علی شاکر: خدا می‌داند که کارکنان آژانس‌های تجاری‌ـ خبری اولیه چه‌قدر برای سالم به مقصد رسیدن کبوتران نامه‌بر دعا خواندند و بوسه فرستادند تا این پرندگان سالم به مقصد برسند و کبوتر صلح باشند.

صلحی که برای بورس و سرمایه‌گذاری در آن زمان حکم طلا را داشت. هرچند ارزش «برخورد» (Conflict)، خبرها را گرم‌تر و کبوتران را تندروتر می‌کرد اما امنیت برای سرمایه‌گذاران بورس چیز دیگری بود.

هر که را افزون خبر، پولش فزون

اوایل قرن 19 اهل تجارت و بورس با گسترش فناوری‌های ارتباطی و کوتاه شدن فاصله‌ها کم‌کم دریافتند که باخبر بودن از اوضاع و احوال جهان می‌تواند برای در دست گرفتن عنان اوضاع اقتصادی و بورس یک رانت مشروع محسوب شود.

شاید مشهورترین داستان در این رابطه مربوط به زیرکی «بارون روچیلد»، بانکدار مشهور انگلیسی در سال 1815 باشد. او که از نتیجه جنگ واترلو به وسیله یک سوار آگاه شده بود، از ناآگاهی سهامداران استفاده کرد و تمام سهام سقوط کرده را یک تنه خرید.

بعد از معلوم شدن نتیجه جنگ، سهامداران ناغافل فهمیدند که روچیلد دارایی خود را هزار برابر افزایش داده است؛ فقط به‌دلیل اینکه «اولین خبر را او گرفته بود.» بعد از گذشت چند سال اخبار تنها منحصر به وقایع اقتصادی و بورس باقی نماند بلکه اخبار سیاسی، فرهنگی و نظامی نیز مورد توجه قرار گرفت.

بدین ترتیب، نیاز به مطلع شدن از اخبار در کوتاه‌ترین زمان منجر به تاسیس (آژانس‌های خبری) در دنیا شد که طی تحولات اجتماعی و ارتباطی به خبرگزاری‌ها تغییر نام داد.

دار و دسته نیویورکی و غول‌های خبری

در سال 1835 « چالز آگوست هاواس» نخستین آژانس خبری جهان را در فرانسه پایه‌گذاری کرد. اولین خطوط تلگرافی در اروپا 10 سال بعد شروع به کار کرد و به سرعت گسترش یافت و به آن سوی دریاها رسید.

هاواس، انحصار دولتی ارسال اخبار از طریق تلگراف نوری را در فرانسه در اختیار گرفت و به کمک دولت و انعقاد قرادادهای تجاری با برخی کشورها کاری کرد که در 1880 تبدیل به یک خبرگزاری بی‌رقیب شود.

خبرگزاری هاواس از یک جهت دیگر نیز اهمیت دارد چون «ژولیوس رویتر» و «برنالد وولف» که هر دو از کارمندان هاواس بودند به پیروی از هاواس خبرگزاری‌هایی به نام خود در انگلستان و آلمان تاسیس کردند. 

در سال 1859 این 3 خبرگزاری، موافقتنامه مبادله اخبار را امضا کردند تا نخستین کارتل خبری جهان باشند. این در حالی بود که 11 سال قبل از آن در آن سوی آب‌های اقیانوس اطلس، دارودسته 6 روزنامه نیویورکی، ذوق زده از اختراع تلگراف، برای پوشش جنگ مکزیک و اخبار اروپا در سال 1848 با هم شریک شده بودند.

نتیجه این شراکت هم چیزی نبود جز خبرگزاری آسوشیتدپرس؛ خبرگزاری‌ای که هنوز یکی از غول‌های خبری دنیاست. هرچند به فهرست غول‌های خبری تعدادی دیگر از خبرگزاری‌ها اضافه شدند اما دولت‌شان مستعجل بود و مشکلات سیاسی و اقتصادی امان‌شان نداد.

