در عین حال به طور معمول پس از برگزاری انتخابات مجلس بعد، مجلس فعلی دچار نوعی رکود نسبی شده و دو یا سه ماه باقیمانده از دوره فعالیت آن، ضرباهنگ و حرارت دو سال اول عمر یا حتی ماه‌های پیش از انتخابات را از دست می‌دهد.
در برخی ادوار گذشته مجلس اما به دلیل انتقادات و اعتراضاتی که اکثریت حاکم بر پارلمان به نحوه بررسی صلاحیت‌ها یا اما و اگرهای شیوه اخذ یا شمارش آرا داشتند، ماه‌های پس از برگزاری انتخابات نیز دارای حرارت‌های خاص خود بود.
در این میان اما آنچه محل سؤال است، سرنوشت طرح‌های در حال بررسی در کمیسیون‌های مجلس یا در نوبت صحن علنی است؛ اینکه به واقع در مدت زمان کم باقیمانده از دوره مجلس هفتم، شیوه اداره «خانه ملت» باید چگونه باشد تا مردم از تلاش وکلای خود تا آخرین روز فعالیت رسمی مجلس بهره‌مند گردند؟ چند تن از نمایندگان مجلس که هر کدام در یکی از کمیسیون‌ها عضویت دارند اما در گفت‌وگو با «همشهری عصر»، اولویت‌بندی طرح‌ها و لوایح در دستور کار کمیسیون‌ها یا صحن علنی را خواستار شده و نحوه مدیریت هیات رئیسه بر جلسات باقیمانده را در افزایش بازدهی جلسات باقیمانده موثر دانستند.
هر یک از آنها از طرح‌ها یا گزارش تحقیق و تفحص انجام شده توسط خود و همکارانشان سخن گفته و از قول هیات رئیسه برای رسیدگی به آنها خبر دادند. در سوی مقابل اما یکی دیگر از نمایندگان، امید چندانی به جلسات باقیمانده مجلس هفتم نداشت چه اینکه در روزهای گذشته نیز از دستور کار خارج شدن چند طرح و استفساریه از برنامه مجلس و حد نصاب شکننده آن که حتی باعث شد که یکی از جلسات سال جدید تشکیل نشود.
معضل حد نصاب قانونی در سال گذشته نیز بارها سبب تذکرات پی در پی به نمایندگان شد. اینکه در جلسات امروز، فردا و 3هفته آینده، مجلس چگونه اداره شود و سرنوشت طرح‌های معطل مانده و نظارت مجلس بر عملکرد دولت و بی‌توجهی دستگاه‌های اجرایی برخی مصوبات نمایندگان ملت چه خواهد شد چندان مشخص نیست.
باید اولویت‌بندی شود
مخبر کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص مشخص نبودن وضعیت طرح‌های در دست بررسی در کمیسیون‌ها یا در نوبت صحن علنی اینگونه پاسخ می‌دهد:«اینگونه طرح باید با یک اولویت‌بندی دقیق و براساس ضرورت در فرصت باقیمانده مطرح شوند و ماده 102آیین‌نامه داخلی مجلس نیز بر همین امر تاکید دارد.»
ستار هدایت خواه در گفت‌وگو با «همشهری عصر» در عین حال یادآوری کرد که روند حرکت مجلس و قانونگذاری در ایران، یک روند تدریجی است به اضافه اینکه 13یا 14 نماینده عضو کمیسیون فرهنگی نیز مجددا از سوی مردم به عنوان نماینده دوره هشتم برگزیده شده‌اند که با این وصف حداقل طرح‌های در دست بررسی کمیسیون فرهنگی در دوره آینده نیز ادامه خواهد داشت.
وی به جلسه یکشنبه هفته جاری به عنوان اولین جلسه پس از تعطیلات نیز اشاره کرده و ابراز امیدواری کرد که باتوجه به اضافه شدن نمایندگانی که برای تبلیغات دور دوم انتخابات مجلس هشتم راهی حوزه‌های انتخابیه خود شده بودند، فعالیت‌های مجلس با جدیت بیشتری دنبال شود.
هدایت خواه وضعیت فعالیت کمیسیون فرهنگی در یک ماه باقمیانده را نیز تشریح کرد:«طرح استفاده مدیریت شده از ماهواره در شور اول کمیسیون به تصویب رسیده و در ردیف 21دستور کار هفتگی مجلس قرار دارد.»
وی در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود مجلس آینده الزامی به بررسی طرح‌های مجلس گذشته ندارد نیز اینگونه پاسخ داد:«برخی موارد مانند طرح‌ها یا لوایح اعاده شده از سوی شورای نگهبان یا طرح‌های اولویت دارد به طور معمول در مجلس آینده بررسی خواهد شد. در همین دوره هفتم نیز وقتی نمایندگان در خصوص طرح‌های مجالس گذشته به تصمیمی می‌رسیدند آن را در اولویت رسیدگی قرار می‌دهند.»
