این بازدید که با همراهی و توضیحات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ویژگی‌های نمایشگاه امسال همراه بود در حالی روی داد که آیت‌الله خامنه‌ای بعد از سفر ۹ روزه به استان فارس، تنها ۳ روز قبل، یعنی بعدازظهر روز پنجشنبه به تهران بازگشته بودند.
همین عامل سبب شده بود عده‌ای گمان کنند ایشان امسال به نمایشگاه کتاب نمی‌روند، اما مثل سال‌های گذشته، امسال نیز پیش از آن که مراسم اختتامیه در شبستان اصلی برگزار شود، رهبر معظم انقلاب، بازدید طولانی خود را به پایان بردند.
اما این پایان، در واقع پایان نمایشگاه بیست‌ویکم هم بود؛ چرا که محمدحسین صفارهرندی اندکی بعد از آن که گزارش خود را درباره استقبال مردم از نمایشگاه امسال، تعداد کتاب‌های عرضه شده عنوان‌های جدید، تعداد ناشران حاضر در نمایشگاه و... به آیت‌الله خامنه‌ای ارائه کرد، به شبستان اصلی رفت، پشت تریبون اختتامیه قرار گرفت و گفت: «نمایشگاه کتاب تهران تا ساعاتی دیگر پایان می‌یابد؛ اما می‌توان حدس زد فردا کسانی‌که در این ۱۰ روز با این مکان انس و الفت گرفته بودند، وقتی از کنار آن رد شوند، با حسرت به این میعادگاه اهل نظر نگاه خواهند کرد و این رمز موفقیت نمایشگاه کتاب است.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در چند روز گذشته بیش از هر چیز بر میزان بالای مطالعه در ایران و نادرست بودن آمارها تاکید کرده بود، یک بار دیگر گفت: «حقیقت امر این است که برخلاف آنچه مشهور شده و بعضا رسانه‌ها به آن دامن می‌زنند، جامعه ما جامعه بی‌نسبت با کتاب نیست. جدای از گذشته تاریخی، در وضعیت کنونی ما با کتاب قهر نیستیم.»
صفار هرندی البته در مقام بالاترین مقام مرتبط با نمایشگاه کتاب، به مشکلات برگزاری که داغ‌ترین بحث ۲ سال گذشته بوده است، اشاره‌ای نکرد و این بحث را به معاون فرهنگی خود که رئیس نمایشگاه هم هست، سپرد.
محسن پرویز گفت: «طی دوران نمایشگاه و ۲ ماه پیش از آن، تعداد زیادی از اصحاب رسانه به ما کمک کردند. بعضی‌ها با نقدهای دلسوزانه ما را در یافتن عیوب‌مان یاری کردند و آنچه از اشکالات به ما منتقل شد، هدیه‌ای از طرف دوستان بود و باز باید اظهار خوشحالی کنیم از عصبانیت رسانه‌های بیگانه و دشمن مردم ایران که با قلم خارجی و داخلی علیه نمایشگاه روا داشتند که نشان از مسیر درست مسئولان فرهنگی است که در پیش گرفته‌اند.»
رئیس نمایشگاه ادامه داد: «امیدواریم در سال آینده با تلاش بیشتر، مشکلات باقیمانده رفع شود. آمار کتاب‌های چاپ‌شده و زیاد شدن آن، نشان‌دهنده درستی سیاست‌های در پیش گرفته‌شده است. همچنین پیشنهادهایی از طرف ناشران شده که مد‌نظر قرار می‌دهیم. در گذشته بسیاری از اهل قلم معتقد بودند نمایشگاه باید به صورت نمایشگاه باشد، نه فروشگاه که این موضوع امروز از سوی ناشران مطرح می‌شود و باید به آن توجه کنیم.»
به جز این البته همان طور که انتظار می‌رفت محسن پرویز بیشتر به جزئیات و آمار و ارقام پرداخت و بعد دوباره به انتقادها برگشت؛ «امیدواریم بتوانیم آنچه به‌عنوان نقد نمایشگاه منعکس شد، به صورت جدی مورد توجه قرار دهیم. صد البته هیچ کاری بدون عیب و نقص به پایان نمی‌رسد.