پس می‌توان گفت که انحصار خبری را تنها 2 خبرگزاری قدیمی دیگر تا به امروز با خود یدک کشیدند. خبرگزاری فرانسه که میراث‌دار هاواس است و خبرگزاری ژولیوس رویترز که همچنان مشغول فروش خبر است.

AP؛ پیرِ پُر عکس و خبر

تا پیش از ماه مه 1848 مسافرانی که از اطلس می‌گذشتند تا به آمریکا بیایند نقش همان کبوتران باخبر را برای روزنامه‌های نیویورک بازی می‌کردند. به همین دلیل این روزنامه‌ها خبرنگاران خود را به بنادر می‌فرستادند تا از موج اقیانوس و مسافرانش خبر شکار کنند.

با روی کار آمدن تلگراف در سال ‌١٨٤٩ در هالیفاکس اولین اداره‌ اخبار خارجی خبرگزاری افتتاح شد تا آسوشیتدپرس چهارراه اخبار شرق و غرب شود.  AP در حال حاضر تعاونی‌ای است با روزنامه‌های معینی که مالکان اصلی آن محسوب می‌شوند.

معمولا سالانه بیش از ‌١٧٠٠ روزنامه به اضافه ‌٥ هزار شبکه رادیو و تلویزیونی که بیشتر آنها در خاک آمریکا قرار دارند از اخبار و گزارش‌های AP استفاده می‌کنند. 

آسوشیتدپرس از سال ‌١٩٩٠ به این طرف سروشکلی تازه به‌خود گرفت. در این سال این خبرگزاری به قانون شرکت‌های ایالت نیویورک پیوست و به‌صورت یک شرکت تعاونی غیرانتفاعی درآمد.

اعضای AP، شورای مدیران را که هیات حاکمه این خبرگزاری است، انتخاب می‌کنند. براساس اساسنامه این خبرگزاری، اعضای شورای مدیران حداقل ‌١٨ و حداکثر ‌٢٤ نفر هستند.

در حال حاضر این خبرگزاری بیش از ٣ هزار و ‌٧٠٠ نیرو دارد که در‌٢٤٠ اداره این خبرگزاری در سراسر جهان مشغولند. AP برای اینکه به شبکه خبری اصلی جهانی تبدیل شود و سرویس‌های خبری با کیفیت بالا و قابلیت اعتماد بالا به مخاطبان ارائه دهد، اقدامات زیادی انجام داده است.

شاید به همین خاطر باشد که آسوشیتدپرس 8 هزار و 500 مشترک بین‌المللی در جهان دارد که اخبار و عکس خود را از این سازمان می‌گیرند. خدمات خبری 112 کشور نیز به‌عهده این خبرگزاری است.

AP در حال حاضر قسمت‌ها و امکاناتی همچون شبکه‌ای از عکس‌های دیجیتال، سرویس خبری آن‌لاین ‌٢٤ ساعته و شبکه اخبار تلویزیونی دارد. گذشته از این، بزرگ‌ترین شبکه رادیویی آمریکا و کتابخانه‌ای مشتمل بر بیش از ‌١٠ میلیون عکس و تصویر نیز جزء سرمایه‌های این غول پیر محسوب می‌شوند و جالب اینجاست که هر کدام از این قسمت‌ها در نوع خود جزء اولین سرویس‌های خدماتی ـ خبری آمریکا هستند.

AP اخبار و گزارش‌های خود را به 5 زبان انگلیسی، آلمانی، هلندی، فرانسوی و اسپانیایی مخابره می‌کند. در حال حاضر در عرصه خبر، AP علاوه بر مخابره اخبار سیاسی به همراه شرکت Dow Jones که ناشر روزنامه وال‌استریت ژورنال و یکی از قدرت‌های اصلی عرصه روزنامه‌نگاری اقتصادی آمریکا است، اخبار اقتصادی و مالی را مخابره می‌کند.

