این 3 گروگان از پیمانکاران وزارت دفاع هستند که در سال 2003 هنگام انجام ماموریت مبارزه با گروه‌های مواد‌مخدر در کشور کلمبیا گرفتار شورشی‌های فارک شدند. هفته گذشته اعلام شد که رهبر این گروه جنجالی آمریکای لاتین کشته شده‌است. شاید این اتفاق در آزادی گروگان‌های آمریکایی بعد از 5 سال در کلمبیا گشایشی ایجاد کند.
هواپیمای یک موتوره سسنا نمی‌توانست درجایی بدترازاین درجنگل‌های کلمبیا دچار سانحه شود. روز 13 فوریه سال 2003، 4 پیمان کار نظامی آمریکایی و یک افسر پلیس کلمبیا درحال پروازهای تجسسی معمول خود با هدف یافتن آزمایشگاه‌های دور افتاده تولید کوکایین در این کشور بودند که درپی ایراد فنی هواپیمای یک موتوره خود، مجبور به فرود اضطراری درجنگل‌های جنوب کلمبیا شدند.
منطقه‌ای که هواپیما در آن فرود آمد، محل استقرارچریک‌های خشن مارکسیست موسوم به نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا – فارک – بود. با فرود هواپیما، چریک‌های مسلح به سوی آن هجوم بردند و توماس جانیس، خلبان آمریکایی هواپیما و لوییس کروز، افسر پلیس کلمبیایی را به ضرب گلوله از پای درآوردند. آنها 3 آمریکایی دیگر را برهنه کردند و با زنجیر بستند و آنان را پای پیاده به سوی جنگل‌های بارانی کوهستان بردند.
گروگان‌ها به سوی سیاه چال‌های استوایی خود روان بودند.جان پینچائو، یک افسر پلیس کلمبیا که بهار سال گذشته توانست از اسارت چریک‌ها بگریزد، ماجرا را اینگونه تعریف می‌کند:پاهای برهنه آمریکایی‌ها چنان خونین وزخمی شده بود که آنها نمی‌توانستند به مسیرخود ادامه دهند.
در این هنگام چریک‌ها به آنها پوتین‌هایی دادند. هرچند پوتین‌ها آن قدر کوچک بودند که راه رفتن با آنها سخت‌تر از پیاده رفتن بود و چریک‌ها مجبور شدند پاشنه پوتین‌ها را با قمه، قطع کنند. پینچائو ادامه می‌دهد: گروگان‌ها چند روز پیاده به مسیر ادامه دادند تا به یک اردوگاه ارتش انقلابی کلمبیا، فارک، درسییرا دو لا ماکارنا ( کوهستان ماکارنا ) رسیدند. در آن جا چریک‌ها، ابتدا آنان را در قفسی کوتاه که سقف آن سیم خاردار بود، انداختند، به نحوی که گروگان‌ها نمی‌توانستند بایستند.بااین که آنها در کنار هم بودند، چریک‌ها اجازه نمی‌دادند که با هم حرف بزنند.
پینچائو می‌گوید که در حال حاضر شرایط زندگی برای 3 گروگان آمریکایی کمی بهتر شده است.
هرچند یک ویدئوی کوتاه که سال گذشته هنگام دستگیری جاسوسان فارک در بوگوتا – پایتخت کلمبیا – به دست آمد، 3 گروگان آمریکایی را نشان می‌دهد که ضعیف و افسرده به‌نظر می‌رسند. اینک 5 سال از اسارت آنها می‌گذرد که یکی از طولانی‌ترین موارد گروگان گیری در تاریخ ایالات متحده است. جالب این جاست که بیشتر آمریکایی‌ها از این موضوع اطلاع چندانی ندارند.
