ثبت‌نام جدید سیم‌کارت در حالی صورت می‌گیرد که براساس آمار، ایران اکنون با بیش از 38 میلیون خط، بالاترین رشد تلفن‌همراه در خاورمیانه را به‌خود اختصاص داده است.
محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز چندی پیش از رشد ضریب نفوذ تلفن همراه از 35 به 55 درصد تا پایان برنامه چهارم خبر داده بود.
هم‌اکنون تعداد روستاهای دارای ارتباط نسبت به سال 1379 از ٤٥ هزار روستا به ٥٢ هزار روستا، تعداد شهرهای تحت‌پوشش تلفن‌همراه از ٩١٨ شهر به ١٠٣٥ شهر، تعداد دفاتر ICT روستایی از ٩٣٦ دفتر به ٥٥٩٠ دفتر و پوشش جاده‌های اصلی تلفن‌همراه از ٢٧ هزار و ١٠٠ کیلومتر به ٣٦ هزار کیلومتر رسیده است.
این آمار در مقایسه با آمار سال 79 که تنها 49 هزار خط تلفن‌همراه در کشور وجود داشت، نشان می‌دهد که بازار تلفن‌همراه در ایران همواره رو به رشد بوده و استقبال از آن همچنان ادامه دارد.
توسعه مرحله چهارم برای افزایش سهم بازار
نیاز و استقبال مردم ایران از تلفن همراه باعث شده تا مسئولان مخابراتی به فکر طراحی مرحله چهار توسعه شبکه تلفن‌همراه بیفتند. به گفته رئیس هیأت‌مدیره شرکت مخابرات ایران، این طرح در دستور کار شرکت ارتباطات سیار قرار دارد و کلیات آن مشخص شده است.
وفا غفاریان اظهار امیدواری کرد که در نیمه نخست امسال، طراحی اولیه مرحله چهار پایان یابد.
وی افزود:«سال گذشته با اجرای مرحله ۳ توسعه شبکه تلفن همراه، با وجود افزایش حجم مشترکان، کیفیت این شبکه در مقایسه با سال ۸۵ بهبود یافت. همچنین در تمام استان‌ها و به کمک بخش خصوصی، کیفیت مکالمات در بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی به‌صورت مستمر، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اکنون اغلب جاده‌های اصلی کشور تحت پوشش این شبکه قرار دارند که تکمیل پوشش جاده‌ها یکی از برنامه‌های اصلی سال‌جاری است.»
حمید صدیقی، کارشناس‌ارشد مخابرات میگوید: «وزارت فناوری اطلاعات اکنون در فرصت مناسبی قرار دارد تا با واگذاری توسعه و بهبود شبکه تلفن‌همراه به شرکت‌های خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی از صرف نیرو و وقت خود در این زمینه بکاهد. این در حالی است که وزارت ارتباطات می‌تواند بدون صرف هزینه این وظیفه را به دوش شرکتهایی بیندازد که برای ورود به بازار ایران مشتاق هستند.»
تعداد زیاد مشترکان باعث شده تا هر ازچند گاهی تلفن همراه در ایران دچار اختلال شود. این در حالی است که معمولا این اختلال‌ها از پیش اعلام نمی‌شود. مدیرعامل شرکت ارتباطات سیار درخصوص اختلالات اخیر در شبکه تلفن همراه به ایسنا میگوید:«شبکه تلفن همراه کشور در حال توسعه است و گاهی اوقات در برخی از نقاط کشور دچار مشکل می‌شوند.»
وحید صدوقی افزود: «اختلال اخیر در برخی کدها به‌علت عملیات برگردان بود که به سرعت مورد پیگیری قرار گرفته و شبکه به حال عادی برگشت.» به گفته وی، برای توسعه در شبکه تا 38 میلیون مشترک به‌طور طبیعی ممکن است در هنگام عملیات برگردان برخی از اختلالات به وجود آید.
صدوقی درخصوص اینکه چرا قبل از عملیات برگردان اطلاعیه‌ای در این خصوص صادر نمی‌شود تا مشترکان از این مسئله آگاهی یابند، گفت:«در تلفن ثابت همیشه از قبل اطلاعیه‌ای ارائه می‌شود که در کدام مناطق عملیات برگردان انجام می‌شود، اما در تلفن همراه به‌دلیل تبعات منفی که این اطلاع‌رسانی دارد، اطلاعیه‌ای داده نمی‌شود، چرا که بعضا ممکن است برخی از مشکلات در شبکه پیش آید.»
رقابت خارجی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران
بازار رو به رشد ایران باعث شده تا بسیاری از اپراتورهای تلفن‌همراه در کشورهای مختلف برای ورود به بازار ایران تمایل خود را اعلام کنند. چندی پیش شرکت TM INTERNATIONAL مالزی تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در بازار تلفن همراه ایران و اخذ مجوز برای راه‌اندازی اپراتور جدید اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، شرکت TM قصد دارد با گسترش فعالیت‌های بین‌المللی خود با پیشی گرفتن بر شرکت ارتباطات سنگاپور به بزرگترین شرکت مخابراتی جنوب‌شرق آسیا تبدیل شود.
