ارتش انگلیس با هدف پناه دادن ۲۴ هزار سرباز در طول جنگ جهانی اول، اقدام به ساخت پناهگاه‌های زیر زمینی در این منطقه کرده بود. این غار در عمق ۱۸ متری زمین قرار داشته و بسیار سرد و فاقد نور مناسب است. به‌نظر می‌رسد که تحمل این محیط بسیار سخت باشد.
در جنگ جهانی دوم از این غارها به‌عنوان پناهگاهی در مقابل حملات هوایی استفاده می‌شد. از آن به بعد درب آنها بسته و برای مدت زمان طولانی به فراموشی سپرده شده بود. اما هم اکنون این غارها به موزه تبدیل شده‌اند.
تونل‌ها بسیار عریض و مرتفع بودند. به‌طوری که در بعضی از مکان‌ها ارتفاع سقف به ۱۲ متر نیز می‌رسید. این ویژگی تونل، ارتش انگلیس را قادر می‌ساخت که شبکه‌هایی پیچیده و کارآمد برای دستیابی به اهداف خود ایجاد کند. این تونل‌ها کاملا عملیاتی طراحی شده بودند.
در آن بیمارستانی ۷۰۰ تخت خوابی، آشپزخانه و همچنین صندوق پستی برای نوشتن و ارسال نامه سربازان به خانواده‌های خود، در نظر گرفته شده بود.
در این تونل‌های به هم متصل – که طول آن به ۱۹ کیلومتر می‌رسید – ستون‌هایی وجود داشت. روی هر کدام از این ستون‌ها عددی به وضوح قابل مشاهد بود. این اعداد در یافتن مسیر به سربازان کمک می‌کرد. مهندسانی که در ساخت این غار همکاری داشتند، قسمت‌های مختلف آن را نامگذاری کرده بودند.
نکته بسیار جالب این است که این مکان مخفی که در عمق ۲۰ متری شهر کوچکی در فرانسه قرار دارد، برای اهالی منطقه ناشناخته بوده است. در روز یکشنبه عید پاک، یک روز قبل از نبرد ارس، مراسمی با هدف شکرگزاری برای شجاعت توسط سربازان برگزار گردید. هنوز هم می‌توان آثار به جا مانده از شمع‌های ذوب شده در مراسم شکرگزاری سربازان را روی ستون‌ها مشاهده کرد.
سربازان در ساعت ۵:۳۰ صبح روز بعد با آرایش نظامی حرکت کرده و از پله‌ها بالا رفتند تا وارد دنیای خارج از تونل شوند. در آخرین لحظات به آنها دستور داده شد که برای آنکه سرعت عمل بیشتری داشته باشند، باید اورکت‌های خود را در آورند. زمانی که آنها از تونل خارج شدند، اولین چیزی که دیدند، زمینی بود که با برف پوشیده شده بود.
یک نگاه به گورستان ارس به ما خواهد گفت که چه اتفاقی برای اکثر این سربازان افتاده است. در طول ۶ هفته جنگ، آمار کشته شدگان ارتش انگلیس به ۴ هزار نفر در روز می‌رسید.
پناهگاه سربازان جنگ
۲۴ هزار سرباز به‌مدت ۸ روز قبل از جنگ ارس در سال ۱۹۱۷ درون این غار پناه داده شده بودند. در زمان استقرار این سربازان، شدت سرما تا مغز استخوان آنها نفوذ کرده‌بود.
آثار ساکنین این غار در همه جای آن به چشم می‌خورد.
نقش و نگاری که روی هر کدام از دیوارها وجود دارد، بازگو‌کننده ترس و وحشت و ناامیدی سربازان است. یکی از این تصاویر تصویر زن میانسالی است که توسط یکی از سربازان روی دیوار نقاشی شده بود. به‌نظر می‌رسید آن نقاشی متعلق به مادرش است. شاید آن سرباز این اثر را برای ستایش از او ترسیم کرده باشد.
bbc.co.uk
۵ می ۲۰۰۸