جورج بوش، رئیس‌جمهوری آمریکا تنها یک بار- آن هم سال گذشته هنگام سفر به کلمبیا - به این موضوع اشاره کرده است. لین استانسل، نامادری یکی از 3گروگان آمریکایی در این باره می‌گوید:شگفت آور و در عین حال باعث تأسف است که این 3 نفر که از نظامیان سابق هستند، به این شکل نادیده گرفته و فراموش شده‌اند. تنها کاری که دولت بوش برای آنها انجام داده، فراموش کردنشان بوده است.
اینک نگاه او و سایر بستگان خشمگین گروگان‌ها به بیل ریچاردسون، فرماندار ایالت نیو مکزیکو و سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل دوخته شده است که تجربه قابل ملاحظه‌ای در زمینه مذاکره برای آزادی گروگان‌های آمریکایی در سراسر جهان دارد. آنها ریچاردسون را متقاعد کردند که به آمریکای جنوبی برود و امکان تبادل 3 گروگان آمریکایی را با چریک‌هایی که در زندان‌های کلمبیا به سر می‌برند، بررسی کند.
هفته گذشته، ریچاردسون به منطقه رفت و با آلوارو اوریبه، رئیس‌جمهوری کلمبیا و همچنین هوگو چاوز، رئیس‌جمهوری چپ گرای ونزوئلا به مشورت پرداخت. چاوز از طرفداران فارک است و پیش از این به آزادی اسرای آنها کمک کرده است. در پایان این سفر، ریچاردسون ضمن دعوت خانواده‌های گروگان‌ها به حفظ صبر و متانت، به خبرنگاران گفت:هرچند بر این باورم که سفرم موفق بوده است، باید توجه داشت که آزادی گروگان‌ها به سرعت روی نمی‌دهد.
اگرچه وزارت خارجه آمریکا برنامه دیدارهای ریچاردسون را در این سفر هماهنگ کرد، واکنش دولت آمریکا نسبت به ماجرای گروگان‌ها در نقطه مقابل تلاش‌های گسترده نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهوری فرانسه برای آزادی اینگرید بتانکورت، گروگان دیگر فارک قرار دارد. بتانکورت، کاندیدای سابق انتخابات ریاست‌جمهوری کلمبیا و دارای تابعیت دوگانه کلمبیایی – فرانسوی است و مانند گروگان‌های آمریکایی، سالهاست که در اسارت فارک قرار دارد. سارکوزی هیاتی را رهسپار کلمبیا کرده است تا با بتانکورت بیمار و تحلیل رفته ملاقات کنند.
بتانکورت 46 ساله در سال 2002 به اسارت چریک‌های مارکسیست درآمد. سارکوزی به تازگی در یک برنامه تلویزیونی که در کلمبیا پخش می‌شد، خطاب به گروگان گیران گفت:او در معرض خطر مرگ قرار دارد. شما که فارک را رهبری می‌کنید، شما در قبال تاریخ مسئولید... اینگرید بتانکورت را آزاد کنید.
سارکوزی تعهد کرده است تا به چریک‌های اسیری که اوریبه، رئیس‌جمهوری کلمبیا قصد دارد آنها را در قبال آزادی بتانکورت آزاد کند، پناهندگی سیاسی بدهد. هر چند یک ماه پیش، پرزیدنت اوریبه – یک متحد مهم آمریکا در منطقه که پدرش در سال 1983 توسط چریک‌ها به قتل رسید – ارتش کلمبیا را با هدف کشتن رائول رییز، مرد شماره 2 فارک به مناطق جنوبی کشور در جوار مرزهای اکوادور فرستاد.
پس از قتل رییز در اواسط ماه مارس، ایوان مارکز، رهبر فارک در بیانیه‌ای چنین اظهار داشت:مرگ رییز، ضربه مهلکی است به روند تبادل اسرا. این واقعه ممکن است بر وضعیت گروگان‌های آمریکایی نیز اثر بگذارد.
