی و آجیل و خوراکی‌ها را میان آنها تقسیم می‌کنند.
بازی‌های محیبس
بازی «محیبس» هم در شب‌های ماه رمضان بین مردان خوزستانی رواج و طرفداران زیادی دارد. محیبس به معنی «انگشتر» است که این بازی مثل بازی گل یا پوچ است که با تفاوت‌هایی برگزار می‌شود. این بازی بین گروه‌هایی با تعداد شرکت‌کنندگان بالا انجام می‌شود. بازندگان در پایان بازی باید به همه شرکت‌کنندگان شیرینی بدهند.
ام الحلس یا روز پاکیزگی
یکی دو روز قبل از عید فطر در میان عرب‌های خوزستان، «ام الحلس» یا «ام الوسخ» (به معنی روز پاکیزگی و پیرایش) نامیده می‌شود. آنها این ۲ روز را به خانه‌تکانی و تمیز کردن خانه اختصاص می‌دهند، خانواده‌ها همچنین وسایل نو و جدید را جایگزین وسایل قدیمی خانه‌های خود می‌کنند.
عید فطر
عید فطر، عید اصلی عرب‌های خوزستان است. به همین دلیل آنها این روز را بسیار گرامی می‌دارند. خرید آجیل، پوشیدن لباس نو و دید و بازدید از کارهایی است که در این مناسبت انجام می‌شود. در روز عید، اهالی یک محله بعد از خواندن نماز عید فطر برای تبریک عید به منزل بزرگ فامیل یا ریش سفید روستا یا منطقه می‌روند. آنها همچنین در روز عید به خانه آشنایانی می‌روند که در سال گذشته عزیزی را از دست داده‌اند.
جوان‌ها روز عید فطر لباس محلی دشداشه (لباس مردانه عرب ها) می‌پوشند. دختران نیز دست‌های خود را حنا می‌بندند و چادر عربی بر سر می‌کنند. خانواده‌ها برای ایام عید سفره عید تدارک می‌بینند و در این سفره که تا چند روز در خانه گسترده می‌ماند میوه، آجیل، شیرینی، بیسکویت و بخور می‌گذارند.
بخور پایه ثابت حال و هوای عید فطر در خانه‌های عرب‌های خوزستان است. آنها با مجمرهای کوچک حاوی بخور خوشبو، فضای خانه ها را عطرآگین می‌کنند. در برخی مناطق صاحب خانه از مهمانانی که برای بازدید می‌آیند با «مرش» (گلابدان های کوچک و مخصوص) پذیرایی می‌کند و مقداری گلاب به کف دستان آنها می‌ریزد یا گاه چند قطره بر سر مهمان می‌پاشد، سپس با شربت، قهوه و آجیل از آنها پذیرایی می‌کند.
نظر شما