در حال حاضر AP-DJ به رسانه‌ها و مشتریان مطبوعاتی خود در ‌٤٣ کشور خدمات اخبار اقتصادی و مالی ارائه می‌دهند. همچنین، برای پاسخگویی به نیاز روزافزون مردم به اخبار ورزشی در سال ‌١٩٤٦ خبرگزاری AP اولین خبرگزاری‌ای است که یک سرویس خبری مجزای ورزشی به راه انداخته است.

امروز در هر دقیقه بیش از ‌٩ هزار و ٦٠٠ کلمه خبری از خبرگزاری آسوشیتدپرس به سراسر جهان مخابره می‌شود. اگر این تعداد را در کنار آرشیو 700 هزار قطعه‌ای عکس این خبرگزاری بگذاریم، متوجه قدرت این خبرگزاری در شکل‌دهی تصویر مخاطبانش از جهان می‌شویم.

AP در سال ‌١٩٤١ رسما اولین ایستگاه رادیویی خود را نیز به راه انداخت. در سال ‌١٩٨٠، شبکه رادیویی AP اولین شبکه رادیویی شد که از طریق ماهواره برنامه‌های خود را پخش می‌کرد.

دهه ‌١٩٩٠ شاهد رشد سرسام‌آور خدمات رادیویی و تلویزیونی AP بود. در سال ‌١٩٩٥ نیز AP برای پاسخ‌دهی به علاقه‌مندی روزافزون جهانیان به اینترنت واحد خدمات چند رسانه‌ای خود را ایجاد کرد. اکنون سایت اینترنتی AP اخبار، عکس، نمودار، خدمات صوتی و ویدئویی را به‌صورت روزآمد به کاربران ارائه می‌دهد.

در سال ‌١٩٩٤، آسوشیتدپرس سرویس اخبار ویدئویی بین‌المللی خود را با نام APTV در لندن راه‌اندازی کرد.  APTV در سال ‌١٩٩٨ به APTN ‌ تغییر نام یافت و این تغییر نام زمانی صورت گرفت که AP آژانس ویدئویی WTN را از شرکت‌های صاحب آن یعنی شبکه خبری ABC، ITN انگلیس و کانال ‌٩ استرالیا خرید.

APTN تصاویر ویدئویی از اخبار برتر روز را به وسیله ماهواره برای سازمان‌های عمده خبری فراهم می‌کند.  خبرگزاری AP   حالا از اینکه بزرگترین سرویس خبری ملی در آمریکاست به‌خود می‌‌بالد؛ چرا که مهم‌ترین رقیبش یعنی خبرگزاری یونایتدپرس اینترنشنال مدت‌هاست سقوط کرده و مقابل این همه امکانات لُنگ انداخته است.

AFP ؛ یک ایفل خبری

خبرگزاری فرانسه، قدیمی‌ترین خبرگزاری دنیا، بزرگترین خبرگزاری فرانسه و سومین خبرگزاری بزرگ در سراسر جهان است. مرکز آن در پاریس است و مراکز منطقه‌ای آن نیز در واشنگتن، هنگ‌کنگ، ‌نیکوزیا و مونت‌ویدئو قرار دارد.

در 165 کشور جهان خبرنگاران AFP حضوری فعال دارند و در 110 کشور نیز دفتر دارد. این خبرگزاری به زبان‌های فرانسه، انگلیسی، عربی، اسپانیایی، آلمانی، پرتغالی و روسی اخبار خود را به سراسر جهان مخابره می‌کند. امروزه این خبرگزاری به توسعه‌ فعالیت جهان‌گستر خود ادامه می‌دهد و برای خودش شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی و روزنامه‌ راه انداخته است. 