این شرکت در حال مذاکره با چند کشور در شرق آسیا و همچنین کشورهایی در خاورمیانه از جمله ایران، برای گسترش فعالیت‌های بین‌المللی خود است. این شرکت هم اکنون در حال ارائه خدمات مخابراتی به 40 میلیون نفر در 10 کشور آسیایی از جمله هند است.
این در حالی است که شرکت‌های اتصالات امارات و مگافون روسیه نیز تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در ایران اعلام کرده‌اند. مگافون سومین شرکت بزرگ اپراتور تلفن‌همراه جهان چندی پیش تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری 6/4 میلیارد دلاری در بازار تلفن همراه ایران اعلام کرد.
وحید صدوقی، کارشناس‌ارشد مخابرات درباره استقبال اپراتورهای کشورهای خارجی میگوید: «اکنون وزارت ارتباطات ایران می‌تواند با به مناقصه گذاشتن اپراتورهای سوم و چهارم ایران، بهترین اپراتور خارجی را با کمترین هزینه و بیشترین کیفیت واگذار کند. رقابت اپراتورهای خارجی برای به دست گرفتن بازار ایران باعث می‌شود تا آنها مجبور باشند، بهترین کیفیت و بیشترین خدمات را با کمترین قیمت ارائه دهند. این امر درصورتی انجام می‌گیرد که ایران با برگزاری مناقصه بهترین را برگزیند.»
کاربران ایرانی محروم از فناوریهای نوین
شبکه تلفن‌همراه ایران با مشکلات بسیاری از جمله اختلال در روند آنتن‌دهی روبه‌روست و در پایین‌ترین حد خدمات ارتباطاتی قرار دارد.
به گفته حسن رضوی، معاون طرح و مهندسی شرکت ارتباطات سیار در استان تهران بیش از 3 هزار آنتن BTS تلفن همراه در این استان وجود دارد، اما با این وجود، اختلال آنتن‌دهی همچنان باقی است و مناطق فراوانی در تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ به‌عنوان نقاط کور وجود دارد.
به گزارش واحد مرکزی خبر، وحید صدوقی با بیان اینکه هم اکنون GSM (سامانه‌های ارتباطات جهانی تلفن همراه ) برترین استاندارد تلفن همراه دیجیتال در بیشتر نقاط جهان محسوب می‌شود، افزود: «استاندارد ارتباطی GSM در سه باند فرکانسی 900، 1800 و 1900 مگاهرتز ارائه می‌شود.»
هم اکنون تعداد آنتن‌های BTS در کشور به حدود 14 هزار سایت رسیده است.
در نسل سوم تلفن‌های همراه (3G) امکانات بسیاری از جمله دسترسی به اینترنت پرسرعت، ارتباط تصویری، تبادل فایل با سرعت بالا، بازی‌های تعاملی و سرویس‌های نقل‌وانتقال اطلاعات به‌صورت پیشرفته قابل ارائه خواهد بود که هم اکنون 38 میلیون کاربر تلفن‌همراه در کشور از آن محروم هستند.
از جمله امکانات ارتباطاتی جدید «اسکایپ» است. اسکایپ به کاربران امکان می‌دهد با قیمت بسیار ارزان به‌طور مثال با دوستانشان در چین چت کنند.
برنامه اسکایپ به این معنی است که مکالمات بین‌المللی ارزان‌قیمت برای میلیون‌ها کاربر تلفن‌همراه که گوشی‌های سازگار با نسل سوم دارند، فراهم شده و دوره جدیدی در رقابت بین شرکت‌های اینترنتی و شبکه‌های تلفن همراه آغاز شده است.
این سرویس تلفن همراه که ارائه‌کننده نرم‌افزار ارتباطی آن‌لاین است، می‌تواند همانند آهنگ تلفن‌همراه یا بازی در تلفن‌همراه دانلود شود و در بیش از 40 مدل گوشی قابل اجرا بوده و در کشورهایی از جمله انگلیس، آمریکا، دانمارک، فنلاند، لهستان، سوئد و برزیل هم اکنون به بهره‌برداری رسیده است.
اسکایپِ یک پیشگام تماس‌های تلفنی اینترنت معروف به مکالمه روی پروتکل اینترنتی (VOIP) است که صدا را دیجیتال کرده و به جای استفاده از شبکه‌های تلفن سنتی آن را از طریق اینترنت ارسال می‌کند.
برنامه جدید اسکایپ از این حقیقت که بسیاری از تلفن‌های امروزی از فناوری پرسرعت نسل سوم برای تماس‌های ویدئویی و گشت‌وگذار در وب استفاده می‌کنند، بهره می‌گیرد.
اتصال به سرویس اسکایپ به اندازه تماس‌های تلفنی معمولی هزینه دارد، اما کاربر اسکایپ می‌تواند با کاربران دیگر اسکایپ در هر کجای دنیا که باشند، بدون هیچ هزینه اضافی صحبت کند.
