این عامل کاهش خودروها، کاهش آلودگی و... نیست، بلکه خورشید خنکتر است. گروهی بینالمللی از دانشمندان معتقدند آغاز دوره کاهش فعالیت خورشید به زودی باعث خنکشدن آبوهوای جهان خواهد شد.
بر اساس گزارشی که اخیراً در نشریه آبزرور به چاپ رسید، این پیشبینی مبتنی بر تحقیقات در مورد دورههای قبلی تغییرات اقلیمی از جمله دوره موسوم به عصر یخبندان کوچک در سالهای قرن هجدهم در اروپاست. در آن دوره، فعالیت خورشید افت کرد و لکههای خورشید از پهنه این ستاره ناپدید شد.
اکنون دانشمندان پیشبینی میکنند چنین دورهای به زودی آغاز خواهد شد، هر چند که آنان تاکید میکنند این خنکی فقط به طور موقت به جهان بیش از حد گرم ما کمک میکند. در پایان، زمین دستخوش افزایش شدید دما میشود که ناشی از فعالیتهای بشر است.
روز سیویکشهریور، ناسا فضاپیمای سولاربی را برای بررسی خورشید پرتاب کرد.
دانشمندان برای پرتاب دو فضاپیمای دیگر برای تحقیق در مورد خورشید آماده میشوند. اولین ماموریت استریو نام دارد و دومی مدارگرد خورشید است که تا حد امکان به خورشید نزدیک خواهد شد.
دانشمندان از مدتها قبل میدانستند که فعالیت خورشید در طول چرخهای 11 ساله متغیر است. اخیراً آنان دریافتند خورشید چرخههای طولانیتری دارد که بر فعالیت آن تاثیر میگذارد و باعث افت محسوس در پرتوزایی آن میشود. مثلاً در طول عصر یخبندان کوچک که از سال 1650 آغاز شد و تا پایان قرن هجدهم طول کشید، ستارهشناسان متوجه شدند لکههای خورشیدی کاملاً از سطح آن رفتند.
پروفسور سامی سولانکی از موسسه تحقیقات خورشیدی ماکس پلانک در آلمان گفت: «شمار زیاد لکههای خورشیدی با افزایش فعالیت خورشید همراه است. لکههای خورشیدی زمانی ایجاد میشود که میدانهای مغناطیسی سطح خورشید را میشکافند و نشان میدهند که مقادیر عظیم انرژی از بطن آن آزاد میشود. تاثیر آن بر زمین چشمگیر است».
مطالعات نشان میدهد وقتی فعالیت خورشید بالاست، آبوهوا گرم میشود. مثلاً دانشمندان معتقدند در خلال 30 تا 40 سال گذشته، خورشید بسیار فعال بوده و به مشکلات گرمایشی زمین افزوده است.
لیف سوالگارد، محقق فعالیتهای خورشید معتقد است فعالیت این ستاره در چند سال آینده به کمترین حد ظرف یک قرن گذشته خواهد رسید و شمار لکههای خورشیدی در دهه آینده 40درصد کاهش خواهد یافت. نایجل ویس، فیزیکدان دانشگاه کمبریج با این نظر موافق است.
وی گفت: «دورههای اوج فعالیت خورشیدی زیاد طول نمیکشد، شاید حدود 50 تا 100 سال و پس از آن سقوط میکند».نتیجه اصلی کاهش لکههای خورشیدی، افزایش تشکیل ابر و کاهش تولید پرتو فرابنفش است که به جو زمین میرسد، است.
روی هم رفته در این حالت 2/0 درجه از دمای زمین کاسته میشود، اما این فقط یک دهم افزایش دمایی است که پیشبینی میشود جهان از چند دهه آینده با آن روبهرو شود. دانشمندان خاطرنشان میکنند هنوز نمیتوان با دقت گفت چه مناطقی از زمین از این افت دما بهرهمند میشوند.
عصر یخبندان کوچک عمدتاً در اروپای غربی احساس شد و بقیه مناطق زمین آن را احساس نکردند.با این حال، همه کارشناسان در مورد کاهش شمار لکههای خورشید اتفاقنظر ندارند. سایر دانشمندان با تجزیه و تحلیل همین دادهها به نتیجه متفاوتی رسیدهاند.
آنان معتقدند شمار لکهها در دهه آینده افزایش خواهد یافت. موسوی دیکپاتی از مرکز ملی پژوهش جو در آمریکا گفت: «ما افزایش 30 تا 50 درصدی را پیشبینی میکنیم. در این صورت دمای زمین افزایش خواهد یافت».
حجم خورشید به اندازهای است که میتواند یک میلیون کره زمین را در خود جا دهد. دمای سطح آن 5500 درجه و مرکز آن 15 میلیون درجه است. عمر این ستاره حدود 5/4 میلیارد سال برآورد میشود.