گزارش سازمان ملل از توزیع درآمد در ایران

طبق آخرین آمار ارائه شده توسط ایران به صندوق بین‌المللی پول که مربوط به سال 1998 میلادی است، 10 درصد از فقیرترین افراد جامعه به 2درصد از درآمد جامعه و 10درصد از ثروتمندترین‌ها به 7/33 درصد از درآمد جامعه دسترسی داشتند.

در این سال 20 درصد فقیرترین‌های ایران تنها به 5 درصد ثروت و 20درصد از ثروتمندترینها به 9/49 درصد از درآمد دسترسی داشتند.

طبق آمارهای موجود عادلانه ترین توزیع درآمد در کشور ژاپن است. ضریب جینی در این کشور در سال 2007 میلادی برابر با 0.249 و شاخص جینی 24 بوده است در حالی که در نامیبیا که ناعادلانه‌ترین توزیع درآمد وجود داشت ضریب جینی برابر با 0.707 و شاخص جینی 70 بود. در محاسبات اقتصادی برای استفاده آسانتر از این ضریب آن را در عدد 100 ضرب می‌کنند و به جای ضریب جینی از شاخص جینی استفاده میکنند. این شاخص که بین صفر تا صد است نیز همان کارایی ضریب جینی را دارد. 

طبق آخرین اخبار موجود در مورد ایران که در سال 1998 میلادی به سازمان ملل متحد ارائه شد شاخص جینی در کشور ایران برابر با 43 بوده است. اما سازمان ملل در گزارشهای اخیر خود پیشبینی کرد، شاخص جینی در ایران در سال 2008 میلادی به بیشتر از 58 درصد برسد زیرا طی سالهای اخیر توزیع درآمد در کشور روبه‌ وخامت گذارده است.

بدین ترتیب توزیع درآمد در ایران 35 درصد نابرابرتر میشود. در این سال‌ها نرخ فقر در کشور بیشتر از 25 درصد اعلام شد که با توجه به رشد قیمت‌ها در سال‌های اخیر و رشد کمتر دستمزدها در ایران انتظار میرود در سال جاری بر شمار افرادی که زیر خط فقر زندگی میکنند افزوده شود و شاخص جینی به سمت 100 حرکت کند.

صندوق بین‌المللی پول در گزارشی اعلام کرد در ماههای اول سال جدید ایرانی نرخ تورم در این کشور به مرز 24 درصد رسید در حالی که نرخ رشد دستمزد کارمندان دولت در کشور بین 7 تا 12درصد اعلام شده است که این عدم تناسب خود به فقیرتر شدن خیل عظیمی از مردم می‌انجامد. 

طبق آمارهای موجود شاخص جینی برای اغلب کشورهای توسعه یافته و صنعتی اتحادیه اروپا بین 24 تا 36 است. این در حالی است که شاخص مذکور در ایالات متحده آمریکا و مکزیک بین 39 تا 40 است.   این نشان می‌دهد که توزیع درآمد و ثروت در کشورهای اروپایی عادلانه‌تر از آمریکا است. شایان ذکر است در سال گذشته میلادی متوسط شاخص جینی برای جهان بین 55 تا 65 بود.

در ارتباط بین تولید ناخالص داخلی سرانه و ضریب جینی می‌توان به این موارد اشاره کرد: در کشورهای فقیر با سطح درآمد پایین شاخص جینی در گستره وسیعی قرار دارد. طبق مطالعات انجام شده در این کشورها این شاخص بین 25 تا 71 قرار دارد در حالی که در کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای بزرگ دنیا که تولید ناخاصل داخلی سرانه در سطح بالای است شاخص جینی درسطح میانی قرار دارد.

در این دسته از کشورها شاخص جینی کمتر از 40 است. گزارش‌ها نشان می‌دهد ضریب و شاخص جینی در کشورهای ژاپن و کشورهای اسکاندیناوی پاین ترین سطح است و کشورهای اروپای شرقی در دسته بعدی قرار دارند.این در حالی است که بسیاری از این دست اقتصادها اقتصاد زیر زمینی وجود دارد و سهم بزرگی از درآمدها در محاسبات تولید ناخالص داخلی وارد نمی‌شود.

در سال 2005 میلادی شاخص جینی در کشور سوئد 23 بود که نشان دهنده توزیع برابر درآمد در کشور بود. در این سال اغلب مردم سوئد در طبقه متوسط جای گرفته بودند و از امکانات مناسب برای زندگی برخوردار بودند. 

در سال 2003 میلادی شاخص جینی برای کشور هند 8/36 و برای ترکیه 6/43 بوده است. بهترین کشورها از نظر توزیع برابر درآمد در سالهای گذشته عبارتند از: دانمارک، سوئد، ژاپن، جمهوری چک و نروژ در حالی‌که کشورهای آخر فهرست ارائه شده توسط سازمان ملل متحد کشورهای بوتسوانا، جمهوری آفریقای مرکزی، سیرالئون، لسوتو و در نهایت نامیبیا هستند. 

در نامیبیا نسبت 10 درصد از ثروتمندترین افراد جامعه به ده درصد از فقیرترینها برابر با 128 است که نشاندهنده شمار زیاد ثروتمندان به فقرا دارد در حالی که همین نسبت در ژاپن 5/4 و در دانمارک 8 است.

کشورهای اطراف ایران در طبقه بندی سازمان ملل بر مبنی شاخص جینی عبارتند از کشورهای کنیا و سنگاپور در بالا و نیکاراگوئه و هنگ کنگ در پایین. آمار نشان می‌دهد نسبت 10 درصد ثروتمندترین افراد جامعه به 10 درصد فقیرترین افراد جامعه در ایران 2/17 است در حالی که این نسبت در سنگاپور 7/17 و در نیکاراگوئه 5/15 است.