همشهری آنلاین_ زینب زینال‌زاده: چند روز پیش قرار ملاقات بسیار خاصی در منطقه ۶ تعیین شد و عده‌ای از ناشران و اهل قلم با رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، شهردار و معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۶ و البته مهمان ویژه که نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بود، دیدار کردند؛ جلسه‌ای که در نهایت به بررسی مشکلات و تعیین راهکار در مذاکرات حضوری با شهردار منطقه ۶ منوط شد.
«انتشارات آمه» بیش از ۲۰ سال در عرصه نشر کتب برای گروه‌های سنی متفاوت فعالیت دارد. به محض ورود به این کتابفروشی در بلوار کشاورز، تقاطع کارگر کتاب‌ها با رنگ‌ها و تنوع فراوان چشمانتان را نوازش می‌دهد. شاید همین قدمت سبب شده تا ناشران و مدیران فرهنگی در این محل یکدیگر را ملاقات کنند. پس از خیر مقدم و خوش‌آمدگویی به مهمانان، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۶ به‌عنوان نخستین سخنران از نبود نظامنامه مشخص در اداره کافه‌ها و کافه‌کتاب‌ها می‌گوید: «شکل‌گیری کافه‌کتاب‌ها در منطقه ۶ به سال ۹۱ یا ۹۲ باز می‌گردد. همان سال نخستین دغدغه ما تنظیم نظامنامه مشخص فعالیت برای این کافه‌ها بود تا اصولی مدیریت شوند و درست و مطلوب به شهروندان خدمات ارائه دهند.» «حبیب‌الله غفوری» از منطقه ۶ با عنوان قطب فرهنگی یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: «در این منطقه حدود ۳۵۰ کافه‌گالری و ۳۵ آموزشگاه عالی کوچک و بزرگ وجود دارد که می‌تواند فرصتی برای حضور اهل قلم و نسل فرهیخته جامعه باشد. اگر نظامنامه مشخصی در مورد کافه‌ها و به‌طور مشخص کافه‌گالری‌ها و کافه‌کتاب‌ها وجود داشته باشد، قطعاً می‌توان از پتانسیل‌های موجود برای بازگرداندن حیات فرهنگی به منطقه ۶ استفاده کرد.» به گفته غفوری، برخی از نقاط به دلیل تمرکز بافت‌های تجاری و اداری و از بین رفتن بافت‌های مسکونی، خالی از سکنه شده‌اند و با احیای کافه‌گالری و کافه‌کتاب می‌توان زمینه حضور شهروندان را فراهم کرد و حیات را به منطقه بازگرداند. احیا، حراست و نگهداری از خانه‌های قدیمی هم به مدد کافه‌ها امکانپذیر است. معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه این موضوع را عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: «در منطقه ۶ خانه‌های قدیمی زیادی وجود دارند که شاهکار معماری هستند و می‌توان با جلب سرمایه‌گذار و تبدیل این خانه‌ها به کافه از تخریب و نابودیشان جلوگیری کرد.»
- گلایه ناشران از وضعیت بازار
پس از غفوری، نماینده ناشران مسائل مربوط به ایجاد گذرهای مختلف در تهران را مطرح می‌کند و می‌گوید: «گذر فرهنگی رودکی در خیابان شهریار، گذر هنر در خیابان مظفر، گذر صنایع‌دستی در خیابان ویلا و گذر موسیقی در خیابان لارستان تعریف شده‌اند و در این میان گذر کتاب مهجور مانده است.» این نماینده در ادامه عنوان می‌کند: «همه ناشران تمایل دارند میدان هفت‌تیر تا پل کریمخان زند و میدان انقلاب تا چهارراه ولی‌عصر(عج) هم به گذر کتاب تبدیل شود؛ چراکه این گذرها مقصد فرهنگی محسوب می‌شوند و خانواده‌ها با حضور در آنها می‌توانند مایحتاج فرهنگی خود را به سهولت تهیه کنند.»