مهم‌ترین و اولین مشتری AFP دولت فرانسه است که تولیدات خبری این خبرگزاری را برای سرویس‌های مختلف خود خریداری می‌کند. خبرگزاری فرانسه بیش از 2 هزار کارمند دارد که 900 نفر آنها خارج از فرانسه درحال فعالیت هستند. این خبرگزاری روزانه حدود 400 تا 600 هزار کلمه خبر متنی، 700 عکس خبری و 50 گرافیک و طرح خبری تولید می‌کند.

از میان شعبه‌های فرعی AFP می‌توان به این موارد اشاره کرد:

۱. AFX که اخبار مالی را تهیه و مخابره می‌کند؛ 
۲. AFPGMBH که اخبار خبرگزاری را به زبان آلمانی مخابره می‌کند؛ 
۳. SID که اخبار ورزشی را به زبان آلمانی مخابره می‌کند؛ 
۴. Fileas که یک شبکه پخش داده‌ها و اخبار ماهواره‌ای است.

این خبرگزاری هم با گسترش بخش‌های مختلف خود دریافته که اگر در عرصه اطلاع‌رسانی از ابزار چند رسانه‌ای کمک نگیرد حتما عقب می‌ماند. بنابراین تولیدات خبری AFP به 3 صورت ارائه می‌شود: تولیدات آن‌لاین، تولیدات متنی، تولیدات تصویری.

سال مالی AFP از دسامبر آغاز می‌شود و تا دسامبر سال آینده ادامه دارد. خبرگزاری فرانسه هم چیزی ندارد برای فروش جز خبر و متعلقاتش. این کالای ساده و سخت به‌طور میانگین در سال‌های اخیر 320 میلیون دلار برای این خبرگزاری درآمد داشته است.

به‌نظر می‌رسد این میزان درآمد به همراه حضور مستمر این خبرگزاری به‌عنوان منبع اخبار متنی، تصویری و صوتی، آن را تبدیل به نماد خبری فرانسه کرده است. نمادی همچون برج ایفل که هر فرانسوی به آن می‌نازد.

رویترز؛ چشم رویدادهای اقتصادی

در اکتبر ‌١٨١٥، پل ژولیوس رویتر، یک مهاجر آلمانی‌تبار، اداره‌ای در شهر لندن تاسیس کرد که قیمت‌های بازار سهام را بین لندن و پاریس از طریق کابل مخابراتی جدید Calais-Dover انتقال می‌داد.

رویترز به‌عنوان یک آژانس به‌زودی معروف شد، به‌طوری که پس از مدتی خدمات خود را به دیگر کشورهای اروپایی گسترش داد. همچنین، دایره‌ فعالیت خود را به حوزه‌ تبادل اخبار اقتصادی و غیراقتصادی در سراسر جهان گسترش داد.

شهرت خدمات‌دهی رویترز از طریق موفقیت در مخابره‌ متوالی اخبار و گزارش‌ها درباره‌ اوضاع مختلف ارتقا یافت. مثلا در سال ‌١٨٦٥ رویترز اولین نهادی در اروپا بود که خبر ترور آبراهام لینکلن، رئیس‌جمهور آمریکا را تحت پوشش خبری جدی قرار داد.

رویترز شرکتی است که بیشتر اطلاعات بازارهای مالی جهان و رسانه‌های خبری را به همراه یک رشته از محصولات اطلاعاتی و راه‌حل‌های معاملاتی از جمله داده‌ها، اطلاعات، تحقیقات و تحلیل‌هایی درباره اوضاع فعلی بازار و اوضاع گذشته‌ آن، اوضاع معاملات مالی، داده‌هایی درباره‌ سرمایه‌گذاری و تحلیل اخبار در قالب متن، ویدئو، گرافیک و عکس را به مشتریان و مخاطبان خود ارائه می‌دهد.

در همان حال که خطوط تلگراف و تسهیلات کابل‌های مخابراتی زیر دریاها گسترش می‌یافت، تجارت و تبادلات مالی و تجاری فراسوی اروپا از جمله در سال ‌١٨٧٢ در شرق دور و در سال ‌١٨٧٤ در آمریکای لاتین نیز توسعه یافت.

