همهشری آنلاین- زینب زینال زاده: وقتی سرویس هوشمند سفرهای همزمان گروهی توسط دانشجویان دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف مطرح شد، دکتر «شهاب الدین کرمانشاهی» عضو هیئت علمی دانشگاه تهران از آنها حمایت کرد. هر چند در ابتدا اما و اگرهایی برای بهره‌برداری از این شیوه حمل و نقل وجود داشت، اما با شیوع بیماری کرونا و اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی زمینه‌ای فراهم شد تا طرح هر چند به طور آزمایشی اجرا شود. دکتر کرمانشاهی در گفتگو با خبرنگار ما در مورد لزوم فعالیت سرویس نوین جابه‌جایی مسافران به ویژه در روزهای کرونایی توضیحات بیشتری می‌دهد.
- وقتی طرح دی آر تی که همان خرید صندلی بود مطرح شد شما طرفدار این طرح بودید و امروز هم از سرویس هوشمند سفرهای همزمان گروهی طرفداری می‌کنید. آیا به نظر شما تغییر در شیوه حمل و نقل یا توسعه آن برای جامعه الزامی است؟
اعتقادم بر این است که هر طرحی در راستای خدمت‌رسانی به شهروندان باید اجرا شود. براساس همین اعتقاد از طرح‌هایی که در آنها دانش و تخصص داشته باشم حتماً حمایت می‌کنم.
- اکنون چه الزامی برای استفاده از سرویس هوشمند سفرهای همزمان گروهی وجود دارد؟
ناوگان حمل و نقل همگانی در تهران سهم زیادی در جابه‌جایی مسافران دارد. حدود ۲۱۰ خط عادی اتوبوس، ۹ خط بی آر تی و ۵ خط مترو در تهران فعالند که در شرایط کنونی ۶۰ درصد مسافران از مترو، ۲۸ درصد از بی آر تی و ۱۲ درصد هم از خطوط عادی استفاده می‌کنند. منظور از وضعیت کنونی تعطیلی برخی از کسب و کارها و مراکز علمی و آموزشی است. در چنین شرایطی وضعیت ناوگان حمل و نقل همگانی بد نیست، اما به محض بازگشایی مراکز علمی و آموزشی و فعالیت کسب و کارها با حجم زیاد مسافر مواجه می‌شویم که اگر برای آن روزها برنامه‌ریزی نداشته باشیم، حتماً در شرایط بحرانی گرفتار می‌شویم.
- منظورتان رعایت فاصله اجتماعی است؟
بله. در شرایطی که کرونا شیوع یافته است، فاصله‌گذاری اجتماعی کمک می‌کند تا شیوع سیر نزولی پیدا کند، اما بی‌توجهی به آن وضعیت را وخیم‌تر می‌کند.
- اشاره کردید اکنون وضعیت ناوگان حمل و نقل همگانی بد نیست. منظورتان چیست؟
اکنون با حداقل مسافران مواجه هستیم و تا حدود زیادی هم فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت می‌شود. هر چند در برخی ایستگاه‌ها به ویژه ایستگاه‌های تبادلی مترو و اتوبوس با حجم زیاد مسافر و بی‌توجهی به فاصله اجتماعی مواجه ایم، اما به طور کلی شرایط بد نیست. با بازگشت روند کار و زندگی به حالت عادی و پایان دادن به تعطیلی‌ها، حجم مسافران به ۲ تا ۳ برابر افزایش می‌یابد و نباید انتظار رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را داشت.
با توجه به این که تخصص شما در حوزه برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری بوده است، آیا راه حلی برای فاصله گذاری در ناوگان حمل و نقل همگانی در راستای مقابله با کرونا وجود دارد؟
برای این موضوع ۲ راه حل وجود دارد. راه حلی که به طور مستقیم با ناوگان حمل و نقل همگانی ارتباط دارد و دیگری هم راهکاری است که غیر مستقیم در فاصله‌گذاری در ناوگان حمل و نقل عمومی مؤثر است.