حرکت قانونگذاری، یک جریان مستمر
«حرکت قانونگذاری یک جریان مستمر در کشور بوده و کارکرد مجلس در ادوار مختلف تفاوت چندانی با هم ندارد هرچند ممکن است رویکردها و الویت‌های مجالس با توجه به گرایش‌های سیاسی آن تفاوت کند.»این را تیمور علی‌عسگری، نایب رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس می‌گوید و اضافه می‌کند: «ضرورت‌های انکارناپذیر، به عنوان امور ضروری مربوط به حاکمیت موضوعاتی نیست که از دستور کار مجلس جدید خارج شده و آنها بخواهند آن را نادیده بگیرند.»
وی در عین حال این نکته را تأیید می‌کند که برخی طرح‌های مهم و دارای اولویت می‌بایست در یک ماه باقیمانده از عمر مجلس هفتم مورد رسیدگی قرار گیرد و فضای بی‌توجهی در مجلس به صلاح وجهه نمایندگی وکلای مردم نیست: «موضوعاتی مانند نحوه اجرای قانون اصل 44 که در کمیسیون ویژه مجلس به‌تصویب رسید و در صحن علنی نیز ایرادات آن برطرف شده و در مجمع تشخیص هم مورد تأیید قرار گرفت ازجمله اولویت‌های مهم مجلس هفتم در یک ماه باقیمانده است.»
نماینده مشهد به تفاوت‌های احتمالی دیدگاه‌های مجالس هفتم و هشتم درخصوص نظارت بر دولت یا رسیدگی به طرح‌های در نوبت صحن یا معطل مانده در کمیسیون‌ها نیز اینگونه توضیح می‌دهد:«به‌طور طبیعی ممکن است آنها برخی لوایح و طرح‌های دارای فوریت را به بعد موکول کنند یا در صورت معرفی وزرای کشور یا امور اقتصادی و دارایی به‌طور دیگری درخصوص رأی اعتماد به آنها تصمیم‌گیری نمایند که نتیجه آن احتمالاً برعکس جلسه رأی اعتماد در مجلس هفتم شود اما به هر حال در یک ماه باقیمانده فرصت برای رسیدگی به همه امور باقیمانده وجود ندارد.»
علی عسگری درخصوص وظایف مجلس هفتم در یک ماه باقیمانده هم نظرات خاص خود را دارد: «مجلس هفتم شاید بتواند در یک ماه باقیمانده برخی کم‌کاری‌های خود را جبران کند. این ضعف‌ها خصوصاً در بعد نظارت بر عملکرد دولت نهم کاملاً مشهود بود.
اکنون مشخص شده که اشکال از قانونگذاری نیست بلکه اجرای قانون است که بعضاً با بی‌توجهی‌هایی از سوی دولت مواجه شده است. تحقیق و تفحص‌هایی که از عملکرد دادگاه بین‌المللی لاهه، قوه قضائیه و گزارش کمیسیون اصل 90 از وضعیت رسیدگی به مفاسد اقتصادی که در یک کار گروه ویژه مورد بررسی قرار گرفت، می‌بایست در جلسات باقیمانده قرائت شود.»
وی در پایان یک نکته را نیز به همکاران خود گوشزد کرد: «مجلس فعلی تا 7 خرداد ماه به‌طور رسمی فعالیت داشته و وظایف نمایندگان آن با روز اول مجلس هفتم هیچ تفاوتی ندارد. پس بهتر است به‌طور قاطع و قوی به کار قانونگذاری و خصوصاً نظارت بر عملکرد دستگاه‌ها بپردازند تا تزلزلی در کار نمایندگی رخ ندهد.»
نمی‌توان انتظار معجزه داشت
عضو فراکسیون اقلیت مجلس، اما معتقد است به دلیل این که استخوان‌بندی مجلس هفتم و مخصوصا هیات رئیسه آن در مجلس هشتم هم حفظ شده به نظر نمی‌رسد که آنها عجله‌ای برای رسیدگی به طرح‌ها یا تصویب قوانین داشته باشند چه این که تجربه نشان داده مشکل کمبود قانون نیست بلکه نحوه اجرای آن است.»
بیژن شهبازخانی در گفت‌وگو با «همشهری عصر» به برخی تلاش‌ها برای تذکر به نمایندگان مجلس هفتم در خصوص کم‌توجهی دولت به قوانین مجلس اشاره کرد:«از ابتدای همسو شدن مجلس هفتم و دولت نهم این دغدغه در میان ما وجود داشت که نسبت به شأن جایگاه مجلس توجه لازم نمی‌شود،اما در آن زمان ما را به سکوت و تساهل دعوت کردند چه اینکه ما معتقد بودیم محور کشور باید قانون باشد نه سلیقه.اکنون رئیس مجلس نیز این را دریافته که در چند ماه گذشته شاهد بروز تنش‌هایی میان وی و رئیس‌جمهوری در این‌باره بودیم.»
وی در خصوص روزهای باقیمانده از عمر مجلس هفتم نیز چندان امیدوار نیست:«بهتر است نمایندگان فعلی در یک ماه باقیمانده کمی نفس کشیده و برخی از آنها خود را برای شرایط جدیدی که در انتظار آنان است آماده کنند. در یک ماه باقیمانده نباید انتظار معجزه داشت چه این که از دستور کار خارج کردن برخی طرح‌ها و احتمالا عدم قرائت گزارش‌های تحقیق و تفحص نیز در همین راستا انجام خواهد شد.»