ایجاد چنین گذری به لحاظ اقتصادی هم به اهل هنر کمک می‌کند؛ زیرا به گفته غفوری، «در چنین گذرهایی حمایت‌های منطقی از اهل هنر انجام می‌شود و حمایت‌های موردی و سلیقه‌ای که آسیب جدی برای اهل هنر در هر رشته‌ای محسوب می‌شود، کمرنگ‌تر می‌شود. بنابراین ناشران با جدیت خواستار ایجاد گذرها و پیگیری آنها توسط مدیران شهری هستند.» نبود کاغذ، گرانی کتاب، کم شدن سرانه مطالعه و عرضه کتاب‌های نایاب به‌صورت قاچاق دغدغه دیگری بود که ناشران توسط نماینده خود مطرح کردند.
- کتاب‌ها دیجیتال شوند
«محمدجواد حق‌شناس» رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران پس از شنیدن صحبت ناشران می‌گوید: «پایین آمدن سرانه مطالعه و اینکه کتاب از سبد خانواده‌های ایرانی حذف شده است، دغدغه اعضای شورای‌شهر تهران هم هست و با شرایط اقتصادی کنونی هم نمی‌توان مردم را با اجبار به خرید کتاب و مطالعه سوق داد.» «محمدجوادحق‌شناس» ادامه می‌دهد: «علاوه بر این، می‌دانم وضعیت اقتصادی ناشران هم خوب نیست و با شیوع بیماری کرونا و تحمیل برخی از محدودیت‌ها قطعاً سال آینده بهتر از امسال نخواهد بود. نکته مهم این است که در شرایط کنونی چه باید کرد؟ بهترین گزینه برای برون‌رفت از شرایط نامطلوب امروز، تبدیل کتاب‌های کاغذی به نسخه‌های دیجیتال است.»
حق‌شناس ادامه می‌دهد: «با دیجیتالی و صوتی شدن کتاب‌ها مردم فرصت می‌یابند در مسیر کار و مدرسه و دانشگاه، کتاب را گوش دهند و دیگر بهانه‌ای برای نبود وقت وجود نخواهد داشت. با این کار هم سرانه مطالعه و کتابخوانی بالا می‌رود هم فشارهای اقتصادی خانواده‌ها و ناشران کم می‌شود.» رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در پایان می‌گوید: «هر چند ۳ سال است که فریاد می‌زنیم اگر ظرفیت و پتانسیل تحقق این کار وجود دارد، ناشران دست به کار شوند و شروع به تولید کتاب‌های دیجیتال و صوتی کنند، تلاش می‌کنم امسال این موضوع را با جدیت بیشتری در شورای‌شهر پیگیری کنم.»
- بررسی مشکلات در ملاقات حضوری
«تورج فرهادی» شهردار منطقه ۶ در حالی که به دلیل شرکت در جلسه‌ای دیگر با تأخیر به دیدار ناشران می‌رسد، می‌گوید: «ناشران مطالباتی دارند که‌گاه به حق است و ما هم می‌پذیریم، اما باید مطلع باشند که یک دست صدا ندارد و شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران به تنهایی نمی‌توانند برای رفع مشکلات اقدام کنند.» او ادامه می‌دهد: «نمایندگان ناشران هم باید فعال باشند و موضوعاتی را که در قالب مشکلات مطرح می‌کنند، پیگیری کنند. همین پیگیری‌ها سبب می‌شود متولیان فرهنگی با جدیت بیشتری کارها را دنبال و مشکلات را در اسرع وقت رفع کنند.» دیدارهای حضوری موضوع دیگری است که شهردار منطقه به آن اشاره و عنوان می‌کند: «برخی از مشکلات مانند توسعه دادن کافه‌ها یا کتابفروشی‌ها نیاز به بررسی بیشتر دارد. بنابراین توصیه می‌کنم ناشران و اهل قلم و هنرمندان روزی را اختصاص دهند تا ساعت‌ها با رعایت پروتکل‌های ستاد مقابله با کرونا، دور هم بنشینیم و مشکلات را بررسی کنیم و به راهکار مناسب برسیم.» ناشران از این پیشنهاد استقبال می‌کنند و قرار می‌شود در صورتی که وقت شهردار منطقه اجازه دهد، جلسات مرتب هفتگی برگزار شود.
نظر شما