استانسل، هووز و گونزالوز، 3 گروگان آمریکایی فارک، هنگامی که مشغول گشت زنی بر فراز جنگل‌های جنوب کلمبیا بودند، دچار سانحه شدند و با اسارت چریک‌ها در آمدند. این اقدام آنها در چارچوب برنامه کمک رسانی ایالات متحده به کلمبیا انجام می‌شد. براساس این برنامه که از سال 2000 آغاز شده است، با روند تولید کوکائین و گروه‌هایی مانند فارک که از تولید و فروش این ماده مخدر سود می‌برند، مبارزه می‌شود.
در این زمینه تاکنون 5 میلیارد دلارازسوی آمریکا به کلمبیا کمک مالی شده است وازاین لحاظ کلمبیا پس از کشورهای عراق، اسرائیل و مصر، چهارمین دریافت‌کننده کمک‌های مالی ازآمریکاست. اگرچه کلمبیا نتوانسته است تولید کوکائین را به‌طور کامل ریشه کن کند، کمک‌های مالی آمریکا حداقل موجب بازسازی ارتش این کشورو به تبع آن وارد آمدن ضرباتی جدی به فارک شده است.
براساس گزارش‌های اطلاعاتی ارتش ایالات متحده، طی 5 سال گذشته، فارک شاهد کاهش جنگ جویان خود از 20هزار نفر به نصف بوده است و در این حال روحیه آنها تضعیف و ساختارفرماندهی شان متزلزل شده و تسلط آنها برمناطق تحت نفوذشان کاهش یافته است.فرانسیسکو سانتوز، جانشین ریاست‌جمهوری کلمبیا در این باره می‌گوید: هر روزامکان ادامه حیات فارک کاهش می‌یابد.آنها اینک از حمایت مردمی بسیار اندکی برخوردارند. در واقع در حالی که میزان محبوبیت اوریبه به 84 درصد رسیده است، ده هاهزار کلمبیایی در طول سال به راه پیمایی‌های اعتراض آمیز علیه فارک دست می‌زنند.
در چنین اوضاع و احوالی، می‌توان با احتیاط امیدواربود که فارک قصد مذاکره را برای آزادی3 گروگان آمریکایی و نیز بیش از 700 گروگان کلمبیایی – شامل نظامیان، نیروهای پلیس و افراد غیرنظامی – داشته باشد. جیم مک گاورن، نماینده کنگره از ایالت ماساچوست که در برنامه آزادسازی گروگان‌های آمریکایی فعالیت دارد، در این باره می‌گوید: به‌نظر می‌رسد که برای نخستین بار فارک به این موضوع توجه نشان می‌دهد.از ابتدای سال‌جاری، آنها 6 گروگان را - شامل یک نماینده کنگره کلمبیا و یک کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور – به هوگو چاوز تحویل داده‌اند.اما اینک کلمبیا چاوز را به حمایت مالی از فارک متهم می‌کند.
در میانه شرایط و معادلات آشفته سیاسی در آمریکای لاتین، برخی بر این باورند که امید بهتر را به آزادی گروگان‌ها می‌توان در زندان‌های خود ایالات متحده یافت. در سال‌های 2004 و 2005، کلمبیا دو رهبر فارک را به‌عنوان مجرم به آمریکا تحویل داد. یکی از این دو نفر، سال گذشته به جرم شرکت در تجارت مواد‌مخدر به تحمل 17 سال زندان و دیگری در ماه ژانویه به جرم توطئه برای به اسارت گرفتن شهروندان ایالات متحده به 60 سال زندان محکوم شدند. فارک آزادی این دو رهبر خود را از شروط آزادی گروگان‌های آمریکایی عنوان کرده است.