در سال ‌١٨٨٣ رویترز به انتقال اخبار و اطلاعات و پیغام‌ها برای روزنامه‌های لندن از طریق سامانه‌های الکترونیکی اقدام کرد و در سال ‌١٩٢٣ پیش‌قراول استفاده از رادیو برای ارسال اخبار بین‌المللی شد.

در سال ‌١٩٢٥، انجمن مطبوعات و خبرگزاری‌های بریتانیای کبیر، بیشتر سهام شرکت با مسئولیت‌ محدود رویترز را خرید و مقر آن در سال ‌١٩٣٩ به ساختمان شماره ‌٨٥ خیابان فلیت در لندن که در حال حاضر نیز در آنجا است، انتقال یافت.

اگرچه رویترز بیشتر به‌عنوان بزرگترین خبرگزاری چند رسانه‌ای بین‌المللی شناخته شده است اما بیش از ‌٩٠ درصد درآمدهای آن از محل خدمات و سرویس‌های مالی‌ای که ارائه می‌دهد، تامین می‌شود.

از تحولات مهمی که از نیمه‌ دوم سده‌ بیستم در رویترز ایجاد شد تاسیس سرویس «رویترز مانیتور» بود که به پوشش اخبار مربوط به ارزهای خارجی و قیمت سهام در دنیا می‌پرداخت.

در پی افزایش میزان سود‌دهی رویترز، سهام این شرکت در سال ‌١٩٨٤ در بازار بورس لندن عرضه شد و در پی آن اخبار تلویزیونی رویترز نیز در سال ‌١٩٨٥ کار خود را آغاز کرد.

امروزه بیش از ‌٤٢٧ هزار نفر از متخصصانی که در بازارهای مالی و کالا مشغول فعالیت هستند، از خدمات رویترز برای بهبود فعالیت خود استفاده می‌کنند. عامل قوت و توان رویترز، فراهم آوردن قابلیت‌های محتوایی، تحلیلی، تجاری و پیغامی مورد نیاز متخصصان مالی است.

رویترز همچنین علاوه بر فعالیت در حوزه‌ ارائه‌ خدمات و اخبار مالی؛ متن، گرافیک، فیلم‌های ویدئویی و عکس‌های خبری در موضوعات مختلف به سازمان‌های خبری و پایگاه‌های اینترنتی در سراسر جهان ارائه می‌دهد.

حالا رویترز به‌عنوان یکی از بزرگترین خبرگزاری‌های دنیا با حدود ‌٢ هزار و ١٥٧ خبرنگار و عکاس در ‌٢٠٠ شهر واقع در ‌٩٤ کشور دنیا حضوری فعال دارد. این خبرگزاری متن‌های خود را به ‌١٩ زبان مختلف ارائه می‌دهد. اخبار آن تا ‌٢٥ هزار خبر و بیش از6 میلیون کلمه در روز می‌رسد.

این خبرگزاری با ایجاد سرویس اینترنتی خود به‌صورت چندرسانه‌ای به بیش از ‌٧٣ میلیون نفر در سراسر جهان سرویس می‌دهد. این روزها دیگر خبری از دعا و بوسه‌هایی که بدرقه راه کبوتران نامه‌بر می‌شد، نیست.

حالا این کبوتران نامه بر تغییر ماهیت داده و شده‌اند غول‌های خبری.  آن‌قدر هم هیکل خبری‌شان بزرگ است که خیلی از آدم‌های دنیای جدید چاره‌ای ندارند جز اینکه از چشم آنها به جهان اطرافشان بنگرند.

هرچند گاهی صدای بال کبوتری تازه‌پر از سوی کشورهای جنوب به گوش می‌رسد که مدعی شکستن انحصارهاست ولی همه با یک تشر غول‌ها دست و پا گم می‌کنند و غول‌ها را جای چشم خود می‌گذارند.

کد خبر 51398

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ارتباطات و فناوری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز