اینکه در این زمینه چه برنامه ریزی شده است و چه رخ خواهد داد را با ستار محمودی مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در میان گذاشتهایم.
- خشکسالی در کشور به یک بحران عمومی تبدیل شده است، آیا باید در انتظار جیره بندی و شرایط بد در برخی شهرها از جمله تهران باشیم؟
خشکسالی از عارضههایی است که در کشورهای با بارش کم از جمله کشور ما، با مدیریت و سازگاری با آن میتوان از بروز بسیاری از خسارات و نارساییها جلوگیری کرد.
اصولاً کشورما کشور کم آبی است، بیشترین میزان بارندگی در دوره 40 ساله گذشته هیچ گاه از 340 میلیمتر بیشتر نبوده و میانگین آن حدود 251 میلیمتر است، لذا در مقایسه با میانگین بارندگی جهان حدود 33 درصد است.
بنابراین شرایط خشک آب و هوایی را داریم و همواره دشواری تامین آب از دیرباز در ایران وجود داشته است. به همین دلیل ایرانیان در شیوههای آب رسانی در گذشته پیشتاز بودهاند و بهترین شیوههای استحصال و بهره برداری از منابع آبی اندک را بهکار بردهاند. تحول شرایط و افزایش روشهای مصرف به مرور این توانایی را درشیوه استفاده بهینه از آب کم اثر کرده است.
درسالهای پر باران نیز همواره مناطقی از کشوربهعلت شرایط گفته شده با نوسان تامین آب مواجه بوده است. این مشکل امسال میتواند جدیتر از گذشته رخ دهد و اگر شرایط جوی تغییر نکند و روش مصرف متعادل نشود مشکلات را افزایش خواهد داد. بنابراین اتخاذ تدابیری برای توزیع منابع محدود آب و استفاده بهینه از منابع محدود موجود ضروری است. با همکاری مردم مشکلات و نارساییهای آب در حوزه آب آشامیدنی خصوصاً در شهرهای بزرگ قابل مدیریت است.
- چه برنامه ریزیهایی برای رفع مشکلات و تامین نیاز عمومی مردم به آب شرب درصورت شدت خشکسالی اندیشیده شده است؟
وزارت نیرو همه امکانات خودرا برای مقابله با خشکسالی بسیج کرده است. ستادهای مقابله با خشکسالی در نهادهای مختلف و در استانهایی که با مشکل مواجه هستند یا پیشبینی میشود که با مشکل مواجه شوند تشکیل شده است. این امر با انجام اقدامات و طرحهای ضربتی در حال انجام است و از منابع مختلف و در دسترس از سوی دولت نیز حمایت میشود. اولویت اصلی با تامین آب شرب است و برنامه ریزیهای مورد نیاز برای تامین آب شرب مناطق مختلف انجام شده است.
تدارکهای لازم از جمله تامین آب اضطراری در مناطق دارای مشکل یا درمعرض مشکل و ایجاد تشکیلات کمک رسانی سریع به این مناطق و همچنین اقدامات و جلوگیری از برداشتهای غیرمجاز که موجب واردآمدن خسارت به منابع آب میشود صورت گرفته است.
- منابع و ذخایر آب سدها و استفاده بهینه از آنها آیا به کاهش پیامدهای خشکسالی کمک نمیکند؟
حجم کل سدهای تامین آب در حال حاضر حدود 14 میلیارد متر مکعب است که نسبت به سال قبل 40 درصد کاهش دارد. اما از جمله برکات احداث سدها این است که در چنین سالهایی میتواند به نحوی تامین و مدیریت منابع آب برای نقاط حساس و تامین آب آشامیدنی کمک کند.
به همین دلیل ذخیره آب برای مصارف آشامیدنی در اولویت قرار گرفته است و البته با همکاری خوب مردم در مصرف بهینه، با وجود محدود بودن میزان ذخیره، کمک خوبی به تامین آب آشامیدنی خواهد کرد. بنابراین تلاش میشود تا از این منابع در شرایط تشدید آثار خشکسالی بهره برداری کرد تا از آثار این رویداد طبیعی در کشور و مناطق کم آب بکاهیم.