آنچه به ما در برطرف کردن مشکلات یاری می‌رساند، دست به دست هم دادن است؛ نه اینکه با بعضی از اقدامات نادرست در جهت تخریب گام برداریم. آنچه به صورت نقد منصفانه نوشته شد، به ما کمک کرد. از فضای نقادانه‌ای که در ۳ سال گذشته ایجاد شده، خوشحالم. در ۱۸ دوره قبلی، بعضا رسانه‌هایی عیوب آشکار را نادیده می‌گرفتند و چیزی نمی‌نوشتند اما امروز اگر از لکه‌های کوچک غیرروشن در فضای نمایشگاه چیزی ببینند، نمی‌گذرند. امیدوارم این فضا همچنان ادامه داشته باشد.»
اما غلامعلی حداد عادل
رئیس مجلس شورای اسلامی که مثل سال گذشته در اختتامیه حاضر شده بود، بدون اینکه به سخنان سال گذشته خود اشاره‌ای کند، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به علت توفیق در برگزاری نمایشگاه امسال تبریک گفت و خاطرنشان ساخت: «مردم محل جدید این نمایشگاه را یادگرفته و آن را پذیرفته‌اند و می‌توان گفت این محل جا افتاده است.»
غلامعلی حداد عادل سال گذشته در مراسم اختتامیه نمایشگاهی که پس از بحث‌ها و جدل‌های فراوان برگزار شده بود، تاکید کرده بود باید از همین امروز به فکر نمایشگاه سال بعد باشیم. حالا درست یک سال پس از آن تاریخ، گفت: «امسال به مراتب اشکالات برگزاری نمایشگاه کم شده است»
و دوباره اظهار امیدواری کرد در آینده بهتر از گذشته برگزار شود. حداد عادل همچنین پیشنهاد کرد در سال‌های آینده در نمایشگاه کتاب، فضایی برای کتابخانه‌های مهم و بزرگ و اصلی کشور فراهم شود که خود را به جماعت کتابخوان معرفی کنند.
برگزیده‌های نمایشگاه ۲۱
حداد عادل به جز سخنرانی که خیلی زود به مباحث گسترده‌تری رسید، جوایز برگزیدگان امسال را نیز اهدا کرد؛ انتشارات فاطمی به دلیل انتشار کتاب‌های جدی و رعایت ضوابط نمایشگاه، از میان ناشران خصوصی و آستان قدس رضوی به دلیل تنوع و تعدد کتاب‌ها، توجه به نیاز مخاطب، تخفیف مناسب، تعداد عناوین چاپ اول و فضاسازی مناسب غرفه در بین ناشران عمومی و دولتی.
به جز این ۲ ناشر که جوایز اصلی را گرفتند، در بخش کودک و نوجوان، انتشارات شباویز به‌عنوان ناشر خصوصی و نشر شاهد از ناشران دولتی، جوایز این بخش را دریافت کردند.
از ناشران شهرستانی انتشارات نوید شیراز، از ناشران دانشگاهی مرکز نشر دانشگاهی، از ناشران آموزشی نشر مبتکران و از ناشران خارجی انتشارات تیمه در بخش لاتین و شرکت خدمات دانش کتیبه در بخش عربی، برگزیدگان امسال جشنواره بودند.
همچنین غرفه انتشارات گاج به دلیل تولید سیستم مجهز فروش، فضاسازی مناسب غرفه و... به‌عنوان غرفه برتر نمایشگاه بیست‌ویکم انتخاب شد.
علاوه بر ناشران برگزیده نمایشگاه ۲۱، در این مراسم طبق وعده قبلی، ناشران برگزیده سال ۸۶ کشور نیز معرفی شدند که بر اساس رای داوران، انتشارات سخن، عنوان ناشر برگزیده سال را در حوزه بزرگسال از آن خود کرد؛ضمن اینکه نشر نی هم شایسته تقدیر معرفی شد.
علاوه براینها، بوستان کتاب قم از ناشران وابسته به دستگاه‌های دولتی، محراب قلم از ناشران خصوصی کودک و نوجوان و انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ناشران دولتی این بخش، جوایز بهترین ناشران سال ۸۶ را در بخش‌های یادشده دریافت کردند.
