به گزارش همشهری‌آنلاین، ایسنا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان مرکزی، علیرضا ایزدی افزود: هر سال در این تاریخ مراسم آیینی سنتی پخت سمنو در شهرستان آشتیان برگزار می‌شد، امسال به دلیل جلوگیری از تجمعات و مقابله با شیوع بیماری کوید ۱۹ این مراسم برگزار نشد.
وی اظهارکرد: مراسم سمنوپزان یکی از دیرینه‌ترین آداب و سنن مردمان این استان است که نسل به نسل از اجدادشان به ارث رسیده و هر ساله در اردیبهشت ماه در این استان و با تمرکز بیشتر در شهر آشتیان برگزار می‌شود. این مراسم ریشه در فرهنگ و اعتقادات عمیق مردمان این دیار دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد: آیین پخت سمنو در ایران از سابقه و دیرینه بسیاری برخوردار است، این شیرینی مورد احترام و مقدس، طی ۱۰ تا پانزده روزه آماده می‌شود؛ اما پخت سمنو در شهر آشتیان دارای سنن و رسوم خاصی است. بر اساس عقیده عامه مردم، پخت سمنو به احترام حضرت زهرای مرضیه(س) انجام می‌شود. بنابر اعتقاد دیرینه مردم آشتیان و بر اساس روایت‌ها پیشینه پخت سمنو به زمانی برمی‌گردد که امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، فرزندان حضرت زهرا(س) دچار بیماری و کسالت شدند و ایشان نذر می‌کنند که اگر بهبودی حاصل شود، به میمنت بهبود این دو بزرگوار سمنو بپزند.
گفتنی است، برای پخت سمنو ابتدا گندم را خیس می‌کنند تا ریشه و جوانه بزند. پس از آن گندم‌ها را در سینی می‌ریزند تا جوانه قد بکشد و سفیدی دنباله جوانه پیدا شود. سپس آن را شسته و قبل از خشک شدن در هاون می‌کوبند. پس از کوبش، جوانه‌ها را در پارچه‌ای تمیز ریخته و آن را می‌پیچند و شیره آن را خارج کرده و در دیگ ریخته و مانند پلو آن را دم می‌کنند در این زمان بادام نیز به آن اضافه می‌کنند. سمنو بعد از دم کشیدن آماده توزیع و تناول خواهد بود.
گفته می‌شود که مردم آشتیان براساس اعتقاد به نذر حضرت زهرا(س) امیدوارند که حاجات‌شان با نذر پخت سمنو برآورده شود و به میمنت آن و به احترام حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) سمنو پخته و بین مردم توزیع کنند. معمولا این آئین از اسفندماه تا آخر اردیبهشت برگزار می‌شود. اجرای مراسم پخت سمنو و ادای نذر با دعوت از میهمانان و قرائت قرآن و ادعیه بویژه دعای ظهور امام زمان(عج) و نیز حدیث کساء همراه است.
بر اساس اعتقادات مردم آشتیان هنگام عمل آوردن ریشه، نباید حتی چشم انسان ناپاک به ریشه و دیگ پخت سمنو بیفتد؛ زیرا اعتقاد دارند سمنو ترش شده و سر می‌رود. در شب پخت سمنو دوستان، آشنایان و اقشار مختلف مردم شهر برای کمک و تبرک پای دیگ سمنو می‌روند و غالبا نیز دست خالی نبوده و شیرینی و نذوراتی همراه خود به خانه صاحب نذر می‌برند. قند و نبات و بادام از جمله نذوراتی است که سر دیگ سمنو برده می‌شود.
علاوه بر برگزاری مناسک مذهبی، به لحاظ اجتماعی نیز مراسم سمنوپزان زمینه دید و بازدید و صله رحم را فراهم می‌کند. این مراسم همچنین شور و نشاط اجتماعی را موجب شده و در حال حاضر به یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهر بدل شده است، به طوری که علاقمندان از استان‌های همجوار برای شرکت در این آیین به آشتیان می‌روند.
در سال‌های اخیر به همت سازمان‌های خیریه و مردم‌نهاد، مراسم عمومی سمنوپزان با پخت حدود هفت تن سمنو در ۲۰ دیگ برگزار و در کنار آن محصولات فرهنگی، هنری و غذاهای سنتی آشتیان عرضه می‌شد.
این آیین که هر سال در ۱۶ و ۱۷ اردیبشهت‌ماه در آشتیان برگزار می‌شد و امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و در راستای جلوگیری از تجمع و شیوع این بیماری برگزار نشد، در سی‌ام دیماه ۹۷ به شماره ۱۷۳۴ در فهرست میراث ناملموس معنوی کشور ثبت شده است.
نظر شما