منفی بودن تست کرونا به معنی مبتلا نبودن به این ویروس است؟ | کدام تست دقیق‌تر و مطمئن‌تر است؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، دکتر علی پیرصالحی متخصص بیماری‌های داخلی بیمارستان آیت‌الله طالقانی اظهار کرد: دو نوع تست رایج تشخیصی آزمایشگاهی کرونا در دسترس است؛ تست‌های PCR که اسید نوکلئیک ویروس را مورد بررسی قرار می‌دهند و سنجش آنتی‌بادی‌ها که به بررسی آنتی‌بادی‌های IgM و IgG و اخیراً IgA می‌پردازند.

وی گفت: به طور کلی تست‌های تشخیصی کرونا کاربردهای مختلفی دارد و علاوه بر تأیید تشخیص، به منظور بررسی‌های دوره‌های مختلف بیماری، توسط پزشک درخواست می‌شود.

پیرصالحی درباره کارکرد تست‌های PCR توضیح داد: این تست‌ها اسید نوکلئیک ویروس را شناسایی می‌کند از طریق سواپ حلق و نازوفارنکس از راه دهان و بینی نمونه‌گیری انجام می‌شود.

وی عنوان کرد: علاوه بر روش استاندارد نمونه‌گیری به وسیله سواپ از حلق و نازوفارنکس، در برخی موارد مشاهده می‌شود که از روش شستشوی حلق برای نمونه‌گیری استفاده می‌شود که این روش با خطای زیاد و نتایج کاذب همراه است.

وی افزود: در روش مولکولی که با عنوان تست PCR انجام می‌شود بسته به کیت مصرفی دو ژن یا سه ژن ویروس مورد بررسی قرار می‌گیرد که در حال حاضر به دلیل استفاده از کیت‌های مختلف و همچنین تأیید یا عدم‌تأیید مجدد گزارش‌های مشکوک، تفاوت در گزارش‌ها مشاهده می‌شود و اهمیت انجام این آزمایش‌ها با نظر پزشک و در آزمایشگاه‌های مورد تأیید ارزش بیشتری پیدا می‌کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه عنوان کرد: دقت تست‌های PCR در نمونه‌های تهیه‌شده از ترشحات ریه توسط نمونه‌برداری بیش از ۹۰ درصد است و در سایر نمونه‌ها دقت آن بسته به نوع نمونه‌گیری، تیتر ویروس، نوع کیت مصرفی و ... تحت تأثیر قرار می‌گیرد. دقیق‌ترین و ارزشمندترین تست شناسایی کووید ۱۹ خصوصاً در مراحل ابتدایی، تست‌های PCR است.

وی تست‌های ارزیابی تیتر آنتی‌بادی‌ها با کیت‌های سریع (Rapid test) را یکی دیگر از تست‌های در دسترس عنوان کرد و توضیح داد: این تست‌ها به تست‌های سریع معروف هستند و از طریق خون انجام می‌شود. نتیجه این تست‌ها در عرض چند دقیقه مشخص می‌شود. با این وجود این تست‌ها در مقایسه با تست‌های PCR و همچنین سنجش تیتر آنتی‌بادی‌ها دارای ارزش کمتری هستند و موارد منفی کاذب به دلیل دقت و حساسیت پایین این تست‌ها بسیار زیاد است ولی با این وجود مثبت بودن تست می‌تواند به میزان قابل‌توجهی برای کادر درمان ارزشمند باشد.

• تست‌های تشخیصی کرونا

متخصص بیماری‌های داخلی درباره سایر تست‌های تشخیصی کرونا نیز گفت: یکی از تست‌های رایج، تست آنتی بادی یا پادتن‌هایی هستند که علیه ویروس ترشح می‌شوند که اخیراً به شکل فراگیری رایج شده و این تست‌ها زمانی که آنتی بادی علیه ویروس ترشح می‌شود قابل‌شناسایی است.

پیرصالحی با اشاره به این‌که با استفاده از تست‌های آنتی بادی می‌توان زمان بیماری را پیش‌بینی کرد اظهار کرد: با این تست‌ها می‌توانیم مراحل ابتدایی، حاد و بهبودی بیماری را شناسایی کنیم. این تست‌ها به انواع مختلف IgA ،igM و IgG تقسیم می‌شوند.

به گفته این استاد دانشگاه، تست‌های IgM در واقع آنتی‌بادی یا پروتئین‌هایی هستند که بدن در ابتدای مواجهه با ویروس ترشح می‌کند و لذا در مرحله ابتدایی افزایش پیدا می‌کند و بالا بودن سطح آن نشان‌دهنده مراحل ابتدایی و یا حاد کروناست.

وی افزود: این آنتی بادی معمولاً از روز هفتم شروع به افزایش می‌کند با این وجود، در بسیاری از افراد علی‌رغم ابتلا به ویروس این آنتی‌بادی‌ها با روش‌های موجود قابل‌شناسایی نیست لذا منفی بودن سنجش تیتر آنتی بادی دلیل بر رد گزارش مثبت مولکولی یا نادیده گرفتن علائم بالینی نمی‌شود و تفسیر این موارد باید توسط پزشک انجام شود.