در این میان، آمریکا فارک را یک گروه تروریست می‌داند و در نتیجه نمی‌تواند با آن وارد مذاکره شود. منابع آمریکایی می‌گویند علائمی را دریافت کرده‌اند مبنی بر اینکه ممکن است درصورت کاهش چشمگیر دوره محکومیت دو رهبر زندانی فارک در دادگاه تجدید نظر، نظر این گروه نظامی برآورده شود. آلفردو رانگل، مدیر بنیاد امنیت و دمکراسی در بوگوتا، پایتخت کلمبیا، در این باره می‌گوید: اگر قاضی دادگاه تجدید نظر ترینیداد ( یکی از دو رهبر زندانی فارک در آمریکا )، دوره محکومیت او را از 60 سال به کمتر از 20 سال کاهش دهد، توپ در زمین فارک می‌افتد. یک احتمال دیگر نیز آن است که این دو نفر با کاهش یافتن دوره محکومیت خود، در قبال آزادی احتمالی بتانکورت، به زندان‌های فرانسه منتقل شوند.
یک مقام ایالات متحده دراین باره می‌گوید: ماهیچ‌یک ازاین دو سناریورا نادیده نمی‌گیریم.
منابع آمریکایی تاکید می‌کنند که تاکنون هیچ پیام مشخصی را از فارک در این باره دریافت نکرده‌اند. در ماه مارس سال 2003 یک هواپیمای یک موتوره دیگر حامل 3 کارمند همان شرکت پیمانکار طرف قرارداد وزارت دفاع آمریکا حین جست و جوی گروگان‌ها، در منطقه سقوط کرد و هر 3 سرنشین آن کشته شدند. خانواده‌های گروگان‌ها، از دولت بوش انتقاد می‌کنند که چرا امکانات نظامی بیشتری را در اختیار پیمان کاران دفاعی در کلمبیا قرار نداده است.
اسارت 3 گروگان آمریکایی در کلمبیا، یکی از موضوعات مورد بحث و چانه زنی بین دولت کلمبیا و فارک برای از سر گیری مذاکرات صلح محسوب می‌شود. جنگ داخلی در کلمبیا حدود 4 دهه است که این کشور واقع در شمال غربی آمریکای جنوبی را درگیرکرده و طی این مدت حدود 40 هزار نفر کشته و میلیون‌ها نفر بی‌خانمان شده‌اند. حدود 100 سال است که کلمبیا، کشوری که از بی‌عدالتی‌های اجتماعی بسیاری رنج می‌برد، شاهد درگیری‌های خونباری بوده است. فرناندو آرائوخو، وزیر خارجه این کشور می‌گوید: فارک مانند یک ماهی است که از ابتدای حیاتش در یک مخزن آب زندگی کرده است و از این‌رو دنیای آن وسعتی به اندازه همین مخزن آب دارد.
آنها بر این باورند که حق دارند با خشونت تمام در دیگران ایجاد رعب و وحشت کنند. وزیر خارجه کلمبیا خود به‌مدت 6 سال در اسارت فارک بوده است. وی در سال 2006 از اسارت گریخت. این در حالی است که انتقادات مشابهی از ارتش کلمبیا می‌شود. ارتش این کشور متهم است که علاوه بر کشتن افراد بیگناه در مناطق دورافتاده این کشور، به رشد گروه‌های راست گرای شبه نظامی که در زمینه قاچاق کوکائین فعالند، کمک می‌کرده، هر چند به تازگی دولت کلمبیا کار متلاشی کردن این گروه‌های خطرناک را آغاز کرده است. به خاطر چنین انتقاداتی است که برخی نمایندگان کنگره آمریکا مانع از امضای پیمان تجارت آزاد با کلمبیا شده‌اند.
آلوارو اوریبه، رئیس‌جمهوری کلمبیا از زمان به قدرت رسیدن در سال 2002 به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای در زمینه تامین امنیت و پیشرفت اقتصادی دست یافته است. هرچند وی با فارک، کانال ارتباطی مشخصی ندارد. خانواده‌های گروگان‌های آمریکایی بر این باورند که این گروگان‌ها در میان بده‌بستان‌های سیاسی فراموش شده‌اند.
منبع: TIME.COM
19 می 2008
