همشهری آنلاین: البرز بعد از تهران بیشترین تعداد مهاجران کشور را در خود جای داده‌است. به‌همین دلیل تنوع قومی در این استان باعث شده تا شاهد برپایی برنامه‌های فرهنگی و آیین‌های مختلفی در این استان باشیم. با این وجود بومی‌های البرز به ویژه ساکنان برخی نقاط کرج و طالقان هنوز رسم‌های دیرین خود را به یاد دارند و آنها را برگزار می‌کنند که در این میان می‌توان به آیین‌های ویژه ماه رمضان اشاره کرد.
استقبال از ماه رمضان
همیاری و همکاری در اجرای رسم‌های قدیمی از ویژگی‌های قومی ساکنان غیر مهاجر استان البرز است. آنها همین روحیه را در اجرای آیین‌های رمضانی نیز دارند که خانه‌تکانی و غبارروبی مساجد به صورت گروهی و گرفتن روزه در روزهای آخر ماه شعبان از جمله آنهاست.
اذان گفتن طالقانی‌ها در خانه
دارالمومنین نام دیگر طالقان است. همین عنوان نشان می‌دهد که مردم این دیار تا چه میزان بر انجام واجبات و فرایض دینی دقت و تاکید دارند. یکی از رسم‌های مردان طالقانی اذان گفتن و مناجات‌خوانی در حیاط‌ها و روی بام‌های خانه‌هایشان است. آنها معتقدند هر کسی اذان بگوید در قیامت روسفید خواهد شد. به همین دلیل افراد بسیاری در روستاهای طالقان هنگام افطار و سحر اذان می‌گویند و در سحرهای این ماه مناجات می‌خوانند. برخی افراد نیز مردم را برای سحری خوردن بیدار می‌کنند که این رسم در نقاط مختلف استان نیز برگزار می‌شود.
پختن غذای نذری
البرزی‌ها همچنین رسم دارند که در شب‌های این ماه غذای نذری درست کنند و آنها را در سینی‌های مخصوص بگذارند و به همسایگان و آشنایان بدهند. هنگام پختن این غذاها و همچنین آش نذری همسایگان به یاری هم می‌شتابند و به یکدیگر کمک می‌کنند. در مناطق روستایی نیز پختن نان رواج دارد و این کار هم بعد از افطار انجام می‌شود.
رسم «همچه کاسه»
«همچه کاسه» از رسم‌های رمضانی در استان البرز است که بیشتر در طالقان اجرا می‌شود و شبیه رسم «کاسم‌سا» در لرستان است. طالقانی‌ها بق رسم همچه‌کاسه هر ۳۰ روز ماه رمضان و قبل از افطار فرنی، آش، حلوا و شیربرنج می‌پزند و آن را درون کاسه‌ای می‌ریزند و به خانه‌های یکدیگر می‌فرستند.
پختن آش آشتی
«آش‌پزان» عنوان رسم قدیمی و جالب رمضانی دیگری در البرز بود که اکنون فراموش شده و به ندرت اجرا می‌شود. در این رسم مردم برای این‌که به قهری و کدورت ۲ فرد یا ۲ خانواده پایان بدهند، آشی برای آشتی دادن می‌پختند و با این کار، موجب برقراری و صلح و آشتی می‌شدند.
برپایی مراسم شب‌های قدر
شب‌های قدر در سراسر استان البرز با شور و حال وصف نشدنی برپا می‌شود که اوج آن را می‌توان در امامزاده طاهر(ع) مشاهده کرد. در این شب‌ها مردم به مساجد و تکایا می‌روند و با خواندن قرآن، دعای جوشن کبیر و دیگر دعاها شب‌زنده داری می‌کنند.
روشن کردن شمع روی پرچین‌ها
طالقانی‌ها رسم دیگری برای سوگواری سالگرد شهادت امام علی(ع) در شب بیست و یکم ماه رمضان دارند. آنها بعد از افطار روی پرچین‌ها به نشانه عزاداری شمع می‌افروزند و زیر نور شمع به صورت گروهی حرکت می‌کنند. یک نفر نوحه می‌خواند و دیگران به سوگواری می‌کنند.
رسم هِلنگو در روستای گلینک طالقان
«هِلنگو» آیین سوگ و سینه‌زنی سنتی ویژه ماه رمضان و مربوط به شب‌های عزاداری است که فقط در روستای «گلینک» طالقان برپا می‌شود. در این شیوه، عزاداران شالی بر کمر می‌بندد و در کنار هم می‌ایستند. آنها با دست چپ شال‌های یکدیگر را می‌گیرند و با دست راست سینه می‌زنند. هنگام سینه‌زنی حرکت می‌کنند. این عمل نشان از همبستگی بین آنها را دارد. هلنگو به غیر از عزاداری امام علی(ع) در دهه اول محرم نیز برگزار می‌شود.
عید فطر
البرزی‌ها معمولا آخرین شب ماه رمضان و پیش از اقامه اذان مغرب به خانه کسی نمی‌روند. صبح زود عید فطر هم آماده می‌شوند و به مسجد محل زندگی خود یا مصلی می‌روند تا نماز این روز را پشت سر امام جماعت اقامه کنند. طالقانی‌ها نیز رسم دیگری برای عید فطر دارند. آنها در این روز آیین «ماه دَرمِه» به معنای «ماه در آمدن» را اجرا می‌کنند. این مراسم بعد از رؤیت هلال ماه انجام می‌شود و صرفا مختص ماه رمضان نیست، ولی در این ماه به صورت ویژه برگزار می‌شود. در این رسم فرد خوشقدمی را که آب و آیینه در دست دارد دعوت می‌کنند تا اولین کسی باشد که در آن ماه به خانه‌شان قدم بگذارد.
نظر شما