- در مورد راه‌حل‌ها توضیح می‌دهید؟
در راه حل اول، باید ظرفیت‌ها و امکانات ناوگان حمل و نقل همگانی مانند اتوبوس و مترو را افزایش داد. یعنی باید تعداد ناوگان حمل و نقل همگانی ۲ تا ۳ برابر تقاضا باشد تا به نتیجه مطلوب رسید. این راه حل به دلیل محدودیت‌های فنی اجراشدنی نیست. البته می‌توان از سیاست تعطیلی برخی از ایستگاه‌های اتوبوس و مترو استفاده کرد که به دلیل سلبی بودن قطعاً با واکنش‌های تند مسافران مواجه می‌شود. راه حل دوم ،ایجاد سرویس یا سیستم رقیب است. یعنی ناوگانی که به ناوگان حمل و نقل همگانی کمک کند تا بار مسافر کم شود. سرویس هوشمند سفرهای همزمان گروهی همان گزینه درستی است که می‌توان از یک سو بار مسافر را از روی ناوگان حمل و نقل همگانی کم کرد و از سوی دیگر فاصله اجتماعی را رعایت کرد.
- شما از لفظ سرویس رقیب استفاده کردید. آیا بهره برداری از این سرویس تعداد مسافران ناوگان حمل و نقل همگانی را کم نمی‌کند؟
منظور از لفظ رقیب سرویسی است که کنار ناوگان حمل و نقل همگانی قرار می‌گیرد و برای کمک به آنها فعالیت می‌کند. این سرویس به گونه‌ای طراحی شده است که مناطقی را که تحت پوشش ناوگان حمل و نقل همگانی نیستند، پوشش می‌دهد و به همین دلیل دسترسی به سرویس‌های جابه‌جایی مطلوب برای همه شهروندان فراهم می‌شود.
- آیا رعایت فاصله اجتماعی در این سرویس‌ها تضمین شده است؟
بله. چون تعداد مسافران از قبل برابر پروتکل فاصله‌گذاری اجتماعی مشخص شده است، قطعاً رعایت آن تضمین شده است. به طور مثال مینی‌بوسی که ۲۰ نفر ظرفیت دارد با ۱۰ مسافر فعالیت می‌کند.
- این شیوه حمل و نقل احیای سرویس‌هایی است که در گذشته برای جابه‌جایی نیروهای یک اداره یا سازمان و شرکت فعالیت می‌کردند؟
می‌توان این دیدگاه را داشت، اما نسل جدید سرویس‌ها انعطاف بالایی دارند. سرویس شرکت‌ها انعطاف نداشتند و اگر کارگر رأس ساعت نمی‌رسید سرویس را از دست می‌داد، اما در سرویس هوشمند زمان‌های حرکت متفاوتی وجود دارد و مسافر می‌تواند آن را تعیین کند. در واقع این سیستم ۲ تفاوت با سرویس‌های گذشته دارد. یکی این که سرویس مربوط به یک سازمان نیست و مردم مختلف می‌توانند از آن بهره‌مند شوند و دوم اینکه با استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات خدمات به صورت مطلوب‌تری ارائه می‌شود.
- استفاده از این سیستم حمل و نقل نیاز به تجهیزات هوشمند دارد که ممکن است در دسترس همه شهروندان نباشد؟
البته سئوال شما درست است. در این سیستم حمل و نقل اساس کار رزرو صندلی از قبل است. یعنی در لحظه کاری انجام نمی‌شود. بنابراین شهروندان اگر گوشی هوشمند ندارند، می‌توانند از سیستم منزل، محل کار و حتی کافی نت برای این کار استفاده کنند. همچنین از گوشی هوشمند اطرافیان، دوستان و سایر اعضای خانواده برای ثبت بلیت و رزرو صندلی می‌تواند استفاده شود. شماره ۸۸۹۹۱۰۰۰ هم در دسترس شهروندان است تا با اپراتور صحبت کنند و شماره و درخواستشان را ثبت کنند.
نظر شما