• میزان دقت تست‌ چگونه ارزیابی می‌شود؟

این متخصص بیماری‌های داخلی همچنین درباره تست‌های IgG نیز توضیح داد: به‌طور معمول از روز ۱۴ بعد از ابتلا به کرونا، بدن علیه این ویروس آنتی‌بادی به نام IgG ترشح می‌کند که این آنتی‌بادی می‌تواند تا حدودی ایمنی نسبی علیه این ویروس ایجاد کند. نتیجه این تست‌ها بستگی به ایمنی دارد که در بدن علیه این ویروس ایجاد می‌شود، ولی درباره این موضوع که ماندگاری این پادتن‌ها به چه میزان است هنوز اطلاعات کافی در دسترس نیست.

وی در پاسخ به این سؤال که میزان دقت تست‌های شناسایی ویروس کووید۱۹ در مراحل مختلف بیماری چگونه ارزیابی می‌شود، توضیح داد: مطالعات بر روی تست‌های IgM و IgG نشان می‌دهد که این تست‌ها در هفته اول خیلی کمک‌کننده نیستند و در هفته اول نهایتاً ۳۰ درصد از بیماران با این تست‌ها شناسایی می‌شوند ولی از هفته دوم به بعد تقریباً تا ۷۰ درصد دقت شناسایی بالا رفته و از هفته سوم به بعد، دقت حدود ۹۰درصد افزایش می یابد. لذا در مراحل اولیه بیماری، انجام تست‌های IgM و IgG توصیه نمی‌شود. با این وجود در مواردی که تیتر آنتی‌بادی پایین باشد ممکن است نتیجه منفی گزارش شود.

پیرصالحی درباره مثبت شدن تست‌های آنتی‌بادی نیز اظهار کرد: اگر تست IgG و IgM بالا باشد، نشان‌دهنده این موضوع ست که بیمار در مراحل حاد بیماری قرار دارد، ولی در مواردی که صرفا تست IgG بالا باشد، بیمار وارد فاز بهبودی شده است.

او گفت: نتیجه تمامی تست‌هایی که انجام می‌شود می‌تواند مثبت کاذب و یا منفی کاذب شوند ولی این موضوع که این تست‌ها در چه بازه زمانی درطول بیماری انجام شود در تفسیرها مهم است. تفسیر چگونگی نتیجه تمامی تست‌ها با پزشک است و در بعضی از موارد ممکن است فرد دچار بیماری خفیف شده باشد ولی آنتی‌بادی‌ها مثبت نشوند. بنابراین تمامی این موارد باید با ملاحضات خاصی انجام شود.

به گفته پیرصالحی به طور کلی تکنیک، زمان ابتلا و فردی که نمونه‌گیری را انجام می‌دهد، در پاسخ مثبت و منفی کاذب اثرگذار است.

پرهیز از انجام تست‌های خودسرانه از مهمترین توصیه هایی بود که دکتر پیرصالحی بر ضرورت توجه به آن از سوی مردم تاکید کرد و افزود: ممکن است تفسیر این گزارشات فرد ویا کادر درمان را گمراه کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه از انجام آزمایش‌های خودسرانه تست‌های کرونا انتقاد کرد و گفت: تست‌های تشخیصی کرونا فقط باید با نظر پزشک متخصص یا گروه پزشکی انجام شود.

• چه زمانی تست‌ آنتی‌بادی انجام دهیم؟

وی در توضیح این‌که از چه زمانی می‌توان از تست‌های آنتی‌بادی استفاده کرد، گفت: تست‌های آنتی‌بادی باید به صلاحدید پزشک انجام شود. اگر تست PCR منفی باشد ولی علائم بیماری وجود داشته باشد، برای اطمینان از احتمال ابتلا به کرونا تست‌ها آنتی‌بادی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

این متخصص بیماری‌های داخلی تاکید کرد: به طور کلی کادر درمان به دلیل نتایج کاذب تست‌ها صرفا وابسته به نتیجه نهایی تست‌ها نیستند و از فاکتورهای دیگری نیز بهره می‌برند. به طور مثال تست‌هایی وجود دارد که ردپای بیماری کرونا را در بیماران علامت‌دار نشان می‌دهد. همچنین تظاهرات سی تی اسکن در خیلی از این بیماران به صورت تیپیک است؛ یعنی با کمک یافته‌های رادیولوژی می‌توان وجود بیماری را در افراد تشخیص داد. چراکه به صورت بیولوژیک این موارد در پیگیری‌ها موثر است.

پیرصالحی با اشاره به این‌که تست‌ها به میزان قابل توجهی می‌تواند موثر باشد خاطرنشان کرد: اگر چنانچه تست‌ها مثبت باشد، این مهم می‌تواند در تأیید تشخیص‌ها موثرتر واقع شود ولی منفی بودن تست به هیچ عنوان ردکننده ابتلا به بیماری نیست.

این عضو هیئت علمی دانشگاه یکی از مشکلات و چالش‌های تست‌ها را انجام خودسرانه توسط افراد عنوان کرد و گفت: عددها ممکن است عددهای مبهمی‌ باشد یا فرد علائم داشته باشد ولی جواب تست منفی باشد. بنابراین باید تمامی ملاحظات مورد تفسیر قرار گیرد ولی به طور کلی برای بیماران حاد منتظر جواب تست‌ نمی‌مانیم و با علائم کلی و آزمایش‌های مختلف و به صورت تجمیعی این اقدامات انجام می‌شود.