دور از انتظار نیست که این موضوع اپراتورهای شبکه‌های تلفن‌همراه را نگران کند، زیرا اگر کاربران به‌طور انبوه به سرویس اسکایپ مهاجرت کنند، میلیون‌ها دلار درآمد خود را از دست خواهند داد.
این شبکه‌ها می‌توانند این سرویس را کاملاً مسدود کنند، زیرا تماس‌گیرندگان برای اتصال به درگاه اینترنتی اسکایپ نیاز دارند که از سرویس‌های نسل سوم خود استفاده کنند و دفعات اقدام شبکه‌های تلفن همراه برای مبادرت به این عمل مشخص نیست.
ممنوعیت تماس‌های VOIP در مفاد و شرایط قرارداد شبکه‌های تلفن‌همراه با مشترکان‌شان گنجانده شده و مشمول تمامی کاربران تلفن‌همراه حتی آنهایی که برای اینترنت نامحدود اشتراک پرداخت می‌کنند، می‌شود.
این شیوه اسکایپ را خشمگین ساخته است، به گونه‌ای که اعلام کرده اقدام قانونی علیه شرکت‌های تلفن همراه برای وادار کردن آنها به‌منظور اجازه دادن به مصرف‌کنندگان جهت استفاده از سرویس این شرکت را منتفی نمی‌داند.
آمار بالا و پایین فروش
براساس اعلام مؤسسه گارتنر، فروش تلفن همراه در جهان با رشد بالای مشترکان تلفن همراه جدید در بازارهای در حال ظهور در سه ماهه اول سال ٢٠٠٨ نسبت به‌مدت مشابه آن در سال گذشته میلادی ٦/١٣ درصد افزایش یافت.
با این وجود به گزارش ایسنا، فروش تلفن‌همراه در اروپای غربی ٤/١٦ درصد کاهش یافته است. نخستین افت فروش در این منطقه از زمان آغاز بررسی فروش گوشی‌های تلفن همراه توسط گارتنر در سال ٢٠٠١ محسوب می‌شود، اما فروش تلفن‌همراه در ژاپن ١/١٠ درصد کاهش یافت.
به گفته مدیر پژوهش بخش دستگاه‌های موبایل گارتنر، بازارهای تکامل یافته فشار یک محیط اقتصادی نامطمئن را حس می‌کنند. بسیاری از اپراتورهای تلفن همراه قراردادهای طولانی با مصرف‌کنندگان امضا می‌کنند که به این معنی است که خریداران آینده گوشی‌های خود را ارتقاء نخواهند داد.
براساس اعلام اتحادیه جهانی مخابرات، شمار کاربران تلفن همراه جهان تا پایان سال 2007 به بالای 3/3 میلیارد نفر رسیده است که برابر با نرخ ضریب نفوذ 49 درصد است.
براساس اعلام اتحادیه جهانی مخابرات (ITU)، آفریقا بزرگترین پیشرفت را طی دو سال گذشته نشان داده و بیش از دو سوم مشترکان تلفن همراه تا پایان سال 2007 از کشورهای در حال توسعه بودند.
براساس این گزارش، این روند مثبتی است که نشان می‌دهد کشورهای در حال توسعه در حال پیشی گرفتن از کشورهای توسعه‌یافته هستند. رشد اشتراک تلفن‌همراه بین سال‌های 2005 تا 2007 در آفریقا سالانه 39 درصد مانده و در آسیا طی همین مدت 28 درصد بوده است.
هند و چین به‌ترتیب 154 میلیون و 143 میلیون‌نفر مشترک تلفن همراه جدید اضافه کردند. بنابر اعلام اتحادیه جهانی مخابرات، متوسط نرخ رشد سالانه جهانی 22 درصد مانده است.
کشورهای پردرآمد با وجودی اینکه 16 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، 66 درصد از مشترکان پهنای باند ثابت را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ در حالی که کشورهای در حال توسعه با داشتن 38 درصد ار جمعیت جهان تنها یک درصد از مشترکان پهنای باند ثابت را دارند.
برخی از کشورها در این زمینه پیشرفت‌هایی داشته‌اند و اتحادیه جهانی مخابرات از شیلی، سنگال و ترکیه به‌عنوان کشورهایی یاد کرده است که تقریبا تمامی مشترکان اینترنت در آنها اکنون به اینترنت پرسرعت دسترسی دارند.
این در حالی است که هنوز نام ایران در این فهرست خالی است، اما بازار ایران در زمره بازارهای رو به رشدی قرار دارد که مشتاقان بسیاری خواهان ورود به آن هستند. با توجه به وضعیت موجود، به‌نظر می‌رسد این اشتیاق و علاقه برای سرمایه‌گذاری در بازار تلفن‌همراه در ایران، روز به روز بیشتر خواهد شد.
ضروری است که مسئولان مخابرات گام‌های خود در زمینه خصوصی‌سازی محکمتر و سریع‌تر از گذشته بردارند و با فراهم کردن امکان رقابت شرکت‌های مختلف مطرح دنیا در زمینه تلفن‌همراه در کشورمان، باعث ارائه خدمات بهتر، کیفی‌تر و ارزان‌تر برای مشترکان شوند.
