مشخص است که امتحان د انش‌آموزان را دچار مقداری اضطراب کند، این الزاما نکته بدی نیست و حتی می‌تواند آنها را با شیب ملایمی به سوی موفقیت هدایت کند.
اما در مورد والدین وضع اصلا این طور نیست. ترس و اضطراب برای امتحان فرزندان از سوی پدرها و مادرها کاملا غیر‌منطقی و غیر‌طبیعی است. این نوع از استرس گاهی از آنجا ناشی می‌شود که برخی والدین موفقیت و شکست فرزندان را برابر با موفقیت و شکست خود می‌دانند و فاصله میان خود و فرزندانشان را رعایت نمی‌کنند، در واقع خود را با بچه‌ها یکی فرض می‌کنند و بنابراین فرصت اشتباه کردن به آنها نمی‌دهند.
متأسفانه دسته‌ای از والدین استانداردهای بسیار بالایی برای موفقیت بچه‌ها تعریف می‌کنند و با نوعی جاه‌طلبی انتظار دارند که آنها همیشه بدرخشند، همیشه بالاتر از بقیه باشند و در چنین موقعیت‌هایی معمولا توجهی به یکسری از واقعیت‌ها مثل ظرفیت فرزندشان و تفاوت‌های فردی بین او و سایران ندارند، آنها فقط موفقیت می‌خواهند حال آنکه فراموش می‌کنند که شکست فاجعه نیست، بلکه بخشی از زندگی هر انسان است و شخصیت فرزند آنها نیز باید در همین افتادن‌ها و برخاستن‌ها شکل گیرد.
یکی دیگر از دلایلی که باعث ایجاد تشویش و نگرانی شب‌های امتحان در میان والدین می‌شود شرایط اجتماعی است. این روزها ادامه تحصیل، یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که بچه‌های ما پیش رو دارند، شرایط جامعه این‌گونه پیش‌رفته است و بنابراین پدر و مادرها به نوعی از سوی جامعه تحت فشار قرار می‌گیرند و مجبور می‌شوند به فرزندانشان هم فشار بیشتری وارد کنند.
اما توصیه من به والدین این است که بازی مرگ و زندگی راه نیندازند و اجازه دهند بچه‌ها خودشان تجربه کنند. پدر و مادرها باید بدانند که استرس آنها باعث ایجاد اضطراب و خمودگی در عزیزانشان می‌شود و آنها را با مشکل رو‌به‌رو می‌کند. بیشتر پژوهش‌ها نشان داده‌اند که استرس بی‌جا، کارآمدی فرد را تحت‌تأثیر منفی قرار می‌دهد و باعث کاهش میزان کارآمدی می‌شود. در نظر داشتن این نکات به‌خصوص در ایام امتحانات بسیار ضروری است و والدین باید بیشتر از هر زمان مسائلی از این دست را رعایت کنند.
فراموش نکنیم که والدین سالم آنهایی هستند که در هر شرایطی با فاصله از فرزندان خود حرکت می‌کنند و وجود فرزندان را مساوی با خود نمی‌دانند و بی‌آنکه تمام موفقیت‌ها و شکست‌های بچه‌ها را با موفقیت و شکست خودشان یکی بدانند به آنها فرصت می‌دهند تا تجربه کنند و به اندازه ظرفیت و توانایی‌شان پیشرفت کنند.
*روان‌شناس و استاد دانشگاه علامه طباطبایی
